Reklama

Pomoc Księży ze Wschodu dla Pomorza Zachodniego

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Ks. Józef Anczarski opracował 100 życiorysów kapłanów pracujących od 1945 r. w Administracji Apostolskiej Kamieńskiej, Lubuskiej i Prałaturze Pilskiej, później, po 1967 r. - w Administracji Gorzowskiej, a po 1972 r. - w trzech biskupstwach: gorzowskim, szczecińsko-kamieńskim i koszalińsko-kołobrzeskim. Są to kapłani z archidiecezji lwowskiej, którzy tracąc swoją parafię, diecezję i ojczyznę, znajdowali nową parafię, pracę, zostając już na Ziemiach Zachodnich w większości do śmierci. Żyją jeszcze dzisiaj kapłani: ks. inf. M. Marszalik z Zielonej Góry, kanclerz tamtejszej Kurii, a u nas proboszcz - ks. F. Morawski z Barlinka.

Pierwszym rządcą w Gorzowie był w latach 1945-51 były kanclerz poznańskiej Kurii, prawnik i doświadczony kapłan - ks. inf. Edmund Nowicki. Wychodzące z Kurii Gorzowskiej zarządzenia Administracji Apostolskiej Kamieńskiej, Lubuskiej i Prałatury Pilskiej - od 15 września 1945 r. - od razu wprowadzały ład administracyjny i prawny. To jemu zawdzięczamy prawny porządek Administracji Gorzowskiej. Pierwszymi proboszczami-dziekanami na olbrzymim terenie 1/7 Polski zostawali też doświadczeni kapłani, których przerzuciła na Ziemie Zachodnie wojna i skutki powojenne. Warto dzisiaj docenić tę dojrzałość administracyjną, zarówno kurialistów w Kurii w Gorzowie, jak i pierwszych dziekanów i proboszczów, którym przydzielano po dwadzieścia kilka kościołów do zagospodarowania i obsłużenia. W pierwszym schematyzmie w 1948 r. ks. dr Józef Michalski zadokumentował ten stan pierwszych struktur administracyjnych.

Amputacja Ziem Wschodnich Polski przyczyniła się do szybszego i dojrzalszego zaadministrowania Ziem Zachodnich i Północnych. Ksiądz był najbardziej przystosowany do administrowania kościołami i parafiami na tych ziemiach, chociaż z pewnością był przeciążony i nadmiernie zapracowany. Natomiast administracja państwowa zrywała z doświadczonym pionem administracyjnym, powołując nowe kadry według awansu politycznego. Kapłan z Ziem Wschodnich miał najwyżej trudności z adaptacją wnętrz poprotestanckich kościołów. Niektórzy kapłani adaptowali te wnętrza do katolickich obrządków, inni drastycznie rugowali wystrój ewangelickich empor, chórów, balkonów, nazywając taką ingerencję regotyzacją i rekatolicyzacją. Dzisiaj jesteśmy już bardziej tolerancyjni i rozumiemy wartości nawarstwień kulturowych i obrzędowych. Ale na takie spojrzenie wpływa czas i przemiany w świecie i Kościele.

Pozycja społeczna księdza na Ziemiach Zachodnich i Północnych była dobra, na co wpływało wykształcenie. Administracja kościelna była wykształcona, kompetentna i odpowiedzialna. Ten aspekt nie bywał akcentowany ani zauważany przez stronę administracji państwowej. Dzisiaj tym bardziej należy go docenić.

Przesiedlenie z Ziem Wschodnich zarówno księży, jak i cywilnej ludności polskiej dokonało się pierwszy raz w naszej historii w granicach tego samego państwa i dla tego samego państwa zaczęło procentować, stabiIizować i normalizować stosunki społeczne. W minionych wiekach zdarzało się, że nasi emigranci, którzy opuszczali kraj w celu zarobkowym albo z powodów politycznych, wolnościowych, prędzej czy później tracili związek z narodem, językiem, a nawet z katolicyzmem. Po raz pierwszy migracja z Ziem Wschodnich do Zachodnich Polski nie została zmarnowana ani rozproszona w obcym żywiole. Przyczyniła się do tego decyzja poczdamska, która dała Polakom ziemie, z których postanowiono przesiedlić Niemców. Taka sytuacja wpłynęła z kolei na szybsze przeobrażenia ludności wiejskiej, biednej, zaniedbanej w latach wojny w nową społeczność, mieszkającą w murowanych domach, miasteczkach i miastach Pomorza Zachodniego. Szczególną rolę umoralniającą, katechizującą, obrzędową na tych nowych ziemiach spełniała każda parafia, kościół, każdy ksiądz.

