Reklama

Zwyczaje wielkanocne na wsi galicyjskiej

Niedziela rzeszowska 16/2003

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Obchody Świąt Wielkanocnych na wsi galicyjskiej w XIX w. zaczynały się w Niedzielę Palmową. Uroczysta procesja była wstępem do obchodów Misterium Paschalnego. Poświęcone palmy robione z gałązek wierzby przynoszono do domu i zatykano za obraz lub wtykano w szpary i pod dach każdego budynku gospodarczego. Pozostawiane w oborze miały zapewnić dobry chów bydła. Robiono także z nich krzyżyki i zatykano na polu, aby chroniły przed gradem. Kto pierwszy wstał w Niedzielę Palmową, budził drugich, uderzając palmą i mówiąc: "Palma bije, nie ja biję. Za tydzień Wielki Dzień. Za sześć noc Wielkanoc" - jak relacjonuje Słomka, pamiętnikarz tamtych czasów. Pączki poświęconej wierzbiny, jako przynoszące zdrowie, dawał ojciec lub matka domownikom do połknięcia, mówiąc: "Doczekaliśmy się pierwszej święconki, daj nam Boże doczekać i drugiej". Obok radosnej procesji w Niedzielę Palmową obchodzono także Drogę Krzyżową. Niedziela Palmowa dawała początek obchodom Wielkiego Tygodnia. Był to czas żałoby i ścisłego postu, kiedy, według wierzeń, ludzie byli najbardziej narażeni na działanie złych mocy. W wielu wsiach w ciągu całego tego tygodnia żebrali nie tylko "zawodowi" żebracy, ale i ludzie biedni, którzy nigdy nie żebrali chodzili po domach i prosili o żywność.
Szczególnie uroczyście obchodzono Triduum Paschalne. W sobotę przed Wielką Niedzielą święcono pokarmy i odwiedzano groby, przy których stały straże. W celu poświęcenia pokarmu kapłan udawał się do poszczególnych wsi wchodzących w skład parafii. Gospodynie przynosiły pokarmy w koszach i misach do jednego z domostw. We wsiach, gdzie był dwór, ksiądz święcił stół dziedzica i następnie na podwórzu pokarmy przyniesione przez kobiety wiejskie. Pokarmy te spożywano w niedzielę po powrocie z kościoła przy wspólnym śniadaniu. Resztek "święconki" nie wolno było dawać zwierzętom. Święcono także ogień i wodę, której używano później do pokropienia pól. Punktem kulminacyjnym Świąt Wielkanocnych była uroczysta Msza św. w Wielką Niedzielę o godzinie 6.00 rano zwana Rezurekcją. Obrzędy tej Mszy św. ustalił jeszcze Rytuał Piotrkowski w 1631 r. i przetrwały one do rytuału z 1927 r. O godzinie 5.00 rano w niedzielę Wielkanocną strzelano z moździerzy stojących obok kościoła, aby zbudzić wszystkich na Mszę św., która rozpoczynała się uroczystą procesją.
Ze Świętami Wielkanocnymi związanych było wiele obrzędów ludowych. Należał do nich między innymi zwyczaj mycia się w rzece w Wielki Czwartek, co miało zapewnić zdrowie. W niedzielę obowiązywał zakaz spania po południu, aby śpiącego w ciągu roku nie okradł złodziej. W poniedziałek młodzież oblewała się wodą. Wcześniej, o świcie, kropiono pola i zabudowania święconą wodą.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2003-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Watykan/ Autorzy książki o rodzinie Ulmów odznaczeni polskim Złotym Krzyżem Zasługi

2024-05-02 20:31
Ks. Paweł Rytel-Andrianik

Episkopat.news

Ks. Paweł Rytel-Andrianik

Autorzy książki o błogosławionej rodzinie Ulmów "Zabili także dzieci": watykanistka włoskiej agencji prasowej Ansa Manuela Tulli i szef polskiej redakcji watykańskich mediów Vatican News ks. Paweł Rytel-Andrianik zostali w czwartek odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi, przyznanym przez prezydenta RP Andrzeja Dudę.

Więcej ...

#PodcastUmajony (odcinek 1.): Bez przesady

2024-04-30 21:13

Mat.prasowy

Po co Jezus dał nam Maryję? Jak budować z Nią relację? Czy da się przesadzić w miłości do Matki Bożej? Tymi i innymi przemyśleniami dzieli się w swoim podcaście ks. Tomasz Podlewski. Zapraszamy do wysłuchania pierwszego odcinka "Podcastu umajonego".

Więcej ...

Maryjna trasa w Ogrodach Watykańskich

2024-05-02 19:19
Figura Matki Bożej w Ogrodach Watykańskich

Vatican News/www.vaticannews.va/pl

Figura Matki Bożej w Ogrodach Watykańskich

Przez cały maj Muzea Watykańskie proponują pielgrzymom maryjny spacer po Ogrodach Watykańskich, połączony z modlitwą o pokój. Można wziąć w nim udział dwa razy w tygodniu: w sobotę rano i w środę po audiencji ogólnej, po uprzedniej rezerwacji - mówi s. Emanuela Edwards, kierownik Biura Działalności Edukacyjnej Muzeów Watykańskich.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Bytom: Profanacja Najświętszego Sakramentu. Rozrzucone...

Kościół

Bytom: Profanacja Najświętszego Sakramentu. Rozrzucone...

Nakazane święta kościelne w 2024 roku

Kościół

Nakazane święta kościelne w 2024 roku

#PodcastUmajony (odcinek 2.): No to trudno

Wiara

#PodcastUmajony (odcinek 2.): No to trudno

Czy 3 maja obowiązuje nas udział we Mszy św.?

Kościół

Czy 3 maja obowiązuje nas udział we Mszy św.?

Świadectwo: Maryja działa natychmiast

Rodzina

Świadectwo: Maryja działa natychmiast

Święta Mama

Kościół

Święta Mama

Papież wyniósł ks. Nykiela do godności biskupiej

Kościół

Papież wyniósł ks. Nykiela do godności biskupiej

Matka Boża Dobrej Rady

Wiara

Matka Boża Dobrej Rady

#PodcastUmajony (odcinek 1.): Bez przesady

Wiara

#PodcastUmajony (odcinek 1.): Bez przesady