Reklama

Kościół

Dzieci jednego Boga

Co roku do Lelowa przybywają ortodoksyjni Żydzi, aby modlić się u grobu cadyka Dawida Bidermana

Magdalena Pijewska

Co roku do Lelowa przybywają ortodoksyjni Żydzi, aby modlić się u grobu cadyka Dawida Bidermana

Polska przez wieki była „domem” Żydów, wiernych judaizmu, i w przekonaniu wielu z nich – tym „domem” pozostała.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Żydzi z całego świata pielgrzymują do Polski od lat, by nawiedzać miejsca życia swoich przodków. Modlą się przy grobach wielkich duchowych mistrzów ich religii – cadyków, rabinów, „widzących” (ich proroków), ale też oddają hołd tym, którzy odeszli do wieczności wskutek bestialskiego ludobójstwa dokonanego przez Niemców w czasie II wojny światowej.

Polski eden

Od połowy XV do połowy XVII wieku napłynęła do Polski tak wielka migracyjna fala ludności żydowskiej, że Rzeczpospolita stała się największym w Europie skupiskiem Żydów. Stara żydowska opowieść mówi, że gdy Żydzi, którzy uciekali z zachodniej Europy przed prześladowaniami, dotarli do Polski (w języku hebrajskim słowo Po-lin oznacza „zamieszkamy tutaj), Polacy przyjęli ich życzliwie, udowadniając, iż Rzeczpospolita Polska to „państwo bez stosów”, że nie karano tu ludzi za to, że byli – jak kiedyś ich określano – innowiercami. Przed wiekami Polska przyjęła Żydów do siebie i dała im poczucie bezpieczeństwa, zapewniając przywileje jako pełnoprawnym obywatelom państwa. Nasz kraj zawsze był ojczyzną wielu narodów oraz domem wielu kultur i religii.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Rabin Byron L. Sherwin, autor dzieła Duchowe dziedzictwo Żydów polskich, niejednokrotnie powtarzał, że 80% Żydów, którzy gdziekolwiek żyją dziś na świecie, ma swoje korzenie w Polsce. Wciąż czerpią oni ożywcze soki z pamięci o tradycji swoich przodków kultywowanej przez wieki w Polsce i tu uratowanej od unicestwienia. – W Polsce nawet drzewa szumią po hebrajsku – mawiał rabin.

Polskie ścieżki

Przez wieki świątynie katolickie oraz też budynki sakralne innych Kościołów i wspólnot eklezjalnych (prawosławia, protestantyzmu) usytuowane były obok siebie. Cmentarze chrześcijan i żydów stanowiły jedną nekropolię. Chrześcijanie i żydzi żyli obok siebie, zawierali związki małżeńskie, byli sąsiadami. Oczywiście, zdarzały się też konflikty, ale mimo tej nie zawsze łatwej koegzystencji nie tyle siebie tolerowali, ile szanowali. Co więcej – kształtowali siebie jako społeczność. Tożsamość Żydów formowała się przez wieki w otoczeniu chrześcijan – Polaków i katolików. Współcześni Żydzi – przekonywał wspomniany rabin Sherwin – nie byliby nigdy takimi, jakimi są, gdyby nie ich wielowiekowa obecność w Polsce.

Reklama

Judaizm „poznawał” chrześcijaństwo na ziemiach Polski i vice versa – chrześcijaństwo poznawało judaizm. Sherwin, rozważając i analizując relacje chrześcijańsko-żydowskie, zadawał pytanie: „Czy jako religia – córka judaizmu – chrześcijaństwo posłuchało biblijnego przykazania, aby czcić rodziców? Czy jako religia – matka chrześcijaństwa – judaizm umiłował swoją córkę?”. „Dla polskich katolików historia i dziedzictwo polskich Żydów to również ich własna historia” – przekonywał.

