Reklama

Niedziela Przemyska

Ściany straceń w Przemyślu

Miejsce pamięci na Małym Ryneczku

Alicja Chruścicka

Miejsce pamięci na Małym Ryneczku

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Zginęli, byśmy żyć mogli” głosi napis na ścianie straceń na Małym Ryneczku w Przemyślu (okolice Tesco na Zasaniu). Tu zostali rozstrzelani przez barbarzyńców niemieckich 31 grudnia 1943 r. Polacy: Antoni Gaweł – żołnierz AK, Michał Hrynkiewicz, Grzegorz Husak, Mikołaj Hyś, Walenty Kulon, Zdzisław Huszakiewicz – żołnierz AK, Władysław Pęczek, Stanisław Pliś, Kazimierz Rowiński, Henryk Tyczka. Zginęli w odwecie za stracenie (z wyroku sądu Polskiego Państwa Podziemnego 28 grudnia 1943 r.) przy ul. Kasprowicza agenta gestapo Stanisława Szajny. Nie mają swoich grobów, bo ich ciała zostały zrzucone do wspólnego dołu w okolicy getta żydowskiego i spopielone.

Reklama

Inne miejsce w Przemyślu, do którego rzadko kto zagląda, jest przy ul. Lwowskiej 24, za Podstawową Stacją Kontroli Pojazdów. Na ścianie widnieją nazwiska rozstrzelanych przez Niemców zakładników – żołnierzy Armii Krajowej. Zginęli tu z Przemyśla: Stanisław Gaweł, Tadeusz Józefowicz, Eugeniusz Kiełt, Stanisław Leszczyński, Stanisław Pańczyj, Andrzej Paczkowski, Jan Ruszecki, a z Żurawicy Oskar Grojecki, Andrzej Kasak, Bronisław Wrona. Napis głosi „Pamięci 10-ciu bohaterów wolności rozstrzelanych przez Niemców w dniu 29 listopada 1943 r.”. Najmłodszy z zamordowanych miał zaledwie 17 lat. Zostali rozstrzelani w odwecie za spalenie fabryki wozów (pod ocalałym murem tej fabryki. Pierwotnie ciała rozstrzelanych zakładników pogrzebano w lesie na Lipowicy. Po wojnie ciała te ekshumowano i we wspólnej mogile pochowano na Cmentarzu Zasańskim.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Miejsce rozstrzelania przy ul. Lwowskiej obejmowała troską młodzież z dawnego Technikum Ogrodniczo-Łąkarskiego w Przemyślu, inspirowana przez przemyską harcerkę, pisarkę i patriotkę Joannę Burą, która zmarła w 2008 r., przeżywszy 96 lat. Niewielu przemyślan wie o tym miejscu. W minionym okresie ks. Koński z parafii Błonie organizował tam warty w rocznicę wydarzenia, które pełniła młodzież ze Szkoły Podstawowej nr 15. Obecnie miejscu temu przywrócił blask Janusz Galiczyński, który społecznie zainteresował się jego stanem i przeprowadził gruntowny remont za zgodą konserwatora i władz miasta.

Warto wspomnieć, że 16 lipca 1942 r. w Przemyślu powstało getto żydowskie (funkcjonowało do lutego 1944 r.), w którym Niemcy wymordowali 17 tys. Żydów. Około 500 osób uniknęło śmierci dzięki pomocy ze strony Polaków i Ukraińców.

Już 1 listopada 1942 r. pojawiła się pierwsza lista zakładników i zostało straconych 25 osób. Kolejna lista z dnia 15 stycznia 1944 r. zawierała nazwiska 23 zakładników, którzy zostali rozstrzelani. 23 lutego 1944 r. została ogłoszona trzecia lista 23 rozstrzelanych zakładników, kolejne 5 osób zostało wywiezione do obozów koncentracyjnych, z czego trzy wróciły.

Kolejne listy pojawiły się 17 maja 1944 r. i 19 czerwca 1944 r. Liczba umieszczonych na nich osób jest nieznana, ale wszyscy zginęli. W okresie okupacji aresztowano 2 tys. osób, a na roboty do Rzeszy wywieziono ok. 6 tys. osób. W tym mojego wuja Kazimierza Bugla (zginął w obozie koncentracyjnym Dachau).

W dobie zacierania miejsc kaźni i relatywizowania wydarzeń wojennych, a nawet przypisywanie Polakom winy za jej nieszczęścia, troska o pamięć historyczną i zachowanie dla potomnych miejsc pamięci i zbrodni jest naszym zbiorowym i moralnym obowiązkiem. Listopad to miesiąc wypominek i zadumy. Niech tym, co zostali straceni za miłość do ojczyzny, da Bóg wieczny spokój, a nam zdolność do wybaczania.

Podziel się:

Oceń:

2018-11-07 08:52

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Z historii Skrzetuskich

Krzysztof Wojciechowski

Więcej ...

Prezydent: z Michniowem miała zniknąć nie tylko wieś, lecz także prawda o jej męczeństwie

2025-07-12 15:12
Niemieccy policjanci w płonącym Michniowie. 12 lipca 1943

pl.wikipedia.org

Niemieccy policjanci w płonącym Michniowie. 12 lipca 1943

Prezydent Andrzej Duda w liście do uczestników obchodów 82. rocznicy pacyfikacji Michniowa podkreślił, że w zamyśle niemieckiego okupanta miała zniknąć nie tylko wieś, lecz także prawda o jej męczeństwie. Dodał, że pamięć o ofiarach zbrodni to ważny element tożsamości całego narodu.

Więcej ...

Poradnik katolika na wakacjach, czyli jak przeżyć urlop „po Bożemu”

2025-07-12 20:28

Karol Porwich/Niedziela

Lepiej uczestniczyć we Mszy św. w języku, którego się nie rozumie, czy połączyć się ze swoją parafią poprzez transmisję? Co jeśli tam, gdzie spędza się urlop, nie ma możliwości udziału w Eucharystii i czy poza Polską obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych? Na te i inne pytania poszukujemy odpowiedzi z ks. dr. Stanisławem Szczepańcem.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Świadectwo: 52 lata spełnionego małżeństwa. Jak to...

Wiara

Świadectwo: 52 lata spełnionego małżeństwa. Jak to...

Watykan podjął decyzję ws. domniemanych objawień blisko...

Kościół

Watykan podjął decyzję ws. domniemanych objawień blisko...

Francja: profanacja w bazylice Sacré-Coeur; mężczyzna...

Kościół

Francja: profanacja w bazylice Sacré-Coeur; mężczyzna...

Trwa walka ze zdejmowaniem krzyży w... Niemczech. Jest...

Europa

Trwa walka ze zdejmowaniem krzyży w... Niemczech. Jest...

Zmiany kapłanów 2025 r.

Kościół

Zmiany kapłanów 2025 r.

Najmodniejsze firany gotowe 2025 – te wzory i tkaniny...

Wiadomości

Najmodniejsze firany gotowe 2025 – te wzory i tkaniny...

Zmarł bp Władysław Bobowski

Kościół

Zmarł bp Władysław Bobowski

Kościół odmawia katolickiego pochówku tylko tym,...

Kościół

Kościół odmawia katolickiego pochówku tylko tym,...

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką

Wiara

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką