Reklama

Wiadomości

Superbakteria gotowa do ataku

Adobe Stock

Co roku na skutek zakażenia bakteriami opornymi na leczenie na świecie umiera 700 tys. osób, z czego 25 tys. w samej Europie. Jeśli nic się nie zmieni, ludzkość stanie w obliczu nowej pandemii.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

O antybiotykooporności bakterii mówi się od kilku lat, choć problem istnieje znacznie dłużej. Nie dotyczy tylko środowisk szpitalnych, jak przyjęło się powszechnie uważać. Efekt tego stanu rzeczy, który należy rozpatrywać wieloaspektowo, prowadzi do swoistego uwstecznienia możliwości medycyny. Czy doczekamy czasów, w których znów będziemy umierać na choroby jeszcze niedawno wyleczalne? Z dużą dozą prawdopodobieństwa można powiedzieć: tak.

Lekooporność

Mechanizmy obronne bakterii wobec działania antybiotyków dzielimy na pierwotne i nabyte. Nas interesuje ten drugi rodzaj, on bowiem w bliżej nieznanej perspektywie niesie prawdziwe zagrożenie dla ludzkości. Badacze szacują, że najwyżej kilka dekad dzieli nas od globalnej tragedii. Niestety, to my sami ponosimy winę za rozwój superbakterii.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Być może pamiętamy te lata, w których na każdą dolegliwość doktor zapisywał kurację antybiotykami, częstokroć na usilną prośbę pacjenta. Stosowanie ich w przypadku infekcji wirusowych czy tym bardziej w ramach profilaktyki przyczyniło się do nieskuteczności tych medykamentów w chorobach bakteryjnych. Sytuacja staje się szczególnie groźna, gdy pacjentem jest dziecko. Nie raz bez potrzeby młodziutki człowiek otrzymuje antybiotyk już przy pierwszych objawach choroby. To wciąż popularna praktyka. Powszechność zastosowania antybiotyków nie ogranicza się jednak tylko do terapii. Używanie ich na masową skalę w hodowli zwierząt i roślin sprawiło, że spośród różnych gatunków bakterii zaczęły ewoluować takie, które wytworzyły mechanizmy lekooporności. W praktyce oznacza to, że tak „uzbrojone” bakterie wykazują całkowitą niewrażliwość na leczenie antybiotykami. Mimo terapii wciąż się namnażają, a zakażony organizm pozostaje bezsilny wobec postępu infekcji.

Epokowe odkrycie

Pierwszy antybiotyk został odkryty niespełna 100 lat temu. W 1928 r. Alexander Fleming zwrócił uwagę na zupełny przypadek. Otóż na podłożu zanieczyszczonym pleśnią Penicillium chrysogenum nastąpiło zatrzymanie wzrostu kultur bakterii z rodzaju Staphylococcus. Okazało się, że penicylina, bo o niej mowa, znakomicie zakłóca syntezę ściany komórkowej bakterii. Niebawem pojawiły się kolejne antybiotyki – naturalne, półsyntetyczne i syntetyczne – co przyczyniło się do ocalenia setek milionów ludzi. Lekarze wreszcie dysponowali bronią do walki z chorobami zakaźnymi. Mogło się wydawać, że jeden ważny problem zdrowotny został raz na zawsze rozwiązany. Dziś już wiemy, że w dużym stopniu medycyna może jednak wrócić do punktu wyjścia. Jeśli skala stosowania antybiotyków się nie zmniejszy, a oprócz tego nie powstaną nowe, bardziej skuteczne, lub nie wdroży się innych procedur leczniczych, w niedługim czasie zwykłe zadrapanie podczas pracy w przydomowym ogródku będzie nas kosztowało życie. Nieleczone zakażenie nawet małej ranki może doprowadzić do sepsy – totalnej reakcji zapalnej, która obejmie cały organizm.

Reklama

Bakteria lekarstwem?