W tym duchu należy widzieć klimat erygowania trzech Niższych Seminariów - w Gorzowie, Słupsku i Wschowej oraz Wyższego Seminarium Duchownego w 1947 r. w Gorzowie, a w 1983 r. zezwolono na budowę seminarium w Szczecinie. Klimat dla takiej obecności Kościoła na Ziemiach Zachodnich zależał również od dyspozycji wyżej niż warszawskich. Mając takie uwarunkowania, taki kapitał gospodarczy, geograficzny i polityczny, nie wolno zmarnować ofiar wojny, trudu zagospodarowania Ziem Zachodnich i Północnych. Odbudowa zniszczonych wojną kościołów, budowa nowych kościołów w rozbudowanych miastach i osiedlach - to obecność parafii rzymsko-katolickiej, obecność katechezy w szkołach, obecność kapelanów w wojsku polskim, wszystko po to, by rosło zdrowe, moralne i pracowite społeczeństwo. Wszelka demoralizacja, destrukcja, alkoholizm i narkomania to wroga strategia dla interesów społeczeństwa i państwa. Walka o obecność i przyszłość trwa. Patrzmy dalej niż widać, przewidujmy następstwa, doceniajmy polską tysiącletnią historię, która współistniała razem z Kościołem. Niech każda parafia ze swoim księdzem, swoim Kościołem ocala, uzdrawia, uświęca rodzinę parafialną, a w ten sposób cały naród.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

0 0
2001-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Kielce: w rękach policji wandal, który zniszczył kapliczkę maryjną przy ruchliwej trasie

2024-03-27 14:47

www.diecezja.kielce.pl

Kieleccy policjanci zatrzymali wandala, który we wtorek 26 marca zniszczył niedawno odnowioną kapliczkę Matki Bożej, znajdującą się przy rondzie w Czerwonej Górze, przy trasie Kielce - Kraków w gminie Chęciny. Kapliczka jesienią 2023 r. została odnowiona i pozostawiona na tym miejscu, mimo budowy ronda i remontu drogi.

Więcej ...

Ks. Piotr Pawlukiewicz: Bóg nie może się na Ciebie doczekać!

2024-03-27 07:20
ks. Piotr Pawlukiewicz (1960 – 2020) wygłosił tysiące kazań

B.M. Sztajner/Niedziela

ks. Piotr Pawlukiewicz (1960 – 2020) wygłosił tysiące kazań

Pomyślałem sobie: „Boże, ta babcia nawet jeszcze Komunii Świętej nie przyjęła, a już się w niej wyzwalają czyny miłości. Jaka ta miłość jest niecierpliwa! Jak się nie może doczekać!”. Tak samo nie może się doczekać Bóg. Na ciebie.

Więcej ...

Lublin. Światu potrzeba ludzi takich jak św. Józef

2024-03-28 11:02

Katarzyna Artymiak

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Dziś Wielki Czwartek – początek Triduum Paschalnego

Kościół

Dziś Wielki Czwartek – początek Triduum Paschalnego

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Postawiono zarzuty ks. Michałowi O.

Kościół

Postawiono zarzuty ks. Michałowi O.

Roxie Węgiel: Wiara w Boga wyznacza mi kierunek życia

Wiara

Roxie Węgiel: Wiara w Boga wyznacza mi kierunek życia

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Kościół

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Wiara

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

W internecie pojawiło się nieznane dotąd nagranie...

Kościół

W internecie pojawiło się nieznane dotąd nagranie...

Przewodniczący KEP: rozpoczynamy dziewięcioletnią...

Kościół

Przewodniczący KEP: rozpoczynamy dziewięcioletnią...

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...

Kościół

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...