Do wielu opisów człowieka, które na przestrzeni dziejów wypracowała myśl ludzka, mianowicie, że człowiek jest: rozumny, wspaniały, że potrafi być geniuszem i bestią, potrafi wznieść się na wyżyny miłości i poświęcenia, ale umie także nienawidzić, niszczyć, zabijać, potrafi wymyślić rasę panów i rasę niewolników... trzeba jeszcze dodać: człowiek jest grzesznikiem. Tę prawdę w sposób szczególny uświadamiamy sobie w czasie Wielkiego Postu, kiedy klękamy przy kratkach konfesjonału.
Czym jest grzeszny czyn, który popełnia człowiek, czym jest grzech - dzisiaj tak bardzo negowany i niezauważany? Nawet samo słowo grzech jest coraz częściej zastępowane przez inne słowa: nadużycie, malwersacja, niemożliwa do opanowania skłonność...
Mówiąc o grzechu, mamy zawsze na myśli człowieka, który nadużywa swojej wolności, człowieka stworzonego na obraz i Boże podobieństwo. Prawda o grzechu w chrześcijaństwie zawsze spotyka się z prawdą o Bożej miłości, przejawiającą się w odkupieniu i przebaczeniu. Grzech nigdy nie ma ostatniego słowa. W sensie biblijnym możemy powiedzieć, że człowiek nie jest grzesznikiem, lecz stał się grzesznikiem, a raczej nadużywając swojej wolności, uczynił się grzesznikiem. Śledząc rozdziały Księgi Rodzaju, możemy stwierdzić, że grzech nie pochodzi ze stwórczego planu Boga, ale stał się skutkiem aroganckiej i błędnej decyzji ludzkiej wolności.
Katechizm Kościoła Katolickiego stwierdza, że "grzech jest obecny w historii człowieka i na próżno ktoś chciałby go nie zauważać lub nadawać inne nazwy tej mrocznej rzeczywistości", ale zaraz dodaje, że aby go zrozumieć, trzeba uznać głęboką więź człowieka z Bogiem, albowiem "tylko poznanie zamysłu Bożego wobec człowieka pozwala zrozumieć, że grzech jest nadużyciem wolności, której Bóg udzielił osobom stworzonym" (KKK, n. 1387).
Biblia mówi nam, że grzechy są bardzo zróżnicowane. Idąc za przekazem biblijnym, możemy mówić o grzechach wołających o pomstę do nieba, do których zaliczamy: bratobójstwo, krzywdę wyrządzoną najbardziej potrzebującym, odmowę zapłaty robotnikom za pracę, homoseksualizm, dobrowolne zabójstwo niewinnych, np. aborcję. Pismo Święte wskazuje również na grzechy przeciwko Duchowi Świętemu, do których zalicza się: świadome odrzucenie Bożego miłosierdzia, grzeszenie w zuchwałości na otrzymanie miłosierdzia Bożego czy też odrzucenie zbawienia darowanego przez Ducha Świętego. W ostatnim przypadku - dodajmy - chodzi o krańcowy i radykalny wyraz odrzucenia i zamknięcia się na Boga, czyli sprzeciw przeciwko samej zasadzie zbawienia, z którego człowiek aktem swojej woli się wyklucza.
Przypomnijmy jeszcze nauczanie Kościoła na temat grzechu śmiertelnego i lekkiego. Grzech śmiertelny to taki, w którym człowiek dobrowolnie i świadomie odrzuca Boga, Jego prawo i przymierze miłości, gdyż woli zwrócić się do siebie samego lub jakiejś innej rzeczywistości stworzonej. Grzech ten powoduje duchową degradację człowieka i samozniszczenie, niemożliwe do naprawienia bez pomocy Bożego miłosierdzia. Aby zaistniał grzech śmiertelny, muszą być spełnione trzy warunki: poważny przedmiot grzechu (uściśla go przede wszystkim Dekalog), pełna świadomość, która zakłada wiedzę o grzesznym czynie, oraz całkowita zgoda woli (muszę się zgadzać z tym, co czynię). Grzechem powszednim jest natomiast chwilowe zatrzymanie się czy zejście z drogi wiary, posłuszeństwa, ufności i sprawiedliwości, jednakże bez całkowitego porzucenia Boga. Katechizm przypomina: "Grzech powszedni jest popełniony wtedy, gdy w sprawach lekkich nie przestrzega się prawa moralnego, lub gdy nie przestrzega się prawa moralnego w materii ciężkiej, lecz bez pełnego poznania lub całkowitej zgody" (KKK, n 1862).
Przed nami spowiedź wielkanocna. Rozpoznanie grzechów i żal za nie należy do nas. Bóg przez kapłana udzieli rozgrzeszenia i uwolni nas od nich. Bo grzech nie ma ostatniego słowa...