Reklama

Niedziela Zamojsko - Lubaczowska

Narodziny Jezusa w sztuce

pixel2013/pixabay.com

Jak co roku w okresie Bożego Narodzenia pojawią się w naszych kościołach choinki i szopki. Okazałe i małe, rozbudowane i skromne. Są jednak przedstawienia bożonarodzeniowe, które możemy podziwiać przez cały rok na obrazach namalowanych na płótnie, jako polichromie umieszczone na ścianach i sufitach kościołów oraz jako witraże

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Pierwsze dzieła powstawały już w średniowieczu. Dzieciątko Jezus przedstawiano wówczas owinięte w pieluszki i położone w grocie, a później w szopie. W średniowiecznej Polsce scenami z narodzin Chrystusa ilustrowano księgi liturgiczne. Jednym z najstarszych przykładów jest gotycki „Poliptyk” Mistrza z Gościszowa i nieco późniejsze miniatury Stanisława Samostrzelnika. Boże Narodzenie obecne było w dziełach wielkich mistrzów okresu renesansu. W okresie baroku jednym z bardziej znanych obrazów jest „Pokłon pasterzy” Hermana Hana, umieszczony w katedrze pelplińskiej.

Wymowę, nie tylko religijną, ale i patriotyczną mają obrazy Jacka Malczewskiego: „Jasełka” i „Wigilia na Syberii”. Gwiazdkę legionistów Józefa Piłsudskiego pokazał na swoim obrazie Wojciech Kossak. Projektowaniem witraży i religijnym malarstwem zajmował się m.in. Włodzimierz Tetmajer czy Józef Mehoffer. Tragicznym wspomnieniem koszmaru, który przeżył malarz i rzeźbiarz Xawery Dunikowski w obozie zagłady, jest obraz „Wigilia w Oświęcimiu”. Wyjątkowo liryczną scenę Bożego Narodzenia na tle swojskiego krajobrazu namalował Vlastimil Hofman – jeden z najwybitniejszych polskich malarzy XX wieku. Niezwykle subtelne i nastrojowe są też pejzaże Bronisławy Rychter-Janowskiej, także te z motywem Bożego Narodzenia.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Wierni tradycji

Pielęgnujemy tradycje bożonarodzeniowe, ale mimo to wiele z nich zanika. Takim zwyczajem, który zachował się chyba jedynie na Podhalu, jest kolędowanie z gwiazdą, turoniem, niedźwiedziem albo chodzenie z szopką. Zwyczaje kolędnicze utrwalali na swoich obrazach Zofia Stryjeńska i kubista Tadeusz Makowski. Ginącymi formami dawnych obrzędów ludowych interesowali się także: wybitny malarz i grafik Józef Pieniążek, Stefan Mrożewski oraz Jan Wydra. Biblia zajmuje dosyć ważne miejsce w twórczości Eugeniusza Muchy, którego polichromie w naszej diecezji możemy podziwiać w kościołach w Oleszycach, Lublińcu i Potoku Jaworowskim. Inny krakowski malarz Leopold Kubica namalował do filialnego kościoła w Zabiałej dwa obrazy, umieszczając je na kasetonowym suficie, jeden z nich poświęcił Bożemu Narodzeniu. Ciekawą współczesną artystką, która namalowała cykl obrazów „Boże Narodzenie – Biblia a Tradycja”, jest Anna Kwiatkowska-Misiurka.

Reklama

Bożonarodzeniową polichromię ma też kościół w Starym Dzikowie. Wykonał ją nieznany mi z nazwiska malarz.

Twórczość Janusza Szpyta

Do plejady tych wybitnych malarzy pragnę dołączyć artystę-malarza Janusza Szpyta z Lubaczowa. Namalował on wiele obrazów religijnych oraz polichromii do naszych kościołów. Odnajdziemy je nie tylko w lubaczowskiej konkatedrze, ale w wielu kościołach w Polsce. Nieobca jest mu tematyka bożonarodzeniowa. Świadczy o tym namalowany na ścianie nawy głównej kościoła w Ułazowie obraz „Bożego Narodzenia – Świętej Rodziny”. Wykonując renowację polichromii w parafialnym kościele w Cieszanowie na sklepieniu nawy głównej namalował m.in. „Narodzenie Pana Jezusa”. Podobnie postąpił w kościele w Nowym Bruśnie, tworząc obraz „Boże Narodzenie”.

W kościołach i kaplicach

Najbardziej znany polski witrażysta Jerzy Skąpski był projektantem wszystkich witraży w oleszyckim kościele, jedne z nich poświęcił Bożemu Narodzeniu. Filialny kościół na Futorach, należący do parafii w Oleszycach, posiada witraże zaprojektowane i wykonane przez witrażystę z Ukrainy Piotra Tchira. W oknie prezbiterium artysta umieścił witraż „Narodzenie Jezusa”.

Ocalić zwyczaje

Popularną niegdyś formą ozdabiania mieszkań na święta było wieszanie pod sufitem tzw. pająków. Sztuka ich wykonywania zanika. Dobrze, że Muzeum Kresów w Lubaczowie w swojej kolekcji ma kilka egzemplarzy takich „pająków”, a przed kilku laty zorganizowało wystawę krakowskich szopek. Jak cenne to dzieła świadczy fakt, iż w tym roku zostały one wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Nawiedzając nasze kościoły podczas świąt, zwróćmy uwagę na ich wystrój o tematyce Bożego Narodzenia. Zachwyćmy się tym pięknem.

Podziel się:

Oceń:

+1 0
2018-12-18 11:05

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Święta Bożego Narodzenia we wspomnieniach

Adam Łazar

Więcej ...

Wielkopostna droga bezdomnych z okolic Watykanu

2024-03-27 17:23

Adobe.Stock

Z misją zaniesienia nie tylko wsparcia materialnego, ale i Słowa Bożego wyszły do bezdomnych mieszkających w okolicach Placu św. Piotra siostry klaretynki. Z przesłaniem zapowiadającym radość Wielkanocy wyruszyły w miejsca, gdzie ludzie wielu narodowości żyją często na kartonach, pozbawieni jakiejkolwiek nadziei. Na progu Wielkiego Tygodnia misjonarki zorganizowały dla ubogich, bezdomnych i samotnych nabożeństwo pokutne, z możliwością przystąpienia do spowiedzi.

Więcej ...

Msza Krzyżma. W Chrystusie wzrastamy i przynosimy owoce

2024-03-28 13:30

Archikatedra lubelska

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Dziś Wielki Czwartek – początek Triduum Paschalnego

Kościół

Dziś Wielki Czwartek – początek Triduum Paschalnego

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Postawiono zarzuty ks. Michałowi O.

Kościół

Postawiono zarzuty ks. Michałowi O.

Roxie Węgiel: Wiara w Boga wyznacza mi kierunek życia

Wiara

Roxie Węgiel: Wiara w Boga wyznacza mi kierunek życia

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Kościół

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Wiara

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Przewodniczący KEP: rozpoczynamy dziewięcioletnią...

Kościół

Przewodniczący KEP: rozpoczynamy dziewięcioletnią...

W internecie pojawiło się nieznane dotąd nagranie...

Kościół

W internecie pojawiło się nieznane dotąd nagranie...

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...

Kościół

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...