Reklama

Niedziela Kielecka

Od wieków ze św. Wojciechem

Kościół św. Wojciecha w Niedźwiedziu

WD

Kościół św. Wojciecha w Niedźwiedziu

Na klasycystycznym, pięknym frontonie kościoła w Niedźwiedziu, nad wejściem widnieje napis zamieszczony przez jego fundatorów „Na chwałę Boską wystawiono Roku Pańskiego 1798 r.”. Sentencja ta dobrze oddaje charyzmat wielkiego misjonarza i patrona Polski – św. Wojciecha Biskupa i Męczennika, który patronuje świątyni w Niedźwiedziu. Czyż nie na chwałę Bożą zdecydował się biskup Wojciech na niebezpieczną wyprawę, by zanieść Chrystusa pogańskim Prusom? I chociaż zakończyła się ona fiaskiem, krew męczenników, jak pokazuje historia, nigdy nie idzie na marne. Jest zasiewem wiary dla wielu

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Głęboką wiarę musiały mieć pokolenia mieszkańców Niedźwiedzia i okolic, kilkakrotnie odbudowując po pożarach swoją świątynię. Stojący na wzgórzu okazały kościół w Niedźwiedziu dźwigał się kilkakrotnie z ruin. Dzięki wieloletnim staraniom i pracom odzyskuje dziś dawny blask.

Znowu z pięknym ołtarzem

Udało się. Pod kilku latach przygotowań, od końca ubiegłego roku w prezbiterium znowu można podziwiać przepiękny ołtarz główny. Wykonała go pracownia Jacka Markiela ze Starej Wsi koło Oświęcimia. Dzięki zachowanym fotografiom udało się zaprojektować taki, który nawiązywał swoim wyglądem niemal w każdym detalu do oryginału, który niestety został zniszczony bezpowrotnie przez ogień w 1982 r. Zostało po nim pogorzelisko, zniszczony zapadnięty strop, spalone ołtarze, rzeźby, polichromia, cenne obrazy – to wszystko można zobaczyć na czarno-białych fotografiach, które z pieczołowitością przechowuje dla potomnych w parafialnych archiwach proboszcz ks. Bronisław Pituła. Na święta Proboszcz spodziewał się też nowego tabernakulum. Na podstawie archiwalnych zdjęć odtworzono wygląd niektórych elementów wyposażenia świątyni. W składającym się z trzech kondygnacji ołtarzu głównym, stylizowanym na barokowy, na samym szczycie zobaczymy portret św. Wojciecha – patrona kościoła w mitrze z krzyżem w dłoni i włócznią św. Maurycego.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Gotycki skarb

Reklama

W centralnym miejscu, w niszy mającej kształt muszli znajduje się najcenniejszy skarb kościoła – gotycka, przepiękna figura Matki Bożej z Dzieciątkiem na ręku, datowana na 1400/1420 r. Figura od wieków otaczana jest czcią. Pochodzi z dworu z pobliskiej miejscowości Czechy, stąd została przeniesiona do kaplicy w Waganowicach. W 1952 r. figura trafiła do kościoła w Niedźwiedziu – opowiada proboszcz. Dostojna Maryja w błękitnej, udrapowanej szacie pokrytej gwiazdami adoruje Syna Bożego. Maryja na skroniach ma koronę z gwiazdami. Jezus trzyma jabłko w dłoni, symbol władzy królewskiej. Na szczęście figurę udało się uratować w sposób cudowny z pożaru. Podobnie jak duży gotycki krucyfiks w tęczy nad prezbiterium, który wyratował jeden ze strażaków. Nadpalony i pociemniały od dymu, zawisł w pierwotnym miejscu. Na zasuwie w ołtarzu głównym możemy podziwiać wykonany na wzór oryginalnego obraz św. Antoniego. Oryginał wykonał Karol Ulanowski. Kiedyś w tym miejscu był słynący łaskami obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem w srebrnej sukni, uznawany przez parafian za cudowny. Nazywano ją Matką Bożą Niedźwiedzką. Możemy być pewni, że za przyczyną Maryi otrzymywali wiele łask – świadczą to tym pozostałe wota, które znajdują się w prezbiterium. Niedawno ukończony ołtarz wygląda imponująco. Wraz z ołtarzem wykonano nową posadzkę, mensę ołtarzową. Wcześniej odrestaurowano organy, odmalowano kościół, wstawiono witraże.

