Kto zainicjował obchody Święta Miłosierdzia?

W 1931 roku, w Płocku po raz pierwszy Jezus ukazał się s. Faustynie Kowalskiej. Według zapisków w jej „Dzienniczku”, to wtedy sam Chrystus nakazał ustanowienie Święta Miłosierdzia:

„Pragnę, aby pierwsza niedziela po Wielkanocy była Świętem Miłosierdzia.” (Dzienniczek, nr 570)

„Pragnę, aby Święto Miłosierdzia było ucieczką i schronieniem dla wszystkich dusz, a szczególnie dla biednych grzeszników. (…) W tym dniu otwarte są wnętrzności miłosierdzia Mojego, wylewam całe morze łask na dusze, które się zbliżą do źródła Miłosierdzia Mojego. (…) Niech się nie lęka zbliżyć do Mnie żadna dusza, chociażby grzechy jej były jako szkarłat. (…) Święto Miłosierdzia wyszło z wnętrzności Moich dla pociechy świata całego.” (Dzienniczek, nr 699)

„Powiedz duszom, aby nie stawiały tamy Mojemu Miłosierdziu w swoim wnętrzu, które tak bardzo pragnie działać w nich. Moje Miłosierdzie działa we wszystkich sercach, które Mu się otwierają.” (Dzienniczek nr 742)

„Dusze giną mimo Mojej gorzkiej męki. Daję im ostatnią deskę ratunku, to jest Święto Miłosierdzia Mojego. Jeżeli nie uwielbią Miłosierdzia Mojego, zginą na wieki.” (Dzienniczek, nr 965)

Siostra Faustyna najpierw sama przeżywała Święto Miłosierdzia. Dopiero po dłuższym czasie podzieliła się z ks. Michałem Sopoćko swoimi mistycznymi doświadczeniami. On zaczął tworzyć prace naukowe m.in. „Jezus Król Miłosierdzia”, „Miłosierdzie Boże w dziełach i pismach”, „Zaufałem Twojemu Miłosierdziu Myśl na każdy dzień”, które argumentowały zasadniczość wpisania takiego dnia do kalendarz liturgicznego Kościoła i dopełnił wszelkich formalności, by móc oficjalnie i uroczyście go świętować. Ks. Sopoćko prowadził intensywną korespondencję z teologami, biskupami i przedstawicielami Watykanu, przygotowując grunt pod zatwierdzenie kultu. Starał się o imprimatur (zatwierdzenie kościelne) dla publikacji o miłosierdziu, organizował rekolekcje i głosił kazania popularyzujące treść objawień.

Dlaczego zakazano modlitwy przy obrazie Jezusa Miłosiernego?

Kult Bożego Miłosierdzia zaczął się powoli rozwijać. Pierwszy obraz Jezusa Miłosiernego powstał w 1934 roku w wileńskiej pracowni Eugeniusza Kazimirowskiego. Artysta namalował go według instrukcji przekazanych przez Siostrę Faustynę. Większą popularność zyskał jednak obraz Adolfa Hyły, powstały już po śmierci Apostołki Bożego Miłosierdzia. Malarza instruował – dzisiaj już Czcigodny Sługa Boży – o. Józef Andrasz SJ, krakowski spowiednik siostry. Wizerunek pędzla Hyły stał się jednym z najbardziej rozpowszechnionych przedstawień Chrystusa na całym świecie.

„Pragnę, aby ten obraz czczono najpierw w kaplicy waszej i na całym świecie” (Dzienniczek, nr 47).

W latach 50. XX wieku obraz „Jezu, Ufam Tobie” wywoływał kontrowersje ze względu na brak podstaw do oddawania czci. W odpowiedzi na nie, ks. Michał Sopoćko zorganizował w 1954 roku konkurs na nowy wizerunek Jezusa, który miał być bardziej „teologicznie bezpieczny”. Wygrał go Ludomir Ślendziński, ale jego prace nie zostały pozytywnie przyjęte przez lud. W 1959 roku Stolica Apostolska wydała Notyfikację zakazującą szerzenia kultu Miłosierdzia Bożego w formach przekazanych przez Siostrę Faustynę. Usunięto dzieła z wielu kościołów, ale w niektórych pozostały i tam wierni nadal przychodzili, aby się modlić. Notyfikacja została odwołana dopiero w 1978 roku. Powodem odwołania zakazu był przede wszystkim postęp w procesie beatyfikacyjnym Siostry Faustyny oraz analiza jej pism przez teologów. Uznano, że objawienia nie zawierają błędów doktrynalnych, a forma kultu Bożego Miłosierdzia, jaką przekazała, jest zgodna z nauczaniem Kościoła. Wówczas wizerunki Jezusa Miłosiernego powróciły oficjalnie do świątyń. Obecnie znaleźć można je prawie w każdym zakątku świata i stanowią jeden z najbardziej rozpoznawalnych znaków chrześcijaństwa.

