Reklama

„Wszystkie modlitwy Rzeczypospolitej” w Ossolineum

Niedziela wrocławska 32/2009

Ossolineum przygotowało w te wakacje wyjątkową wystawę - wszyscy chętni mogą obejrzeć święte księgi ze zbiorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Autorzy wystawy twórczo wykorzystali przestrzeń „Sal pod Kopułą”, przedstawiając modlitwę jako nieustający dialog Boga i człowieka, w którym pierwsze słowo wypowiada Bóg. W przestrzeni pierwszej sali to Bóg-Słowo inicjuje dialog z człowiekiem, w drugiej człowiek podejmuje ów dialog odpowiadając na Słowo indywidualnie, zaś trzecia sala prezentuje relację Bóg - człowiek w wymiarze rytuału modlącej się wspólnoty. Przedstawieniom tego dialogu - Księdze i księgom - towarzyszy dyskretny wielogłosowy śpiew: znane pieśni katolickie splatają się z pieśniami protestanckim, ormiańskimi, prawosławnymi, greckokatolickimi i żydowskimi, tworząc wraz z obrazami wielokulturową całość.

Sala pierwsza

Reklama

Przestrzeń pierwszej sali zatem wypełniają teksty świętych pism, począwszy od „Pięcioksiągu Mojżesza z wyjątkami z Proroków” - kodeksu pergaminowego z XIV wieku, poprzez najstarsze tłumaczenia Biblii na język polski, po tłumaczenia wielojęzyczne. Możemy zatem obejrzeć Biblię Leopolity z 1561 r., Biblię brzeską (kalwińską) z 1563 r., Biblię nieświeską (ariańsko-socyniańską) z 1572 r., najbardziej popularną i do dziś wznawianą Biblię ks. Jakuba Wujka z 1599 r., Biblię gdańską (protestancką), a także różnojęzyczne psałterze. Pojawia się wśród tych ksiąg dwunastojęzyczne wydanie Nowego Testamentu, tzw. Biblia poliglota, niezwykłe przedsięwzięcie edytorskie epoki renesansu. Większość ksiąg natchnionych została wykonana na wysokogatunkowym pergaminie, opatrzona różnorodnymi motywami zdobniczymi: imponującymi inicjałami, miniaturami, drzeworytami i miedziorytami przedstawiającymi treści teologiczne. Zostały także wspaniale oprawione deskami obciągniętymi skórą z tłoczeniami, klamrami i okuciami. Obok polskich przekładów, w dawnej Rzeczypospolitej modlono się psalmami w języku ormiańskim, cerkiewno-słowiańskim i wielu innych. Na wystawie znajduje się nawet Księga Psalmów w j. arabskim, wydana przez melchitów. Egzemplarz ten należał do ormiańsko-katolickiego arcybiskupa Józefa Teofila Teodorowicza.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Sala druga

W drugiej z „Sal pod Kopułą” zgromadzono indywidualne modlitwy i pieśni. Obok poetyckich przekładów psalmów w różnych językach pokazano także modlitwy oryginalne, jak choćby „Heynał świtha na ranne powstanie” M. Reja. Należy on do gatunku tzw. poezji hejnałowej, której nazwa wywodzi się z nawoływania wartownika wzywającego do modlitwy i pracy. Są też modlitwy towarzyszące świętom: „Kolęda. Nowe lato y szczodry dzień” Kaspra Twardowskiego, „Hymn do Boga” Adama Naruszewicza, „Pieśni nabożne” Franciszka Karpińskiego, wśród których znajdziemy dobrze nam znane „Wszystkie nasze dzienne sprawy” czy „Kiedy ranne wstają zorze”. Warto zatrzymać się nad zabytkiem języka polskiego z XV wieku, jakim jest wyeksponowana w tej sali karta pergaminowa z kodeksu papierowego, gdzie jedną ręką zapisano takie modlitwy, jak: Modlitwa Pańska, Pozdrowienie Anielskie, Skład Apostolski, Dziesięć przykazań, Dwa przykazania miłości, Prawo natury, Grzechy śmiertelne. Teksty tych modlitw są zapisane w j. polskim, tytuły - po łacinie.