Antybiotyki wykazują działanie bakteriobójcze lub bakteriostatyczne, czyli ograniczają możliwości rozmnażania się bakterii: m.in. upośledzają przepuszczalność błony komórkowej bakterii (np. gramicydyna) i zakłócają syntezę białek (np. streptomycyna). Należy jednak pamiętać, że nie są one obojętne wobec funkcjonowania organizmu człowieka, wykazują bowiem szkodliwość dla jego naturalnej flory bakteryjnej. Jak to rozumieć?

W naszych jelitach występują bakterie, które śmiało można nazwać korzystnymi dla ludzkiego zdrowia. Biorą one udział w procesach gnilnych i fermentacyjnych. Dzięki nim dochodzi m.in. do rozpadu niestrawionych białek. Kiedy równowaga ilościowa i jakościowa zostaje zaburzona – np. na skutek stosowania antybiotyków – jelita „manifestują” ten stan różnymi dolegliwościami. Najczęściej występuje biegunka. Nawet krótkotrwałe stosowanie antybiotyków może w znacznym stopniu upośledzić bakteryjny ekosystem przewodu pokarmowego. Dlatego coraz popularniejsza staje się terapia probiotykami, czyli bakteriami Lactobacillus i Bifidobacterium. Zwyczajowo lekarze powinni dołączać odpowiednie preparaty do kuracji antybiotykowej. Pierwotne probiotyki znajdziemy natomiast m.in. w jogurtach naturalnych i innych fermentowanych produktach mlecznych. Te, jeśli nie mamy zdrowotnych przeciwwskazań, warto w ramach profilaktyki spożywać codziennie.

Reklama

Bez badań i testów ani rusz

Zanim lekarz, by pójść po linii najmniejszego oporu lub dla świętego spokoju, ulegnie naciskom pacjenta i przepisze antybiotyk, powinien skierować chorego na badanie morfologiczne oraz test CRP. W przypadku zakażeń dróg oddechowych dopominajmy się szybkiego testu paciorkowcowego, a także posiewu wymazu z gardła. Tylko na tej udokumentowanej podstawie będzie zasadne zastosowanie antybiotykoterapii.

Eksperci zauważają także, że bezobjawowe nosicielstwo nie wymaga leczenia antybiotykami. Sama obecność patogenów nie powinna pociągać za sobą automatycznej terapii. Pamiętajmy, że profilaktyczne stosowanie antybiotyków tylko obniża naszą odporność.

Dane szacunkowe specjalistów mówią same za siebie. W ponad połowie przypadków przepisywania antybiotyków w gabinetach lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej nie ma ku temu medycznego uzasadnienia. W Polsce do 90% antybiotyków używanych jest w leczeniu pozaszpitalnym.

1000-letni specyfik ratunkiem?

W IX wieku w staroangielskim poradniku medycznym Medicinale Anglicum (ang. Bald’s Leechbook) spisano recepturę, która w świetle współczesnych badań okazuje się wciąż skutecznym medykamentem. Mikstura z tysiącletniego przepisu radzi sobie tam, gdzie dzisiejsze antybiotyki są bezsilne. Czosnek, cebula (ewentualnie por), krowia żółć oraz wino dają specyfik zwalczający szczepy bakterii odpornych na obecnie stosowane farmaceutyki. Jedynym warunkiem powodzenia kuracji bazującej na tym naturalnym środku jest ścisłe przestrzeganie średniowiecznych proporcji, co potwierdzili naukowcy.

Reklama

Jessica Furner-Pardoe jako jedna z badaczek wzięła udział w eksperymencie. Pokazała siłę „eliksiru” wobec bakterii tworzących trwałe struktury zwane biofilmami. Maść stosowana ongiś w chorobach oczu sprawia, że m.in. typowo szpitalna bakteria Acinetobacter baumannii czy lekooporne Stenotrophomonas maltophilia tudzież wywołujące sepsę gronkowiec Staphylococcus epidermidis i prowadzący m.in. do anginy paciorkowiec Streptococcus pyogenes, muszą ulec sile naturalnego leku.