Jeszcze za życia Siostry Faustyny nabożeństwo do Miłosierdzia Bożego zaczęło rozpowszechniać się wśród wiernych. W maju 1935 roku powstał Apostolski Ruch Miłosierdzia Bożego, czyli wspólnota duchowych, wiernych i konsekrowanych, którzy szerzą miłosierdzie przez m.in. modlitwę i głoszenie słowa.

Wspólnota rozrosła się jeszcze bardziej w czasie II wojny światowej i okresie powojennym. Notyfikacja zahamowała rozwój Apostolskiego Ruchu Miłosierdzia Bożego, ale po 1978 roku zaczął dynamicznie się rozwijać. Apostolski Ruch Bożego Miłosierdzia aktywnie włączył się w beatyfikację i kanonizację Siostry Faustyny

Jaka była rola Jana Pawła II i kard. Franciszka Macharskiego w rozwój kultu Bożego Miłosierdzia?

Encyklika „Dives in Misericordia” z 1980 roku była kluczowym dokumentem papieskim, w którym Jan Paweł II wyjaśnił dogłębnie teologię miłosierdzia, zaznaczając, iż to Bóg jest źródłem wszelkiej łaski. Papież zachęcał do postępowania zgodnie z Bożym Miłosierdziem poprzez codzienne gesty miłosierdzia wobec siebie nawzajem.

Pierwszą diecezją, do kalendarza liturgicznego której wpisano Święto Miłosierdzia, była Archidiecezja Krakowska. Stało się to w 1985 r. z inicjatywy ówczesnego metropolity krakowskiego, kard. Franciszka Macharskiego.

Zmarły w 2016 r. kardynał odegrał ważną rolę w rozwoju kultu Miłosierdzia Bożego. 1 listopada 1992 r. podniósł kaplicę klasztorną św. Józefa w Łagiewnikach do rangi Sanktuarium Bożego Miłosierdzia, troszcząc się nieustannie o rozwój tego miejsca. Regularnie przewodniczył nabożeństwom ku czci miłosierdzia, szczególnie w trzecie piątki miesiąca, i wspierał Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia w jego apostolskiej misji. Z jego inicjatywy powstały liczne dzieła związane z kultem – w 1996 roku powołał do istnienia fundację do rozbudowy sanktuarium oraz Stowarzyszenie Apostołów Bożego Miłosierdzia „Faustinum”. W tym samym roku utworzył Rektorat Sanktuarium, dzięki czemu pielgrzymi mogli liczyć na stałą opiekę duszpasterską. Kard. Macharski pielgrzymował do grobu Sługi Bożej Faustyny, wspierał proces jej beatyfikacji i kanonizacji, a po ich zakończeniu obserwował dynamiczny rozwój kultu Bożego Miłosierdzia i rosnącą liczbę pielgrzymów odwiedzających Łagiewniki. Kardynał wspierał także rozwój publikacji związanych z tym kultem – udzielał imprimatur wielu ważnym dziełom, w tym pierwszemu wydaniu „Dzienniczka” św. Faustyny. Dzięki niemu powstał także pierwszy duży modlitewnik do Miłosierdzia Bożego „Bóg bogaty w miłosierdzie” oraz czasopismo „Orędzie Miłosierdzia”. Sam patronował licznym wydarzeniom modlitewnym i naukowym: sympozjom teologicznym czy Międzynarodowemu Kongresowi Apostołów Bożego Miłosierdzia, również granicami Polski.

Jan Paweł II 30 kwietnia 2000 r., w dniu kanonizacji, s. Faustyny Kowalskiej oficjalnie ustanowił Święto Miłosierdzia dla Kościoła. Podkreślił wówczas, że miłosierdzie jest głównym elementem nauczania Jezusa, a samo święto ma przypominać wiernym o obowiązku okazywania go na co dzień. 17 sierpnia 2002 roku, w czasie konsekracji bazyliki w Łagiewnikach, zawierzył świat Bożemu Miłosierdziu.

Jak dziś modli się świat?

Kult Bożego Miłosierdzia, zapoczątkowany przez s. Faustynę Kowalską, dziś obejmuje miliony ludzi na całym świecie. Święto Miłosierdzia przyciąga rzesze wiernych do Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach. Tylko w 2024 roku odwiedziło je ponad 2 miliony pielgrzymów z ponad 100 krajów świata.

W sam dzień święta do Łagiewniki pielgrzymują dziesiątki tysięcy osób. Wierni przybywają, by modlić się przy grobie św. Faustyny, przed obrazem Jezusa Miłosiernego i uczestniczyć w Eucharystii. Na całym świecie powstały tysiące parafii pod wezwaniem Miłosierdzia Bożego. Obraz „Jezu, ufam Tobie” znajduje się dziś niemal w każdym kościele na świecie, a Koronka do Miłosierdzia Bożego jest odmawiana codziennie we wspólnotach świeckich i zakonnych.