Unicestwienia

To, co się wydarzyło na ziemiach polskich w czasie II wojny światowej, czyli zagłada narodu żydowskiego przez Niemców, było i jest jednym z największych w ciągu dziejów dramatów Rzeczypospolitej. W 1939 r. w Polsce żyło ok. 3 mln Żydów. W dużych miastach – w Lublinie, Warszawie, Lwowie i Wilnie znaczący odsetek mieszkańców stanowili Żydzi. W miasteczkach Lubelszczyzny mieszkało tylu żydów, ilu katolików. Wszyscy byli obywatelami Rzeczypospolitej. W sensie przynależności państwowej byli Polakami – mieli polskie dokumenty tożsamości, polskie paszporty. W wyniku zagłady dokonanej przez Niemców śmierć poniosło ok. 90% polskich Żydów. Tylko w okupowanej Polsce karano śmiercią za niesienie im jakiejkolwiek pomocy, m.in. za ich ukrywanie. Ludobójstwo dokonane w Polsce przez Niemców, to niewypowiedziany dramat Żydów i judaizmu, ale równocześnie wielki dramat Polaków – w zdecydowanej większości katolików. Eksterminacja Żydów miała na wieki – według założeń jej konstruktorów – dokonać destrukcji obrazu Polski jako państwa, dla którego zawsze najwyższą wartością były wolność i tolerancja.

Reklama

Promotor braterskiej zgody

Utrwalona w minionych czasach tzw. teologia pogardy, obwiniająca Żydów za śmierć Jezusa na krzyżu, została stanowczo przez Kościół katolicki odrzucona. Jej miejsce zajęła nowa teologia judaizmu, „budowana” przez św. Jana Pawła II, w której żydzi i chrześcijanie są dziećmi jednego Boga i więcej ich łączy niż dzieli. Jan Paweł II, wypełniając słowa Nostra aetate (Deklaracji o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich), stał się wielkim promotorem braterskiej zgody chrześcijan i żydów. Odnotowano ponad 200 jego wypowiedzi na ten temat. To w rzymskiej synagodze większej papież Polak powiedział słynne słowa: „ Jesteście naszymi umiłowanymi braćmi i w pewien sposób, można by powiedzieć, naszymi starszymi braćmi”. Wypowiedź Ojca świętego o braterstwie w wierze nie była proklamowaniem braterstwa – było ono zawsze – ale przypomnieniem, że powinniśmy żyć ze świadomością wspólnego pochodzenia, wspólnych wartości. Różnice w rozumieniu religii, relacji do Boga nie mogą stanowić przepaści na drodze praktykowania Dekalogu oraz braterskiego porozumienia, w tym przykazania miłości bliźniego.

Mosty, a nie barykady

Od wieków istnieje wiele „mostów” łączących chrześcijan i żydów. Największym i najstarszym pozostają święte księgi obu religii – Stary Testament chrześcijan i Biblia Hebrajska żydów. Podejmując dialog – a jedną z jego form jest świętowanie Dnia Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce – należy wziąć do ręki Biblię i czytać ją w duchu modlitwy i życzliwości wobec tych, którzy choć mają inną tożsamość religijną, to z jednakową miłością odnoszą się do Słowa Bożego.

Konieczne jest inicjowanie rozmów na tematy teologiczne, np. tych rozpatrujących wspólne dziedzictwo Abrahama, ale też rozmów niezmiernie trudnych dla żydów, dotyczących wiary chrześcijan w Jezusa Chrystusa jako Syna Bożego i szacunku wobec Jego Matki – Maryi. Konieczne jest pielęgnowanie przez chrześcijan świadomości istnienia wartości religii biblijnego Izraela, której elementy weszły do życia duchowego chrześcijan, chociażby praktyka modlitwy w ciągu dnia czy celebracja określonych świąt, a także kielich wina używany w judaizmie w czasie modłów, a w Kościele katolickim w czasie celebracji Eucharystii. Chrześcijanie nie mogą zapomnieć o tożsamości pierwszych wyznawców i uczniów Jezusa Chrystusa – Apostołów, o tożsamości św. Pawła – Apostoła Narodów; wszyscy byli Żydami.