O ile człowiek z pokorą podejdzie do odkryć przodków i nie uprze się, by „udoskonalać” je w celach komercyjnych, istnieje prawdopodobieństwo wygrania z lekoopornymi bakteriami.

Uwaga na te bakterie!

Narastająca lekooporność dotyczy następujących szczepów bakteryjnych:

Escherichia coli – zakażenia układu moczowego, szpitalne zapalenie płuc, bakteriemia i/lub sepsa

Klebsiella pneumoniae – m.in. zakażenia układu moczowego, zapalenie płuc, bakteriemia/sepsa

Staphylococcus aureus – m.in. sepsa, zakażenia: skóry, tkanek miękkich; zapalenie kości

Streptococcus pneumoniae – zapalenia: płuc, opon mózgowo-rdzeniowych, ucha środkowego; sepsa

Pałeczki – salmonellozy odzwierzęce, czerwonka bakteryjna

Neisseria gonorrhoeae – rzeżączka

Podziel się:

Oceń:

+1 0
2022-06-21 13:48

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Za Kościuszką do Solury

Robert Springwald

W tym roku przypada 200 rocznica śmierci Tadeusza Kościuszki. Bardzo wiele środowisk związanych z osoba i ideą Naczelnika podejmuje różne działania zmierzajcie do upamiętnienia tej rocznicy. Wspólnie z Fundacją im. Tadeusza Kościuszki z Krakowa w podróż edukacyjną śladami Naczelnika wybrali się do Szwajcarii uczniowie IV Liceum Ogólnokształcącego z krakowskiego Podgórza. Celem wyprawy licealistów z Krakowa było odwiedzenie Solury, Raperswil i Genewskiego CERN-u.

Więcej ...

Całun Turyński – badania naukowe potwierdzają, że nie został wyprodukowany

2024-03-28 22:00
Całun Turyński

Adobe.Stock

Całun Turyński

W Turynie we Włoszech zachowało się prześcieradło, w które według tradycji owinięto ciało zmarłego Jezusa - Święty Całun. W ostatnich latach tkanina ta została poddana licznym, nowym badaniom naukowym. Rozmawialiśmy o tym z prof. Emanuelą Marinelli, autorką wielu książek na temat Całunu - niedawno we Włoszech ukazała się publikacja „Via Sindonis” (Wydawnictwo Ares), napisana wspólnie z teologiem ks. Domenico Repice.

Więcej ...

Abp Galbas: mnie nieraz trudno jest wierzyć w Boga

2024-03-29 07:59
Bp Adrian Galbas

flickr.com/episkopatnews

Bp Adrian Galbas

Mnie nieraz trudno jest wierzyć w Boga. Wiara bywa ciężka i męcząca, ale gdy słyszę o czyjejś śmierci, wówczas właśnie wiara jest pociechą - powiedział PAP metropolita katowicki abp Adrian Galbas.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Przerażające dane: 1937 osób między 15. a 17. rokiem...

Wiadomości

Przerażające dane: 1937 osób między 15. a 17. rokiem...

Nowenna do Miłosierdzia Bożego

Wiara

Nowenna do Miłosierdzia Bożego

Dziś Wielki Czwartek – początek Triduum Paschalnego

Kościół

Dziś Wielki Czwartek – początek Triduum Paschalnego

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Kościół

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Wiara

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...

Kościół

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...

Świadectwo Abby Johnson: to, że zobaczyłam aborcję na...

Wiara

Świadectwo Abby Johnson: to, że zobaczyłam aborcję na...

Komisja Liturgiczna: apel do kapłanów o wygłaszanie...

Kościół

Komisja Liturgiczna: apel do kapłanów o wygłaszanie...