Reklama

Kościół

38 lat temu władze państwowe wydały zgodę na wznowienie „Niedzieli”

Trzydzieści osiem lat temu, 5 marca 1981 r. została wydana przez władze państwowe decyzja o wznowieniu działalności „Niedzieli”. Kiedy 15 marca 1953 r. ukazał się ostatni numer „Niedzieli”, zamkniętej przez władze komunistyczne PRL-u, rozpoczął się okres zmagań o przywrócenie tygodnika. Zabiegano o to od momentu ukazania się ostatniego numeru. 8 maja 1953 r. Episkopat Polski pod przewodnictwem prymasa Stefana Wyszyńskiego przygotował memoriał do rządu PRL „Non possumus”, w którym bardzo zdecydowanie zaprotestował przeciwko niszczeniu przez władze PRL prasy katolickiej i wydawnictw katolickich.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Już 16 maja 1953 r. z polecenia bp. Zdzisława Golińskiego, drugiego biskupa częstochowskiego, Kuria Diecezjalna w Częstochowie wystosowała pismo w sprawie „Niedzieli” do Rady Państwa. Po październiku 1956 r. z interwencjami do władz państwowych w sprawie przywrócenia „Niedzieli” zwracał się prymas Polski kard. Stefan Wyszyński. Również 9 listopada 1956 r. w sprawie reaktywowania „Niedzieli” ks. Marchewka skierował pismo do Głównego Urzędu Kontroli Prasy w Warszawie. W tym samym okresie zespół redakcji „Niedzieli” wystosował memoriał do Centralnego Urzędu Wydawnictw oraz do min. Jerzego Sztachelskiego, dyrektora Urzędu ds. Wyznań. Warto również odnotować fakt, że 14 stycznia 1957 r. odbyła się rozmowa prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego w gmachu Urzędu Rady Ministrów z premierem rządu PRL Józefem Cyrankiewiczem w sprawie złagodzenia cenzury wobec pism katolickich. W rozmowie Prymas poruszył sprawę wznowienia „Niedzieli”. W następnych latach prymas Wyszyński powracał wielokrotnie do sprawy prasy katolickiej, m.in. w rozmowach z Władysławem Gomułką. 9 kwietnia 1957 r. miała miejsce interpelacja posła Antoniego Gładysza (poseł niezależny po wystąpieniu z koła poselskiego ZNAK) w Sejmie w sprawie „Niedzieli”. Ponadto 3 października 1957 r. poseł Gładysz skierował pismo w sprawie „Niedzieli” do I Sekretarza KC PZPR Władysława Gomułki. Nowy okres zmagań o reaktywację „Niedzieli” rozpoczął się wraz z objęciem rządów w diecezji częstochowskiej przez bp. Stefana Barełę w 1964 r. W latach 70. ubiegłego stulecia, za czasów rządów ekipy Edwarda Gierka, zbierane były w Częstochowie i w Zagłębiu podpisy pod petycją o reaktywowanie „Niedzieli”. 12 maja 1977 r.

