Na przełomie lata i jesieni tłumnie ruszamy do lasów, szukając w nich aromatycznych i przepysznych darów przyrody – grzybów. Ich zbieranie jest idealnym sposobem na relaks na łonie natury. Wybierając się do lasu, powinniśmy jednak pamiętać o kilku zasadach, które uczynią grzybobranie zajęciem jeszcze bardziej przyjemnym i bezpiecznym.

Tylko sprawdzone

W Polsce rośnie ok. 3,3 tys. gatunków grzybów wielkoowocnikowych – takich, których owocniki widoczne są gołym okiem – z czego 91% to gatunki leśne. Spośród nich ok. 1,3 tys. jest jadalnych. Powinniśmy uważać na ok. 200 gatunków, które mogą zaszkodzić naszemu zdrowiu, a nawet zagrozić życiu. Grzyby trujące są silnie toksyczne i spożycie chociażby ich niewielkiej ilości może się skończyć tragicznie. Nawet grzyby z pozoru nieszkodliwe mogą nas niemile zaskoczyć, np. czernidłak pospolity, który choć jest grzybem jadalnym, może wywołać silne zatrucie, jeśli do trzech dób po jego zjedzeniu spożyjemy alkohol. Dlatego powinniśmy zbierać tylko takie grzyby, co do których jesteśmy absolutnie pewni, że są jadalne. Warto też mieć przy sobie podręczny atlas grzybów, który pomoże w weryfikacji znalezionych okazów.

Jeśli nieszczęśliwie dojdzie do spożycia trującego grzyba, nie stosujmy domowej kuracji mlekiem. Wbrew obiegowej opinii, mleko nie jest panaceum na zatrucie grzybami. Zawarty w nim tłuszcz ułatwia wchłanianie toksyn z grzybów. W takiej sytuacji należy sprowokować wymioty, zabezpieczyć zwróconą treść, by pokazać ją lekarzowi, i jak najszybciej udać się do najbliższego szpitala.

Nie zawsze gorzki

Leśnicy podkreślają, że dla własnego bezpieczeństwa powinniśmy zbierać tylko zdrowe okazy grzybów, w pełni wykształcone – jedynie takie mają cechy niezbędne do ich jednoznacznego rozpoznania. Nadgryzione, nasączone wodą, zaczerwienione czy nadpleśniałe grzyby nigdy nie powinny trafić do naszych koszyków. Pozostawmy je nienaruszone, ponieważ stanowią pożywienie dla zwierząt. Leśnicy rozprawiają się także z powszechnym wśród grzybiarzy mitem, jakoby grzyby trujące miały piekący i gorzki smak. Okazuje się, że najsilniej trujący muchomor zielonawy (sromotnikowy) ma łagodny smak. Nieprawdą jest również, że wszystkie trujące grzyby pod kapeluszem mają blaszki, a jadalne – rurki. Nie łudźmy się też, że pod wpływem obróbki termicznej grzyby trujące będą bezpieczne do spożycia – nawet wielokrotne gotowanie nie pozbawi ich toksyn.

Wycinać czy nie wycinać?

Zbierając grzyby, uważajmy na grzybnię – jej uszkodzenie spowoduje, że ani my, ani nikt inny w tym miejscu nie znajdzie już grzybów. To dlatego niedopuszczalne jest rozgarnianie ściółki. W tym miejscu pojawia się odwieczne pytanie: wycinać czy wykręcać... Nie można udzielić na nie odpowiedzi w sposób jednoznaczny, niemniej leśnicy zalecają wykręcanie. Odcinanie trzonu może się zakończyć uszkodzeniem grzybni, dodatkowo utrudnia właściwe rozpoznanie grzyba, co jest szczególnie ważne w przypadku grzybów podobnych do muchomora. Znaczenie ma także to, do czego zbieramy dary lasu. Najlepiej wkładać grzyby do wiklinowego koszyka. W reklamówce bowiem grzyby się zaparzają, co sprzyja rozwojowi szkodliwych dla naszego zdrowia mikroorganizmów oraz powoduje wytworzenie się groźnych substancji chemicznych.

Dobre maniery

Las jest domem dla zwierząt i miejscem wypoczynku dla wielu ludzi. Jesteśmy w nim gośćmi, dlatego tak ważne jest, aby odpowiednio się w nim zachowywać. Przede wszystkim starajmy się być cicho. Hałas płoszy zwierzęta. Śmieci zawsze zabierajmy ze sobą. Dla własnego bezpieczeństwa omijajmy miejsca, w których wykonywane są prace gospodarcze, odbywają się polowania, albo tereny objęte zakazem wstępu. Przed wyprawą do lasu warto zainstalować aplikację z mapami mBDL, która jest nieocenioną pomocą, gdy się zgubimy.