Reklama

Sprawiedliwość na dzisiejsze czasy

Niedziela toruńska 33/2007

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Każdego dnia stykamy się ze „sprawiedliwością”. Co więcej - często sami ją wymierzamy. W ogromnej mierze jest to sprawiedliwość retrybutywna. Jej główną cechą jest to, że zadaje sobie pytanie: jak ukarać sprawcę wykroczenia? Najlepiej dotkliwie, żeby sobie zapamiętał i aby już nie przychodziły mu do głowy złe pomysły. Główną rolę odgrywa tu sędzia, który ma przed sobą winowajcę, waży jego występek, po czym wymierza mu karę. Wielu z nas w różnych sytuacjach naszego życia staje na straży sprawiedliwości i porządku.
Rodzi się w tym miejscu pytanie: do czego może się odwołać chrześcijanin, który musi wymierzyć sprawiedliwość i w jaki sposób może to zrobić? Czy pozostaje mu tylko zasada: „oko za oko, ząb za ząb”?
Odpowiedź przynosi nam sprawiedliwość naprawcza (ang. „restorative justice”), której głównym pytaniem jest: jak sprawca może naprawić wyrządzoną szkodę i zadośćuczynić ofierze?
Jest to podejście głęboko chrześcijańskie, które możemy także odnaleźć w dziejach starożytnego Izraela. Przestępstwo rozpatruje się tam w kontekście odpowiedzialności zbiorowej. Nie szuka się kozła ofiarnego, bowiem pojawiająca się przemoc i przestępstwa świadczą o kryzysie w strukturze społeczeństwa.
Ks. Jim Consedine opisuje sprawiedliwość naprawczą jako „ewangeliczną odpowiedź na konflikt i przestępczość” (por. „Sprawiedliwość naprawcza”, Warszawa 2004, s. 171). To ofiara i sprawca przyjmują główne role w procesie odbudowywania ładu społecznego, który został zaburzony. Proces ten nie kieruje się chęcią zemsty (przysłowiowe i często, niestety, źle interpretowane „oko za oko”), ale szuka ukojenia zarówno dla społeczności, jak i dla zaangażowanych jednostek. Nowotestamentalnym przykładem takiego zachowania może być historia Zacheusza, który skrzywdzonym przez siebie chce wynagrodzić poczwórnie (por. Łk 19, 1-10). Sprawiedliwość naprawcza stwarza przestrzeń do zagojenia wielu ran poprzez wzięcie przez sprawcę odpowiedzialności za swój czyn. Skrucha i szczery żal mogą pomóc ofierze i dodać jej odwagi, aby spojrzała mu w oczy. To sprawca ma za zadanie poszukać sposobu naprawienia szkód wynikłych z jego czynu. Rolą społeczności lokalnej zaś jest stworzenie warunków naprawczych dla sprawcy i ofiary. Dzieje się to najczęściej na dwa sposoby: poprzez mediację lub konferencję sprawiedliwości naprawczej.
Mediacja jest spotkaniem stron (dwóch lub więcej), które są w konflikcie i chcą go rozwiązać z pomocą bezstronnego mediatora. Odbywa się ona w neutralnym i bezpiecznym miejscu. Wszystko, co jest mówione podczas spotkań, jest poufne. Warunkiem bardzo ważnym dla mediacji jest jej dobrowolność. Każda ze stron zgadza się na mediację z własnej, nieprzymuszonej woli i w każdym momencie może się z niej wycofać. Mediacja daje przestrzeń do pojednania zwaśnionych stron. Mogą to być małżonkowie, sąsiedzi, rówieśnicy czy nawet firmy. Mediacja jest coraz częściej wykorzystywanym narzędziem w polskim wymiarze sprawiedliwości. Sądy kierują coraz więcej spraw do ich ugodowego rozstrzygnięcia. Wiele osób, przeżywając konflikt małżeński, sąsiedzki, bądź inny, zgłasza się do mediatorów, aby skorzystać z ich profesjonalnej pomocy. To cieszy. Dlaczego? Efektem mediacji jest brak przegranych. Wszystkie strony, zawierając porozumienie, wychodzą zadowolone, bo same zadecydowały o tym, co jest dla nich ważne. To strony budują na nowo i biorą odpowiedzialność za swoją przyszłość.
Mówiąc w skrócie o konferencji sprawiedliwości naprawczej można stwierdzić, że jest to jakby mediacja w poszerzonym gronie. Mając np.: nastolatka, który popełnił wykroczenie, zaprasza się kogoś z sąsiadów, ze szkoły, z urzędu miasta, jego rodziców, dzielnicowego, księdza, przyjaciół itp. Wówczas wszyscy - siedząc w kole - mają okazję zastanowić się, jak mogą pomóc temu młodemu człowiekowi. Wiedzą, że jego problem jest także ich problemem, problemem społeczności, którą stanowią. Pozwala się wówczas sprawcy, aby wziął odpowiedzialność za swoje czyny, skorzystał z oferty otoczenia i naprawił szkodę, którą wyrządził. W ten sposób powraca porządek i równowaga w społeczności lokalnej. Można żyć dalej, niczego się nie lękając. Widzimy, jak bardzo ten sposób radzenia sobie z przestępczością nawiązuje do tradycji judeochrześcijańskiej.
Myślę, że wielu zaangażowanych w promocję sprawiedliwości naprawczej cieszy się, że coraz więcej osób widzi potrzebę budowania społeczeństwa opartego na odpowiedzialności za siebie nawzajem. Coraz więcej Polaków chce żyć w pokoju, który płynie z tego, że przebaczamy sobie wzajemnie i żyjemy na co dzień pojednaniem. Sprawiedliwość naprawcza ma także wiele propozycji w dziedzinie profilaktyki przestępczości i uczy rozwiązywać konflikty bez przemocy. Także w toruńskim Ośrodku „Cyrenejczyk” pragniemy pomagać poprzez mediację wszystkim tym, którzy chcą konstruktywnie rozwiązywać swoje konflikty. Każdy bowiem konflikt jest wielką szansą, czy to dla firmy, czy dla rodziny, czy też dla małżeństwa. Wystarczy dobra wola stron i chęć porozumienia.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

