Reklama

Trudne braterstwo: historia relacji chrześcijańsko-żydowskich (Cz. 3)

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Po Edykcie Mediolańskim chrześcijaństwo staje się religią uprzywilejowaną w Cesarstwie Bizantyjskim. Chrześcijanie zaczęli traktować judaizm jak religię anachroniczną, która pełniła swoją funkcję zbawczą do momentu przyjścia Chrystusa, natomiast po Chrystusie miejsce Izraela w Bożym planie zbawienia zajął Kościół. Do Żydów wszystkich czasów zaczęto odnosić słowa zawarte w Ewangelii "Śmierć jego na nas i na dzieci nasze" (Mt 27, 25). Św. Augustyn dał początek doktrynie, według której los narodu żydowskiego, wygnanego z Jerozolimy, żyjącego w rozproszeniu, pozbawionego swojej ziemi miał być dla chrześcijan świadectwem prawdziwości takiego rozumienia słów utrwalonych przez św. Mateusza ( 27, 25), według którego Żydzi wszystkich czasów mieli ponosić konsekwencje odrzucenia Jezusa jako Mesjasza. Takie spojrzenie na Żydów i judaizm miało utrwalić się w Kościele i przetrwać do czasów współczesnych. Z jednej strony sprawiało ono, że w okresach prześladowań Żydzi byli zazwyczaj chronieni przez najwyższych hierarchów Kościoła, z drugiej strony utrwalało wśród chrześcijan przekonanie, że wyznawcy judaizmu nie są już ludem Bożego wybrania. Dwudziestowieczny żydowski myśliciel Jules Isaac takie spojrzenie na Żydów i judaizm nazwał "nauczaniem pogardy". W zamian, wśród Żydów, utrwalała się postawa antychrześcijańska, która znalazła swój wyraz w tzw. Toledot Jeszu, czyli parodiach Ewangelii, gdzie Jezusa przedstawia się jako czarnoksiężnika, uzurpującego sobie prawo do zajęcia miejsca Boga. Powstały one w VIII w. i stanowiły wyraz nastawienia mas żydowskich wobec chrześcijaństwa. W średniowieczu powstawały żydowskie polemiczne dzieła teologiczne i filozoficzne. Są wśród nich Kelimath Haggoim (Hańba poganom) napisana w 1397 r. w Hiszpanii przez Isaaka ben Moses Ephodi; Bittul Iqqare Dath Hannozerim (Podważanie dogmatów religii chrześcijańskiej) napisana w 1397/98 w Hiszpanii przez Hasdai ben Judah Crescasa oraz Sepher Nizzahon (Księga odpierania) napisana w XIII lub XIV w. w Nadrenii, a opublikowana w 1593 r. na Litwie.
Zmiana w relacjach miedzy chrześcijanami i Żydami nastąpiła dopiero w drugiej połowie XX w. W minionym stuleciu nastąpiły dwa wydarzenia, które decydująco wpłynęły na świadomość żydowską oraz na stosunek Kościoła do Żydów. Pierwszym z tych wydarzeń była zagłada sześciu milionów osób narodowości żydowskiej w nazistowskich obozach zagłady, a drugim powstanie państwa Izrael w Ziemi Świętej. Wobec zbrodni Szoah Kościół nie mógł nie dokonać rewizji swojej relacji do Żydów. 28 października 1965 r. Sobór Watykański II ogłosił Deklarację o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich (Nostra aetate). W czwartym numerze tego dokumentu Magisterium Kościoła wyraża swoje trwałe zakorzenienie w objawieniu Starego Testamentu, a następnie stwierdza, że "Żydzi nadal ze względu na swych przodków są bardzo drodzy Bogu, który nigdy nie żałuje darów i powołania". Ojcowie Soborowi odnieśli się również do od wieków przyjętego sposobu ukazywania Żydów, jako tych, którzy ponoszą konsekwencje odrzucenia Jezusa: "to, co popełniono podczas (męki Chrystusa) nie może być przypisane ani wszystkim bez różnicy Żydom wówczas żyjącym, ani Żydom dzisiejszym. Chociaż Kościół jest nowym ludem Bożym, nie należy przedstawiać Żydów jako odrzuconych ani jako przeklętych przez Boga rzekomo na podstawie Pisma Świętego". W tym obowiązującym każdego katolika dokumencie papież oraz biskupi w imieniu Kościoła wyrazili swój żal oraz potępienie wobec "aktów nienawiści, prześladowań i przejawów antysemityzmu, które kiedykolwiek i przez kogokolwiek kierowane były przeciw Żydom". Zamiarem Ojców Soboru było również "ożywienie i zalecenie obustronnego poznania się i poszanowania, które osiągnąć można zwłaszcza przez studia biblijne i teologiczne oraz przez braterskie rozmowy". Sobór Watykański II wyznaczył kierunki rozwoju dialogu religijnego.

Cdn.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2003-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Niezwyciężony Triumf serca

2025-09-02 08:23

Niedziela Ogólnopolska 36/2025, str. 54-55

Mat.prasowy

12 września na ekrany kin wchodzi ekranizacja amerykańskiego reżysera o polskim męczenniku.

Więcej ...

Święty Jan Chryzostom

Jan z Antiochii, nazywany Chryzostomem, czyli „Złotoustym”, z racji swej wymowy, jest nadal żywy, również ze względu na swoje dzieła. Anonimowy kopista napisał, że jego dzieła „przemierzają cały świat jak świetliste błyskawice”.

Więcej ...

Abp Przybylski do katechetów: Głosicie pedagogię nie ludzką, ale boską

2025-09-13 15:48
Abp Andrzej Przybylski

Karol Porwich/Niedziela

Abp Andrzej Przybylski

- Nie miejcie kompleksów, nie dajcie się zepchnąć w kąt i wystraszyć, że może głosicie coś nietrafnego, nieudanego, niemodnego. Jesteście po stronie Boskiego pedagoga - mówił w sobotę 13 września abp Andrzej Przybylski podczas inauguracji roku katechetycznego w archikatedrze Chrystusa Króla w Katowicach.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Pijany mężczyzna podczas Mszy św. zatakował kapłana

Kościół

Pijany mężczyzna podczas Mszy św. zatakował kapłana

Nowenna do Matki Bożej Bolesnej

Wiara

Nowenna do Matki Bożej Bolesnej

Świdnica. Zmarł ks. kan. Jan Mrowca - znamy datę pogrzebu

Niedziela Świdnicka

Świdnica. Zmarł ks. kan. Jan Mrowca - znamy datę pogrzebu

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Wiara

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Kanonizacja bł. Acutisa i bł. Frassatiego....

Kościół

Kanonizacja bł. Acutisa i bł. Frassatiego....

Carlo Acutis modlił się też po polsku

Kościół

Carlo Acutis modlił się też po polsku

Archidiecezja katowicka: Komunikat w sprawie parafii św....

Kościół

Archidiecezja katowicka: Komunikat w sprawie parafii św....

To on wybrał mnie

Kościół

To on wybrał mnie

„Ciemne Typy” z Polski na kanonizacji Frassatiego i...

Kościół

„Ciemne Typy” z Polski na kanonizacji Frassatiego i...