Reklama

Słów kilka o sutannie

Nowi ludzie w nowych szatach

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Pierwsza niedziela Wielkiego Postu to dzień, w którym tradycyjnie alumni roku III naszego Wyższego Seminarium Duchownego w Paradyżu przywdzieją po raz pierwszy sutannę i zostaną ustanowieni lektorami. Uroczystość związana z pierwszym publicznym "wystąpieniem" w sutannie nosi nazwę - obłóczyn (oblekanie, przyoblekanie).

Tradycja ta jest niemal tak daleka jak tradycja stroju osób duchownych - sutanny. Historia szaty, dzięki której rozpoznajemy kapłanów, sięga IV wieku. Wówczas to po raz pierwszy pojawiły się wskazania odnośnie do stroju osób duchownych. Strój kapłanów miała charakteryzować skromność oraz powaga, jakie wiązały się z pełnionymi przez nich funkcjami we wspólnocie wierzących.

Duchowym i kulturowym centrum dla wyznawców Chrystusa od samego początku istnienia chrześcijaństwa był Rzym. Wieki V i VI to czas, kiedy w Wiecznym Mieście zaczął zanikać zwyczaj chodzenia w tzw. tunice rzymskiej (szacie jaką znamy z obrazów filmowych prezentujący starożytny Rzym jak np. Ja Klaudiusz czy ostatniego dzieła R. Scotta Gladiator). Proces ten spowodowany był najazdami obcych plemion na Rzym. Wraz ze spustoszeniem owe plemiona wniosły ze sobą nową modę - krótszych strojów. Zmiany te nie objęły duchownych. Kapłani chrześcijańscy chodzili odziani w szaty na wzór tuniki rzymskiej sięgającej do kostek i tym odróżniali się od innych mężczyzn dawnego Imperium Rzymskiego ( choć nie można wykluczyć, że gdzieś na prowincji Cesarstwa ludzie nie będący kapłanami nosili takie ubiory, czy dawnych legionistów chcących ukryć defekty kończyn dolnych powstałych w czasie walki) . Z czasem wzór takiej szaty docierał do coraz to nowych miejsc poza Cesarstwem i przyodziewali się weń następcy Apostołów. Strój ten nazwano togą lub subtaneum (stąd dziś funkcjonująca nazwa sutanna) .

Wraz z upływem lat nazwa sutanna odnosiła się do dwóch krojów szat noszonych przez kapłanów. Pierwszy z nich charakteryzował się obszernością. Szata ta od szyi do kostek w sposób luźny okrywała duchownego. Drugi wzór wyróżniał się tym, iż bezpośrednio przylegał do ciała kapłana. Szata ta była odpowiednio szersza u dołu, by umożliwić poruszanie się tradycyjnym krokiem... Dodatkowe różnice polegały na tym, że drugi z prezentowanych strojów charakteryzował się rzędem guzików (schodzących od szyi do stóp), a także wąskimi rękawami.

Szatom duchownym przypisane były ciemne kolory, poza sutannami biskupów czy kardynałów. W IX w. prawodawstwo kościelne wskazuje na to, aby duchowni nie chodzili w strojach osób świeckich oraz by świeccy nie chodzili w sutannach. W pierwszej połowie XII w. w dokumentach kościelnych jest mowa o tym, ażeby duchowni nosili sutanny, które miały być całkowicie zapięte, ani nazbyt długie, ani zbyt krótkie. Dokumenty te zabraniały również duchownym chodzenia w strojach posiadających przesadnie długie rękawy oraz w szatach koloru czerwonego, jak i zielonego. Trzy wieki później pojawiają się zapisy zabraniające księżom obszywania sutann kolorowymi materiałami, a także stosowanie modnych wówczas wywijanych kołnierzy. Określono także materiał, z jakiego miały być szyte sutanny, były to len i bawełna.

Kolor czarny szat osób duchownych miał wyrażać ducha pokory i pokuty. Pomimo tak wielu wytycznych odnośnie do wyglądu szaty kapłanów, pozostawała i tak duża dowolność w ich wykończeniu. Spowodowało to narodziny regionalnych tradycji związanych z wyglądem sutann. I tak np. w XIX w. zaczęły funkcjonować sutanelle różniące się od sutann nieco krojem, jak i tym, że noszono je rozpięte. Wcześniej jeszcze duchowni z Niemiec i Ameryki używali jako codziennego stroju surdutów sięgających do kolan. Zwyczaj ten na początku XIX w. zawitał do Polski, ale nie przyjął się i duchowni chodzili w tradycyjnych sutannach.