Sala trzecia

Trzecia sala ekspozycyjna gromadzi rękopisy i druki liturgiczne. Są one umiejscowione wokół centralnego miejsca tej przestrzeni, jakim jest imitacja ołtarza, spełniająca jednocześnie rolę ekranu, z wyświetlającymi się na nim obrazami przedstawiającymi Świętą Historię. Towarzyszy nam muzyka sakralna. Wśród zaprezentowanych tu obiektów znajdziemy księgi liturgiczne należące do różnych obrządków, wydane są z wielką starannością. Uwagę zwraca szczególnie piękny „Antyfonarz” - rękopis łaciński, zawierający teksty i nuty pieśni kościelnych. Powstał w 1397 r. na polecenie Henryka z Greuebergu (Gryfów Śląski). Spośród zaprezentowanych mszałów uwagę przykuwa Mszał wrocławski, zawierający teksty Mszy św. w porządku roku liturgicznego, a ponadto Msze za świętych i za zmarłych. Jest to pierwszy mszał wydany w Polsce (Kraków 14 maja 1505 r.), przeznaczony dla utworzonej w 1000 roku diecezji wrocławskiej. Obok niego - Mszał łaciński, XIV-wieczny rękopis bogato iluminowany. W tej wielokulturowej perspektywie zaprezentowano też księgi liturgiczne innych wyznań: Służebnik - księgę liturgiczną Kościoła greckokatolickiego, Torę - zwój pergaminowy z XIX wieku nawinięty na drążki, a także Koran - XVIII-wieczny rękopis w j. arabskim, bogato ilustrowany stylizowaną ornamentyką roślinną. Całości dopełniają modlitewniki, m.in. pięknie iluminowany Brewiarz rzymski z XIV wieku, zawierający inicjały i miniatury ze scenami z życia Chrystusa.

Wystawa jest otwarta od wtorku do soboty w godz. 11-18 w siedzibie Ossolineum przy ul. Szewskiej 37 we Wrocławiu. Ekspozycja będzie pokazywana do 30 sierpnia, wstęp wolny.

Podziel się:

Oceń:

2009-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Nawrocki ws. kawalerki w Gdańsku: zdecydowałem o przekazaniu mieszkania na cele charytatywne

2025-05-07 15:40

PAP/Szymon Pulcyn

Karol Nawrocki przekazał, że razem z żoną Martą podjął decyzję, by przekazać kawalerkę w Gdańsku na cele charytatywne. Zdaniem popieranego przez PiS kandydata na prezydenta wątpliwości ws. mieszkania "mają ci, którzy nie potrafią sobie wyobrazić, że można pomagać drugiemu człowiekowi bezinteresownie".

Więcej ...

Watykan: Rozpoczął się obrzęd inauguracji konklawe

2025-05-07 16:35

Vatican Media

W Pałacu Apostolskim rozpoczęła się w środę po południu uroczysta procesja 133 kardynałów elektorów do Kaplicy Sykstyńskiej, gdzie odbędzie się konklawe. Po wejściu do kaplicy kardynałowie składają przysięgę na dochowanie tajemnicy wyboru papieża.

Więcej ...

Konklawe i najpilniej obserwowany komin świata

2025-05-07 21:12

PAP/EPA/FABIO FRUSTACI

Choć to jeden z głównych symboli konklawe, to jego tradycja sięga jedynie nieco ponad 100 lat. Biały dym z komina zamontowanego na Kaplicy Sykstyńskiej obwieszcza światu wybór papieża. Fumata bianca weszła też na stałe do języka włoskiego jako synonim rozwiązania jakiejś sprawy, zakończenia oczekiwania.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Zabójstwo na Uniwersytecie Warszawskim: nie żyje...

Wiadomości

Zabójstwo na Uniwersytecie Warszawskim: nie żyje...

Czarny dym nad Watykanem!

Kościół

Czarny dym nad Watykanem!

Nowenna do św. Andrzeja Boboli

Wiara

Nowenna do św. Andrzeja Boboli

Watykan: oczekiwanie na wynik pierwszego głosowania...

Kościół

Watykan: oczekiwanie na wynik pierwszego głosowania...

Nakazane święta kościelne w 2025 roku

Kościół

Nakazane święta kościelne w 2025 roku

Czy 3 maja obowiązuje nas udział we Mszy św.?

Kościół

Czy 3 maja obowiązuje nas udział we Mszy św.?

Kard. Gerhard Müller: Wydarzenia w Polsce wołają o...

Kościół

Kard. Gerhard Müller: Wydarzenia w Polsce wołają o...

Siedmiu braci z zakonu kapucynów zginęło w wypadku

Wiadomości

Siedmiu braci z zakonu kapucynów zginęło w wypadku

Profanacja i oburzenie! Michał Szpak naśladuje...

Wiadomości

Profanacja i oburzenie! Michał Szpak naśladuje...