Kuria Diecezjalna wystosowała pismo w sprawie „Niedzieli” do Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk. 31 grudnia 1977 r. bp Bareła zwrócił się z pismem do min. Kazimierza Kąkola, dyrektora Urzędu ds. Wyznań, w sprawie reaktywowania „Niedzieli”. Biskup pisał m.in.: „Wznawiam dzisiaj moje starania, bo myślę, że od maja dużo się w Polsce zmieniło. Inna jest atmosfera rozmów. Nastąpiło – zdaje się – większe zrozumienie wzajemnych potrzeb między Państwem a Kościołem. Jest to więc może właściwa pora przypomnienia tygodnika «Niedziela». Nie jest to przecież pismo polityczne ani nawet społeczne w ścisłym tego słowa znaczeniu, ale religijne o zabarwieniu czysto duszpasterskim, nie powinno więc chyba być jakichś zasadniczych zastrzeżeń w stosunku do niego”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Szczególny moment w staraniach o wznowienie „Niedzieli” nastąpił wraz z rozpoczęciem pontyfikatu Jana Pawła II w 1978 r. i na kanwie narodzin „Solidarności” w sierpniu 1980 r. Już 12 listopada 1978 r. w Duszpasterstwie Akademickim w „Piwnicy” został wydany pierwszy numer „Monitora Kościelnego”. Serwis informacyjny przygotowano na podstawie audycji radiowych polskiej sekcji Radia Watykańskiego. Zespół redakcyjny tworzyli wówczas: redaktor odpowiedzialny ks. dr Ireneusz Skubiś, współredagujący: Zofia Chwalba, Włodzimierz Chwalba, Lidia Dudkiewicz, Irena Makowicz, Danuta Nowak, Danuta Wiśnicka. 23 stycznia 1979 r. bp Bareła wystosował list do premiera Piotra Jaroszewicza w sprawie „Niedzieli”. Pisał w nim m.in.: „Nigdy nie wydano na piśmie zakazu wydawania pisma. Nigdy nie powiadomiono o ewentualnych zarzutach stawianych pismu. Wiedziano bowiem, że nie ma do tego żadnych podstaw. Myślę, że należy to nadużycie naprawić (...). Przywrócenie wydawania tygodnika «Niedziela» byłoby jednym z ostatnich aktów naprawienia krzywd wyrządzonych obywatelom w tzw. okresie błędów i wypaczeń”. Również do premiera Jaroszewicza w sprawie „Niedzieli” zwrócili się 30 stycznia 1979 r. księża dziekani diecezji częstochowskiej. Kiedy w sierpniu 1980 r. na wybrzeżu wybuchły strajki i powstała „Solidarność”, bp Bareła podjął kolejne starania o reaktywowanie „Niedzieli”. Delegatem Biskupa do rozmów w Warszawie został ks. Ireneusz Skubiś. 10 września 1980 r. bp Bareła wystosował pismo do ówczesnego ministra kultury i sztuki Zygmunta Najdowskiego oraz do ministra ds. wyznań Jerzego Kuberskiego, by poparli starania diecezji o reaktywowanie tygodnika. W zabiegi Księdza Biskupa włączył się również poseł z Polskiego Związku Katolicko-Społecznego Rudolf Buchała. Przeprowadził on, z upoważnienia bp. Bareły, rozmowę z min. Kuberskim, przekazując szczegółowe postulaty w sprawie „Niedzieli”. W rozmowie tej została potwierdzona generalna zgoda na wznowienie pisma. 15 grudnia 1980 r. bp Bareła przesłał na ręce kolejnego ministra kultury i sztuki Józefa Tejchmy nową prośbę o przywrócenie tygodnika „Niedziela”. Tak ten czas wspomina ks. Skubiś: „Pamiętam, jak w grudniu 1980 r. bp Bareła wrócił z Konferencji Episkopatu w Warszawie i zaprosił mnie na rozmowę, która odbyła się podczas przejażdżki do lasu k. Złotego Potoku. Okazało się, że ważniejsze rozmowy Ksiądz Biskup prowadził w otwartym

Reklama

terenie, obawiając się podsłuchu w swoim domu. Powiedział mi wtedy: – Jesteś duszpasterzem akademickim, ale teraz musisz zacząć mocne starania o reaktywowanie «Niedzieli». Ktoś z Katowic doradził mi, bym udał się do prof. Jerzego Ozdowskiego, wicepremiera w rządzie gen. Wojciecha Jaruzelskiego, członka Polskiego Związku Katolicko-Społecznego. Bp Bareła znał prof. Ozdowskiego jeszcze ze swoich czasów lubelskich. Postanowił napisać do niego list z prośbą o zainteresowanie się sprawą. Prof. Ozdowski przyjął mnie bardzo życzliwie i obiecał, że zrobi wszystko, aby pomóc w reaktywowaniu tygodnika. Dało się zauważyć, że prof. Ozdowskiemu zależało, by «Niedziela» powróciła, ale już jako pismo ogólnopolskie. Bp Bareła, człowiek doświadczony w rozmowach z ówczesnymi władzami, był jednak nastawiony sceptycznie i twierdził, że dopóki nie otrzyma potwierdzenia, iż «Niedziela» zostanie reaktywowana, nie uwierzy w zapewnienia. 10 marca 1981 r. nadeszła decyzja (datowana 5 marca 1981 r.) Prezesa Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk, zezwalająca Kurii Diecezjalnej w Częstochowie na wydawanie drukiem tygodnika «Niedziela» w nakładzie 100 tys. egzemplarzy, objętości 8 stron. Przydzielono nam też drukarnię: Zakłady Graficzne w Opolu”.

