Malarstwo Tuza stawia przed odbiorcą wysokie wymagania, którym niekiedy nie jest się w stanie sprostać. Red. Daniel pokusił się więc o mało popularny zabieg, pytając malarza, co miał na myśli? Te dialogi stanowią dopełnienie warstwy plastycznej. W ten sposób większość prac zaprezentowanych w jubileuszowym albumie zyskała odautorski komentarz.

Jak w przypadku Sychar. – „Sychar? Słowo to zda się pobrzmiewać biblijnym echem... Tak, to owo miasteczko w Samarii, w którym przy Jakubowej studni Jezus spotkał Samarytankę z dzbanem i poprosił ją o wodę. Wywiązała się rozmowa, podczas której kobieta zrozumiała, że ma przed sobą Mesjasza. Ale obraz jest czymś znacznie głębszym, niż tylko nawiązaniem do wydarzenia przy studni z wodą życia. Albowiem… – ...albowiem – podchwytuje wątek artysta – kto przychodzi po wodę z koszykiem? Ten rekwizyt „podrzucony” do przypowieści przez artystę, nadaje jej niespodziewane i wcale nieoczywiste znaczenie”.

W wędrówce od obrazu do obrazu Tuza otwierają się morza, spokojne i wzburzone, przelewają się błękity, turkusy, szmaragdy fal i nieba. Tę kakofonię przyjemnych dla oka barw rozbijają instrumenty muzyczne (częsty motyw), surrealistyczne okna i drzwi, surrealistyczna odrealniona architektura. No właśnie, surrealizm. Artysta odżegnuje się od tego rodzaju zaszufladkowania. – Byłem pod wpływem twórczości Witkacego, no ale człowiek starzeje się i wychodzi z tego. Nie można być surrealistą zafascynowanym twórczością Norwida, a ja jestem – mówi. No i ma duszę romantyka – nastrój klasycznego romantyzmu płynie przez wszystkie płótna Edo Tuza.

Poza tym surrealiści byli areligijni, a Tuz wręcz przeciwnie. Biblia to jego inspiracja, Biblia to jego codzienna lektura. – Teraz czytam codziennie jeden rozdział Nowego Testamentu, jestem zafascynowany św. Pawłem. W Dziejach Apostolskich odnajduję analogie do czasów współczesnych – mówił podczas wernisażu artysta. – Pismo Święte wciąga – dodał. Szczególnie bliski kontakt z Pismem ukształtował mu czas krakowskiego kręgu biblijnego, był jego aktywnym uczestnikiem.

Obrazy Edo Tuza przeważnie nie mają tytułów, często sygnowane są po prostu „xxx”. Dość długo opatrywał je tajemniczo brzmiącym słowem „agwazja”. Krytycy pisali, że to zbitka agresji oraz inwazji, ale Tuz oszczędnie to komentuje, przynajmniej tak było kiedyś, Chyba coś się jednak zmieniło, skoro swój wernisaż opatrzył tytułem „Agwazja”. – Jestem przeciw wszelkiej agresji, złu, inwazji, „agwazja” jakoś to łączy. Ale tak w ogóle, to przede wszystkim jestem zawsze „za” – za czymś, za kimś – wyjaśnia.

U Tuza każdy najmniejszy symbol nie jest przypadkowy, znaczy „coś”, ale i wiele ponad to „coś” – to właśnie ten obszar, o który tak chodzi artyście. Tak jest np. na obrazie inspirowanym Paganinim – zerwana struna, kluczyk, zegar, nuty z tematu Kaprys a-moll; tak jest na monumentalnym obrazie Boga Ojca, trzymającego dłoń na otwartej księdze Dekalogu, jak na klawiaturze, z zarysem globu i filigranowym znaczkiem krzyży poniżej. Przed kilkunastu laty wprowadził do swej sztuki motyw szklanych ścian, jakby dalekie echo Żeromskiego. – Ja jestem w środku tych szklanych domów – mówi.

Bywało, że inspirowały go encykliki (wykonał ilustracje do Veritatis splendor, Fides et ratio) i z pozoru prosta religijność ludowa. Każdy z obrazów z pogranicza sacrum to kawał ciężkiej pracy duchowej, kontemplacyjnej. – Jestem takim trochę malarzem klauzurowym, naprawdę długo medytuję nad kawałkiem płótna – mówi Tuz.

– Panu Bogu dziękuję za talent i ludzi spotkanych na mojej drodze – powiedział Edward Tuz podczas wernisażu. Artysta pozytywny, lubiący świat, morza, obłoki i ludzi. Wkroczył w 70 rok życia.

Edward Tuz urodził się w 1949 r. we wsi Szałas, na krańcu Puszczy Świętokrzyskiej. Ukończył technikum budowlane, studiował w Wyższej Szkole Inżynierskiej. Od 1979 r. wykonuje wolny zawód, tworząc przede wszystkim malarstwo. Ilustrował tomiki poetyckie, aranżował wnętrza, sam także pisze wiersze. Jego dzieła odznaczają się klimatem nie do podrobienia – oryginalną formą, siłą – zmuszają, aby się zatrzymać. Obrazy Edwarda Tuza znajdują się w licznych kolekcjach w Polsce, w Niemczech i w Japonii.