Reklama

Dzień Judaizmu – świętowany w Kościele katolickim w Polsce – należy postrzegać w optyce minionych dziejów, w tym wspólnej historii chrześcijan i żydów, wpisujących się przecież w jedną historię zbawienia. Dzień ten nie może być obojętny ani dla katolików, ani dla żydów. Skoro dziś Kościół celebruje Dzień Judaizmu „u siebie”, to czy jest jakaś przeszkoda w tym, by Dzień Chrześcijaństwa był celebrowany w Synagodze? Gdyby tak się stało, byłby to powrót do I wieku po Chrystusie, kiedy to jedni i drudzy modlili się razem w ich judeochrześcijańskich domach modlitwy – synagogach.

Celem Dnia Judaizmu jest pogłębienie jedności chrześcijan i żydów, którzy mają sposobność wyznania przed Bogiem swoich win zaciągniętych przez grzech nieufności, a nawet wrogości wobec siebie. Wspólnych przestrzeni świadczenia o Bogu jest wiele. Chrześcijanie i żydzi – świadkowie Boga żyjący w świecie, który nie chce znać swojego Stwórcy i wypiera Go z życia ludzi – powinni na tych polach być aktywnymi i zaangażowanymi dziećmi jednego Boga. Znana powinna być chrześcijanom i żydom praktyka „bycia razem, aby się modlić” w ramach tzw. dialogu modlitwy czy religijnego doświadczenia. Cóż stoi na przeszkodzie, by razem odmawiać Psalmy Dawida? I chociaż dziś w Polsce żyje niewielu żydów, to niezmiernie ważny pozostaje dialog w codzienności – w sąsiedztwie, w miejscach nauki i pracy.

Podziel się:

Oceń:

+7 -1
2022-01-11 08:37

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

W Poznaniu rozpoczął się 24. Dzień Judaizmu w Kościele katolickim

hurk/pixabay

Czytanie sceniczne fragmentów „Synapsy Marii H” Hanny Krall w wykonaniu aktorów Teatru Nowego rozpoczęło poznański XXIV Dzień Judaizmu w Kościele katolickim. Słowa klucze wydarzenia – życie i śmierć – zaczerpnięto z Księgi Powtórzonego Prawa.

Więcej ...

Projekt zmian kodeksu karnego: zakazana dyskryminacja m.in. ze względu na tożsamość płciową i orientację seksualną

2024-03-27 20:19

Adobe Stock

Na stronach RCL opublikowano projekt ministerstwa sprawiedliwości nowelizacji Kodeksu karnego, który zakłada rozszerzenia katalogu przesłanek zakazanej dyskryminacji o kwestie płci, tożsamości płciowej, wieku, niepełnosprawności oraz orientacji seksualnej.

Więcej ...

Nuncjusz Apostolski w Wielki Czwartek: Każdy dobry uczynek względem drugiego człowieka jest posługą mycia nóg

2024-03-29 08:56

Episkopat news

Każdy dobry uczynek względem drugiego człowieka - zwłaszcza cierpiącego i tego, który nie cieszy się wielkim poważaniem - jest posługą mycia nóg. Do tego właśnie wzywa nas Pan: uniżyć się, nauczyć się pokory i odwagi dobroci - mówił Nuncjusz Apostolski w Polsce abp Antonio Guido Filipazzi w homilii Mszy św. Wieczerzy Pańskiej, której przewodniczył w Sanktuarium Narodowym św. Andrzeja Boboli w Warszawie.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Przerażające dane: 1937 osób między 15. a 17. rokiem...

Wiadomości

Przerażające dane: 1937 osób między 15. a 17. rokiem...

Nowenna do Miłosierdzia Bożego

Wiara

Nowenna do Miłosierdzia Bożego

Dziś Wielki Czwartek – początek Triduum Paschalnego

Kościół

Dziś Wielki Czwartek – początek Triduum Paschalnego

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Kościół

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Wiara

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...

Kościół

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...

Świadectwo Abby Johnson: to, że zobaczyłam aborcję na...

Wiara

Świadectwo Abby Johnson: to, że zobaczyłam aborcję na...

Komisja Liturgiczna: apel do kapłanów o wygłaszanie...

Kościół

Komisja Liturgiczna: apel do kapłanów o wygłaszanie...