0 0
2007-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Historia według Kossaka

2024-03-28 10:54

fot. Armando Alvarado

Mało która postać historyczna odcisnęła tak mocno swój ślad w dziejach świata, i tak bardzo wpływa na wyobraźnię współczesnych ludzi, jak Napoleon. Pisano o nim książki, wiersze, kręcono filmy, ale bodaj żadne z tych dzieł nie jest tak wymowne jak obraz Wojciecha Kossaka poświęcone temu geniuszowi wojny.

Więcej ...

Projekt zmian kodeksu karnego: zakazana dyskryminacja m.in. ze względu na tożsamość płciową i orientację seksualną

2024-03-27 20:19

Adobe Stock

Na stronach RCL opublikowano projekt ministerstwa sprawiedliwości nowelizacji Kodeksu karnego, który zakłada rozszerzenia katalogu przesłanek zakazanej dyskryminacji o kwestie płci, tożsamości płciowej, wieku, niepełnosprawności oraz orientacji seksualnej.

Więcej ...

Abp Galbas w Sosnowcu przeprosił wiernych za każde zgorszenie, które kiedykolwiek spowodowali księża

2024-03-28 23:35
Abp Adrian Galbas

flickr.com/episkopatnews

Abp Adrian Galbas

- Kościelne postępowanie w bulwersującej sprawie sprzed miesięcy dobiega końca - powiedział abp Adrian Galbas SAC, administrator apostolski diecezji sosnowieckiej sede vacante. W czasie Mszy Wieczerzy Pańskiej, którą odprawił w sosnowieckiej bazylice katedralnej, przeprosił wiernych za każde zgorszenie, które kiedykolwiek spowodowali księża.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Przerażające dane: 1937 osób między 15. a 17. rokiem...

Wiadomości

Przerażające dane: 1937 osób między 15. a 17. rokiem...

Dziś Wielki Czwartek – początek Triduum Paschalnego

Kościół

Dziś Wielki Czwartek – początek Triduum Paschalnego

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Tajemnica Wielkiego Czwartku wciąga nas w przepastną...

Wiara

Tajemnica Wielkiego Czwartku wciąga nas w przepastną...

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Kościół

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Wiara

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...

Kościół

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...

Świadectwo Abby Johnson: to, że zobaczyłam aborcję na...

Wiara

Świadectwo Abby Johnson: to, że zobaczyłam aborcję na...

Komisja Liturgiczna: apel do kapłanów o wygłaszanie...

Kościół

Komisja Liturgiczna: apel do kapłanów o wygłaszanie...