Reklama

Góra, którą nazwano Chełmową

Niedziela kielecka 11/2003

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Grzegorzowice - mała miejscowość z zabytkowym, w kształcie rotundy kościółkiem. Można tu dojechać z Wałsnowa, a później dojść pieszo do zabytkowego romańskiego kościoła. Po stronie południowo-wschodniej mamy widoki na Pasmo Jeleniowskie, po zachodniej na Wzgórza Bostońskie . Miejscowa nazwa tego wzgórza to Dobruchna. Po kilkunastu minutach marszu pojawia się kopulasta, zalesiona góra. Oddziela ją od wzgórza Dobruchny podmokła dolina. Stoimy na drodze ze Starej Słupi do Cząstkowa. Napotkany leśnik opowiada nam legendę o tej górze. Bardzo dawno temu w tę krainę przybyły litewskie wojska. Grabili, palili, zdobywali wsie, a ludzi uprowadzali w niewolę. Wówczas to władyka ze Starej Słupi zebrał parobków wiejskich i poprowadził ich w ten las. Polecił, aby na drzewka młodego wówczas lasu pozakładać rycerskie chełmy. Las był po pożarze i drzewa mogły mieć od 2 do 3 metrów wysokości. Napadające wojsko, które przybyło od Łagowa, ujrzało nagle dużo wojska; w błąd wprowadziły ich błyszczące rosą chełmy i groty dzid. Cofnęli się i nie zdobyli tych okolic. Od tego to zdarzenia górę ową nazwano Chełmową.
W 1920 r. las porastający Chełmową Górę zamieniono na rezerwat ścisły. Był to pierwszy na ziemiach polskich rezerwat, który chronił las. Dał początek Świętokrzyskiemu Parkowi Narodowemu. W tym rezerwacie rośnie drzewo - modrzew polski, który zainteresował polskiego naukowca - dziekana Wydziału Przyrody UJ prof. Mariana Raciborskiego. Ustalił on, że to drzewo jest inne od modrzewia ogólnoeuropejskiego. Naukowcy Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie w 1922 r. nadali nazwę dla tego modrzewia Lariks Polonika Raciboroviensis- modrzew polski Raciborskiego.
Gdy Polska odzyskała niepodległość uczniowie profesora i działacze Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego doprowadzili do zmiany zwykłego lasu na rezerwat ścisły. Pierwszy rezerwat obejmował około 180 ha lasów, to znaczy całą zalesioną górę. Obecnie rośnie tutaj dużo pomnikowych 200-letnich modrzewi oraz kilka cisów, co jest obecnie rzadkością w innych lasach.
Wysokość góry wynosi 351 metrów. Jest zbudowana z szarych piaskowców dolnodewońskich. Patrząc na mapę Gór Świętokrzyskich możemy dostrzec, że jest to cały ciąg wyniesień układających się w pasmo górskie. Są to Masyw Bukowej Góry, Stawiana, Miejska Góra, Garb Bostoński i Chełmowa Góra. Wszystkie mają dewońską budowę. Góra pokryta jest warstwą lessów i porośnięta lasem mieszanym. Są tu cztery stuletnie dęby, trzy stuletnie modrzewie, sosny itp. Na szczyt wchodzi się dość stromym szlakiem. Nigdzie nie można usiąść, bowiem jest tu ogromna ilość mrówek, przeważnie mrówki Rudnice o długości odwłoka ok. 6-7 mm. Co parę kroków widać ogromne mrowiska; naliczono ich ok.500. Mrówki są pod całkowitą ochroną, dlatego wyznaczono ścieżkę do poruszania się ludzi. Wstęp poza ścieżki jest niedozwolony.
Po utworzeniu Świętokrzyskiego Parku Narodowego obszar rezerwatu zmniejszono do powierzchni 17 ha. Obejmuje on tylko południową część Góry. Rezerwat nosi imię Józefa Kostyrki - badacza lasów na tej górze i naukowca, który organizował ten rezerwat. Rezerwat jest również ostoją dla ptactwa. Występuje tutaj aż 88 odmian różnych ptaków na 150 żyjących na Kielecczyźnie. Niektóre ptaki żyją tylko w okolicy modrzewi. Przemieszczając się po obszarze parku, należy zachowywać się cicho, aby nie zakłócać spokoju stałym jego mieszkańcom.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2003-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Watykan: Kardynał Ryłko przestał pełnić funkcję archiprezbitera bazyliki Matki Bożej Większej

2025-07-07 16:45
Kard. Stanisław Ryłko

Joanna Adamik/archidiecezja krakowska

Kard. Stanisław Ryłko

Kardynał Stanisław Ryłko w piątek, w swoje 80. urodziny, przestał pełnić funkcję archiprezbitera bazyliki Matki Bożej Większej w Rzymie. Watykan poinformował, że papież Leon XIV podziękował polskiemu kardynałowi. Jego następcą został dotychczasowy archiprezbiter koadiutor kardynał Rolandas Makrickas z Litwy.

Więcej ...

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką

Red.

Do wersji od lat istniejącej w naszej przestrzeni internetowej niezbędnika katolika, która każdego miesiąca inspiruje do modlitwy miliony katolików, dołączamy wersję papierową. Każdego miesiąca będziemy przygotowywać niewielki i poręczny modlitewnik, który dotrze do Państwa rąk razem z naszym tygodnikiem w ostatnią niedzielę każdego miesiąca.

Więcej ...

Chile: coraz mniej katolików, Kościół potrzebuje żywych wspólnot

2025-07-08 17:44

Grażynak Kołek

Spis ludności Chile wykazał, że coraz mniej mieszkańców tego południowoamerykańskiego kraju deklaruje się jako katolicy. Z kolei coraz więcej określa siebie mianem osób bez przynależności religijnej lub deklaruje przynależność do wspólnot protestanckich.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Zmarł bp Władysław Bobowski

Kościół

Zmarł bp Władysław Bobowski

Św. Jan z Dukli wzorem pokory i cierpliwości

Niedziela Świdnicka

Św. Jan z Dukli wzorem pokory i cierpliwości

Zmiany kapłanów 2025 r.

Kościół

Zmiany kapłanów 2025 r.

Na ile jestem zjednoczony z Chrystusem?

Wiara

Na ile jestem zjednoczony z Chrystusem?

Rodzice mogą iść do sądu. Jak szkolne świadectwo bez...

Wiadomości

Rodzice mogą iść do sądu. Jak szkolne świadectwo bez...

Jest orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego ws. lekcji...

Wiadomości

Jest orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego ws. lekcji...

Najwyższy pomnik Jana Pawła II na świecie zdewastowany

Kościół

Najwyższy pomnik Jana Pawła II na świecie zdewastowany

Najmodniejsze firany gotowe 2025 – te wzory i tkaniny...

Wiadomości

Najmodniejsze firany gotowe 2025 – te wzory i tkaniny...

Jezus stawia dzisiaj ważne i ciągle aktualne pytanie: Czy...

Wiara

Jezus stawia dzisiaj ważne i ciągle aktualne pytanie: Czy...