Stadniccy, ale i inni dobrodzieje dbali o kościół, uposażając go i dekorując, świadczą o tym choćby zaplecki pozostałe po stallach, w których zasiadali dostojnicy kościelni i właściciele tutejszych dóbr, liczne obrazy, okazałe organy. W bocznym ołtarzu możemy podziwiać Annę Samotrzeć. W górze – czczony w Niedźwiedziu – św. Walenty. Jego piękną rzeźbę odnajdziemy również na zewnętrznych murach kościoła – w niszy. Walenty ukazany jest w ornacie ozdobionym rzeźbionym kwiatami. W drugim ołtarzu – obraz św. Katarzyny, a powyżej – św. Jakub. Na placu, na pamiątkę jubileuszu Niepokalanego Poczęcia 1854–1904 ustawiono przed kościołem figurę Najświętszej Maryi Panny.

Patron

W diecezji kieleckiej jest dziewięć kościołów Wojciechowych. W Niedźwiedziu kult św. Wojciecha zamarł, nie ma zbyt wielu akcentów przypominających o patronie. Oprócz wizerunku świętego, w głównym ołtarzu spotkamy jeszcze pomnik św. Wojciecha na placu kościelnym. To współczesny monument wystawiony w 1000. rocznicę męczeńskiej śmierci św. Wojciecha. Biskup Wojciech ukazany jest z pastorałem i w mitrze. W przeszłości wiele rodzin nadawało swoim dzieciom imię Wojciech. Prawdopodobnie istniało też w parafii Bractwo św. Wojciecha, jednak nie można tej informacji zweryfikować ze względu to, że kroniki i źródła zginęły w pożarze.

Warto też wspomnieć o dwóch unikatowych obrazach zawieszonych dziś w nawie. Na awersie scena z Bożym Narodzeniem – Adoracja Królów, na rewersie – scena biczowania Pana Jezusa. Wyobrażenia te odpowiadają średniowiecznej ikonografii spotykanej w malarstwie tej epoki. Choć nie znamy autora ani pochodzenia obrazów, możemy powiedzieć, że wykonano je z kunsztem i znawstwem. – Chcielibyśmy te obrazy kiedyś odrestaurować – mówi proboszcz, dbający o dziedzictwo tej świątyni. W kryptach świątyni zostali pochowani związani z Niedźwiedziem Małachowscy (spoczywa tu m.in. Piotr Małachowski, wojewoda krakowski, zmarły w 1799 r., z żoną zm. 1829, i Stanisław Wodzicki).

Początki

Najstarsza wzmianka źródłowa o kościele i parafii w Niedźwiedziu pochodzi z 1326 r. Pierwszy kościół był drewniany. Dopiero w 1493 r. ówcześni właściciele Niedźwiedzia wybudowali murowaną świątynię. W czasach reformacji właściciel tych dóbr Stanisław Stadnicki w 1596 r. przejął kościół na zbór. Ale syn Stanisława, Marcin, powrócił do wiary rzymskokatolickiej i zwrócił kościół katolikom. Z jego funduszy świątynia została powiększona i ozdobiona. Niestety w 1653 r. kościół nie miał gospodarza, chylił się ku upadkowi. Na początku XVIII wieku świątynia została odrestaurowana i ponownie konsekrowana 19 września 1711 r. Kolejny remont przeprowadzono w 1798 r. Ale już pod koniec XIX stulecia kościół zniszczył pożar. Tragedia powtórzyła się kilkakrotnie, ostatnio najdotkliwiej ogień uszkodził kościół w 1982 r. – Żmudne, wieloletnie prace dały efekty. Ołtarze, obrazy, wnętrze zostały siłami parafialnymi odrestaurowane. – Wspólnota parafialna bez pomocy i środków unijnych, z własnych ofiar dała radę wykonać tak wiele prac – mówi ks. Pituła. Proboszcz cieszy się, że w Niedźwiedziu osiedlają się nowe rodziny, przybywa dzieci. – W procesji Bożego Ciała kwiaty sypie sześćdziesiąt dziewczynek – opowiada. Kościół jest ogrzewany, parafia posiada też wzorcowy, zadbany cmentarz. Niedźwiedź ma także Stowarzyszenie „Niedźwiadek” pielęgnujące tradycje patriotyczne, a przy szkole w Waganowicach działa prężnie ognisko charytatywne „Wyobraźnia miłosierdzia”. A tym dziełom z pewnością patronuje z nieba św. Wojciech.

