Reklama

Śladami "Króla Instrumentów" w Diecezji Legnickiej (1)

Niedziela legnicka 19/2003

Dzisiejszym artykułem pragniemy zaprezentować cykl reportaży związanych z historią kościołów w diecezji. Jednak naszym nadrzędnym celem jest przedstawienie przepięknych instrumentów, jakie znajdują się w naszych kościołach - organów. Chcielibyśmy chociaż w niewielkim stopniu ukazać piękno i majestat "króla instrumentów".
Rozpoczynamy od kościoła pw. św. Jerzego i Matki Bożej Różańcowej w Wałbrzychu. Od 1966 r. proboszczem i dziekanem w tej parafii jest ks. prał. Julian Źrałko.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Kościół został zbudowany w latach 1896 -1899. Od 1945 r. stał się kościołem parafialnym dla wielu polskich rodzin, które osiedliły się w Wałbrzychu. Budowla z cegły, na planie krzyża łacińskiego, w stylu neoromańskim pięknie komponuje się w krajobraz, którego tłem jest góra Chełmiec, z krzyżem jubileuszowym na szczycie.
Jest to świątynia trójnawowa, z wnętrzem w stylu neogotyckim i filarowo-kolumnowym transeptem. Na przecięciu nawy głównej z transeptem wzniesiono wysoką wieżę, w której rozbrzmiewają 3 dzwony, poświęcone w 1972r. przez bp. Pawła Latuska. W prezbiterium, na jego tylnej ścianie, stoi odrestaurowany w 2002r. drewniany ołtarz w stylu neogotyckim. W 1962 r. odbyły się uroczystości intronizacji obrazu Matki Bożej Różańcowej, której dokonał bp Wincenty Urban. Dodano drugi tytuł kościołowi i od tego czasu w ołtarzu głównym znajduje się obraz św. Jerzego i Matki Bożej Różańcowej zwanej Białokamieńską. Obraz Matki Bożej przywiózł do parafii ks. Leon Jezierski (o. Anzelm). Twierdził, że obraz pochodzi z archidiecezji lwowskiej, z miejscowości Biały Kamień, w powiecie Złoczów. Przedstawia Najświętszą Maryję Pannę z Dzieciątkiem. Obraz cieszy się wielkim kultem, czczony jest pw. Matki Bożej Różańcowej, której święto przypada 7 października.
W latach 1969-71 wykonano szereg prac remontowych. W 1998 r. przebudowano prezbiterium i ustawiono nową, marmurową mensę (ołtarz), której konsekracji dokonał bp Tadeusz Rybak, zainstalowano ekologiczne ogrzewanie gazowe, założono nowe żyrandole oraz wstawiono pięć witraży. W 1999 r. odbył się uroczysty jubileusz 100-lecia poświęcenia kościoła pod przewodnictwem bp. Tadeusza Rybaka. W 1991r. kościół został wpisany do rejestru zabytków.
Nad wejściem głównym, w środkowej części chóru znajdują się organy. Zbudowane zostały w 1898r. przez firmę Schlag und Söhne ze Świdnicy - OPUS 516. Późnoklasycystyczny, jednokondygnacyjny, drewniany prospekt instrumentu zawarty jest w trzyczęściowej szafie organowej, w kolorze ciemnobrązowym. Wszystkie piszczałki ujęte są półkolistymi arkadami.
Jest to instrument o trakturze pneumatycznej. Traktura: są to wszystkie urządzenia, które mają za zadanie połączyć klawiaturę z zaworami wpuszczającymi powietrze do odpowiednich piszczałek. W skład traktury wchodzą m. in. przewody rurkowe, mieszki, przekaźniki, stożki. Na końcu traktury znajduje się wiatrownica. Jest to bardzo precyzyjne urządzenie w formie skrzyni, na której ustawione są piszczałki. Wiatrownica wpuszcza w odpowiednim czasie odpowiednią ilość powietrza do piszczałek.
Przed prospektem umieszczony jest wolno stojący kontuar. Zawiera on dwa manuały, liczące po 54 klawisze, o skali 1C - 5F (C - f3). Klawiatura pedału posiada 27 klawiszy, o skali 1C - 3D (C - d1). Nad II manuałem znajduje się 19 registrów (manubrii), które uruchamiają 14 głosów organowych. Należą do nich:
Zespół brzmieniowy manuału I: Bordun 16 I, Principal 8I, Hohlflöte 8 I, Octave 4 I, Mixtur 3 fach.
Zespół brzmieniowy manuału II: Gedackt 8 I, Schalmei 8 I, Aeoline 8 I, Principal 4 I, Fl. Travers4 I.
Zespół brzmieniowy pedału: Violon 16 I, Subbas 16 I, Octavbas 8 I, Cello 8 I.
Organy posiadają również urządzenia dodatkowe: Tutti (włączenie przy pomocy jednego registra wszystkich głosów instrumentu), Tremolo (urządzenie służące do rytmicznego zakłócania ciśnienia powietrza dopływającego do wiatrownicy, w efekcie powodujące wibracje dźwięku), połączenia Manual-Coppel, Pedal-Coppel zu I, Octav-Coppel zu I, wałek Crescendo.
Jeden miech magazynowy, fałdowy, obsługuje całość zespołu. Miech połączony jest z dmuchawą, która napędzana silnikiem elektrycznym wtłacza do niego sprężone powietrze.
W 1984 r. przeprowadzono kapitalny remont instrumentu, który wykonała Firma Organmistrzowska Stanisława Broszko i Bolesława Broszko z Tomisławia koło Bolesławca. W 1992 r. wykonano strojenie instrumentu.
Organy piszczałkowe są istotnym elementem wystroju kościoła, mają podtrzymywać i wzbogacać śpiew podczas liturgii i nabożeństw. Nie możemy przedstawić brzmienia instrumentów, ale chcieliśmy przybliżyć ich piękno zewnętrzne. Zapraszamy do kościoła św. Jerzego i Matki Bożej Różańcowej w Wałbrzychu do posłuchania "króla instrumentów".
Dziękujemy Księdzu Prałatowi Julianowi Źrałko za udostępnienie organów, materiałów zdjęciowych i okazaną nam pomoc w pracy nad niniejszym artykułem.