Reklama

W pierwszym numerze reaktywowanej „Niedzieli” (7 czerwca 1981) zamieszczono „Słowo” prymasa Stefana Wyszyńskiego, który napisał m.in.: „Ufamy, że bolesne ograniczenia pracy Kościoła w przeszłości minęły. Wydawnictwo «Niedziela» pragnie wrócić do szerzenia i pogłębiania eklezjalnej teologii Maryjnej. Duchowość Maryjną chce uczynić niejako specjalnością tego pisma, które ma podjąć pracę w wybitnie Maryjnej diecezji Częstochowskiej”.

Kard. Wyszyński zmarł przed ukazaniem się pierwszego numeru reaktywowanej „Niedzieli”, którą otwierał artykuł Stefana Kisielewskiego poświęcony zmarłemu Prymasowi Tysiąclecia. Redakcja zamieściła też list bp. Bareły do redakcji oraz „Słowo” metropolity krakowskiego kard. Franciszka Macharskiego, a także pismo z Sekretariatu Stanu Stolicy Apostolskiej, w którym Ojciec Święty Jan Paweł II wyrażał radość ze wznowienia „Niedzieli” i udzielał błogosławieństwa apostolskiego czytelnikom i redakcji. W tamtych czasach zespół redakcyjny tworzyli: ks. Ludwik Warzybok, ks. Ksawery Sokołowski, o. Jerzy Tomziński, ks. Józef Życiński, a także osoby związane z „Monitorem Kościelnym” i Duszpasterstwem Akademickim „Piwnica”. Do osób, które włączyły się bezpośrednio w pracę „Niedzieli”, należy zaliczyć: Irenę Makowicz, Lidię Dudkiewicz, Marię i Adama Banaszkiewiczów, Anitę Szamocką, Helenę Orpych, Marię Stypułkowską, Mirona Kołakowskiego i Krzysztofa Wielguta.

Podziel się:

Oceń:

2019-03-05 11:04

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Abp Depo: bez wsłuchiwania się w Chrystusa nie ma harmonii i piękna

Marian Sztajner/Niedziela

Biedny jest człowiek, który nie szuka odpowiedzi na pytanie kim jest Jezus ? – mówił w homilii abp Wacław Depo, metropolita częstochowski, który 7 września przewodniczył Mszy św. intencji Tygodnika Katolickiego „Niedziela”.

Więcej ...

Św. Agnieszko z Montepulciano! Czy Ty rzeczywiście jesteś taka doskonała?

wikipedia.org

Więcej ...

Abp Galbas do księży: Śpiący i półsenni nikogo nie obudzą

2024-04-20 08:50

Karol Porwich/Niedziela

Śpiący i półsenni nikogo nie obudzą, a nieprzekonani nikogo nie przekonają! ‒ pisze do księży abp Adrian Galbas. Metropolita katowicki wystosował List do Księży z okazji Światowego Dnia Modlitwy o Powołania. Ten przypada w najbliższą niedzielę (21 kwietnia).

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Święty ostatniej godziny

Niedziela Przemyska

Święty ostatniej godziny

Św. Agnieszko z Montepulciano! Czy Ty rzeczywiście...

Św. Agnieszko z Montepulciano! Czy Ty rzeczywiście...

Zakończyła się ekshumacja szczątków ks. Michała...

Kościół

Zakończyła się ekshumacja szczątków ks. Michała...

Jezu, uczyń serce moje miłosiernym tak, jak Twoje

Wiara

Jezu, uczyń serce moje miłosiernym tak, jak Twoje

„Niech żyje Polska!” - ulicami Warszawy przeszedł...

Kościół

„Niech żyje Polska!” - ulicami Warszawy przeszedł...

Rozpoczął się proces beatyfikacjny sł. Bożej Heleny...

Święci i błogosławieni

Rozpoczął się proces beatyfikacjny sł. Bożej Heleny...

Przewodniczący KEP prosi, by najbliższa niedziela była...

Kościół

Przewodniczący KEP prosi, by najbliższa niedziela była...

Zakaz działalności dla wspólnoty

Niedziela Zamojsko - Lubaczowska

Zakaz działalności dla wspólnoty "Domy Modlitwy św....

Św. Bernadetta Soubirous

Wiara

Św. Bernadetta Soubirous