Podziel się:

Oceń:

2015-12-23 13:28

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Chińscy katolicy mają dwie nowe świątynie

Madonna z Sheshan

Vatican News

Madonna z Sheshan

Dwie nowe świątynie katolickie otwarto w Chinach na początku maja. Agencja Fides informuje, że biskup Hankou-Wuhan, Franciszek Cui Qingqi, dokonał 10 maja konsekracji kościoła Chrystusa Króla w mieście Xiaogan. Tego samego dnia biskup Taiyuan, Paweł Meng Ningyou, poświęcił inny kościół w Guzhai.

Więcej ...

Zmarł abp Józef Kowalczyk, Prymas Polski senior i wieloletni Nuncjusz Apostolski w Polsce

2025-08-21 08:21

Vatican News

W nocy 20 sierpnia 2025 roku, w wieku 86 lat, odszedł do Domu Ojca abp Józef Kowalczyk, arcybiskup metropolita gnieźnieński senior. Zmarł w szpitalu w Tarnowie, gdzie od ponad trzech tygodni przebywał w poważnym stanie. Przez wiele lat był nuncjuszem apostolskim w Polsce (1989-2010), a w latach 2010-2014 arcybiskupem metropolitą gnieźnieńskim Prymasem Polski.

Więcej ...

Wielka Brytania: coraz więcej wierzących praktykujących wśród młodzieży

2025-08-22 14:46
Coraz więcej wierzących praktykujących wśród młodzieży w Wielkiej Brytanii

Adobe Stock

Coraz więcej wierzących praktykujących wśród młodzieży w Wielkiej Brytanii

W Wielkiej Brytanii wzrosła liczba młodych ludzi, którzy wracają do wiary i praktyk religijnych. Informują o tym dwa dzienniki: amerykański „New York Times” i brytyjski „Financial Times”.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Zmarł Stanisław Soyka. Miał 66 lat

Wiadomości

Zmarł Stanisław Soyka. Miał 66 lat

Zaginęła siostra zakonna. Zgromadzenie i policja prosi o...

Kościół

Zaginęła siostra zakonna. Zgromadzenie i policja prosi o...

Nowenna do Matki Bożej Częstochowskiej

Wiara

Nowenna do Matki Bożej Częstochowskiej

Wspomnienie Najświętszej Maryi Panny Królowej

Święta i uroczystości

Wspomnienie Najświętszej Maryi Panny Królowej

Niepokojące informacje o stanie zdrowia ks. Olszewskiego

Kościół

Niepokojące informacje o stanie zdrowia ks. Olszewskiego

Nowenna do Matki Bożej Częstochowskiej 2024 (dzień 1.)

Wiara

Nowenna do Matki Bożej Częstochowskiej 2024 (dzień 1.)

Nowenna ku czci św. Moniki

Wiara

Nowenna ku czci św. Moniki

Zmiany kapłanów 2025 r.

Kościół

Zmiany kapłanów 2025 r.

Jaki OGIEŃ przyszedł Chrystus rzucić na ziemię i bardzo...

Wiara

Jaki OGIEŃ przyszedł Chrystus rzucić na ziemię i bardzo...