Składamy serdeczne podziękowania wszystkim Księżom, Organistom, którzy poświęcili swój czas, aby pomóc nam zebrać materiał do artykułów. Dziękujemy Służbie Ochrony Zabytków - Delegatura Wałbrzych za udostępnienie materiałów dotyczących architektury prospektów organowych. Dziękujemy ks. Piotrowi Dębskiemu i ks. Piotrowi Nowosielskiemu za udzieloną nam pomoc w przygotowaniu reportaży.
Autorzy

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2003-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Warszawa: IV Ogólnopolskie Forum Liderek i Duszpasterzy Wspólnot dla Kobiet

2025-10-26 07:55
Ogólnopolskie Forum Liderek i Duszpasterzy Wspólnot dla Kobiet

Natalia Janowiec/Ogólnopolskie Duszpasterstwo Kobiet

Ogólnopolskie Forum Liderek i Duszpasterzy Wspólnot dla Kobiet

IV Ogólnopolskie Forum Liderek i Duszpasterzy Wspólnot dla Kobiet, które odbyło się 25 października w Domu arcybiskupów warszawskich, zgromadziło około stu uczestników z całej Polski: kobiet z różnych wspólnot i organizacji oraz księży - duszpasterzy towarzyszących duchowo kobietom w rozwoju wiary.

Więcej ...

Media: dwaj mężczyźni zatrzymani w związku z kradzieżą klejnotów w Luwrze

2025-10-26 12:04
Policja Francuska

Adobe Stock

Policja Francuska

Francuski dziennik „Le Parisien” podał w niedzielę, że w związku z kradzieżą klejnotów w Luwrze zatrzymani zostali w sobotę dwaj mężczyźni. Są oni podejrzani o to, że należeli do grupy, która dokonała włamania 19 października. Jednego z mężczyzn zatrzymano na lotnisku Charles de Gaulle.

Więcej ...

Leon XIV do abp Wachowskiego: będą cię poznawać nie po słowach, ale po miłości

2025-10-26 18:06
Święcenia biskupie ks. Mirosława Wachowskiego

Włodzimierz Rędzioch

Święcenia biskupie ks. Mirosława Wachowskiego

Bądź zawsze człowiekiem wspólnoty i ciszy, słuchania i dialogu. W swoim słowie nieś łagodność, która buduje, a w swoim spojrzeniu pokój, który pociesza. W Iraku ludzie będą Cię rozpoznawać nie po tym, co powiesz, ale po tym, jak będziesz kochał – powiedział Leon XIV do ks. Mirosława Wachowskiego w homilii podczas jego święceń biskupich w Watykanie 26 października - informuje Vatican News.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

W diecezji kieleckiej dwóch kapłanów odeszło tego...

Kościół

W diecezji kieleckiej dwóch kapłanów odeszło tego...

Rozważanie na niedzielę: Zmagasz się ze stresem? Ten...

Wiara

Rozważanie na niedzielę: Zmagasz się ze stresem? Ten...

Boże, miej litość dla mnie, grzesznika!

Wiara

Boże, miej litość dla mnie, grzesznika!

Różaniec ze św. Maksymilianem Kolbe

Wiara

Różaniec ze św. Maksymilianem Kolbe

Sąd podał datę procesu ks. Olszewskiego i urzędniczek...

Wiadomości

Sąd podał datę procesu ks. Olszewskiego i urzędniczek...

Ks. Olszewski nie jest w stanie pokazywać się publicznie....

Kościół

Ks. Olszewski nie jest w stanie pokazywać się publicznie....

Zdewastowano kapliczkę Matki Bożej

Kościół

Zdewastowano kapliczkę Matki Bożej

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Wiara

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Leon XIV rezygnuje z wypowiedzi spontanicznych

Leon XIV

Leon XIV rezygnuje z wypowiedzi spontanicznych