Poza sutanną na strój duchowny składała się także koloratka. Koloratka - to wykonany z białego materiału kołnierzyk okalający szyję. Dawniej duchowni nosili białą wstążkę - symbolizującą czystość. Z czasem wstążkę zastąpił ów usztywniony kołnierzyk, do niego dodano fragment trójkątnego materiału. Taki "zestaw" nazwano - pektoralikiem ( od łac. pectus - pierś, serce, dusza) ponieważ materiał ten spoczywał na piersiach duchownego. Tak samo określono materiał noszony przez faraonów czy kapłanów żydowskich. Materiał ten symbolizował władzę, w przypadku pierwszych polityczną, a drugich oraz duchownych katolickich - duchową.

Wiek XX w wielu krajach Europy oraz na innych kontynentach przyniósł "wyparcie" sutanny. Chociaż coraz częściej słyszy się o powrocie do tradycyjnego stroju wśród duchownych w tamtych krajach. W Polsce sutanna - jak się wydaje - nie przeżywa "zmierzchu" - świadczą o tym chociażby młodzi ludzie, którzy 4 marca w paradyskim seminarium wraz z przyjęciem księgi Pisma św. przyjęli tenże strój.

Duchowni i klerycy często wypowiadają słowa zaczerpnięte z Pisma Świętego: "Przyoblecz mnie, Panie, w nowego człowieka", czynią to przywdziewając sutannę. Szata ta przypomina o tym, kim mają być i jaką posługę pełnić. Sutanna jest jednak znakiem nie tylko dla duchownych, ale i dla wszystkich osób wierzących. Kiedy zobaczymy księdza, alumna w sutannie może warto wypowiedzieć słowa: "Przyoblecz mnie, Panie, w nowego człowieka". Bo chociaż duchowni i świeccy spełniają różne funkcje w Kościele, to jedni jak i drudzy powołani są do tego, aby stawać się nowym człowiekiem w Chrystusie.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2001-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Co chleb, sól i woda mają wspólnego ze św. Agatą?

2025-02-04 22:04

BP Archidiecezji Krakowskiej

5 lutego w liturgii wspomina się św. Agatę, a w kościołach święci się chleb, wodę oraz sól. Skąd ten zwyczaj? Zapytaliśmy liturgistę i ceremoniarza Archidiecezji Krakowskiej, ks. dr. Ryszarda Kilanowicza.

Więcej ...

Nowenna do Matki Bożej z Lourdes

Adobe Stock

Nowenna do odmawiania przed wspomnieniem Matki Bożej z Lourdes (2-10 lutego) lub w dowolnym terminie.

Więcej ...

Magnificat – Uwielbiaj z nami!

2025-02-06 09:07

mat. prasowy

Zapraszamy na niecodzienne wydarzenie, które odbędzie się 17 maja w Cavatina Hall w Bielsku-Białej. W godzinach 9:00-14:00 wszyscy zainteresowani będą mogli zagłębić się w duchowość Maryjną i znaleźć inspirację dla swojej drogi wiary. Wydarzenie wpisujące się w Rok Jubileuszowy jest skierowane do każdego.

Więcej ...
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najpopularniejsze

Nowenna do Matki Bożej z Lourdes

Wiara

Nowenna do Matki Bożej z Lourdes

Brutalnie zamordowana Aleksandra Gabrysiak w drodze na...

Kościół

Brutalnie zamordowana Aleksandra Gabrysiak w drodze na...

Śmierć nie istnieje? Niezwykłe świadectwo kardiologa

Wiara

Śmierć nie istnieje? Niezwykłe świadectwo kardiologa

Co chleb, sól i woda mają wspólnego ze św. Agatą?

Kościół

Co chleb, sól i woda mają wspólnego ze św. Agatą?

Gromnica - świeca nieco zapomniana

Rok liturgiczny

Gromnica - świeca nieco zapomniana

Proboszcz jednej z parafii podaje do wiadomości...

Kościół

Proboszcz jednej z parafii podaje do wiadomości...

Proroctwa bł. Bronisława Markiewicza dotyczące Polaków

Wiara

Proroctwa bł. Bronisława Markiewicza dotyczące Polaków

Pod Toruniem stanie największy pomnik Matki Bożej na...

Kościół

Pod Toruniem stanie największy pomnik Matki Bożej na...

Święta na trudne czasy

Święci i błogosławieni

Święta na trudne czasy