Reklama

Piękno ocalone od zapomnienia

Niedziela legnicka 33/2003

Burzliwa historia ziemi śląskiej pozostawiła swoje piętno na wielu zabytkach kultury. Szczególnie na przestrzeni wieków ucierpiały budowle drewniane, które od lat ubogacały tutejszy krajobraz. Do jednej z perełek architektury drewnianej można zaliczyć ocalały cudem Bożej Opatrzności kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Smarchowicach Śląskich, parafia Przeczów, dekanat namysłowski.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Kościół zbudowano w końcu XVI w., zachowany do dziś renesansowy tryptyk-ołtarz nosi datę 1603 r., ambona 1604 r. Wspominając smarchowicki kościół, o którym kard. Henryk Gulbinowicz podczas wizytacji kanonicznej w 1992 r. powiedział: "tu człowiek czuje się wspaniale - tu można się modlić...", warto przywołać w pamięci wydarzenia historyczne ściśle związane z losami miejscowej ludności i tutejszą świątynią.
Zbrojne wypady na Śląsk spowodowały podczas wojen husyckich (1419-34) olbrzymie straty materialne i ogromny ubytek ludności na tych terenach. Kiedy w 1428 r. w bitwie z husytami zginął ostatni książę Jan Ziębicki, w 1459 r. Śląsk przeszedł pod władzę książąt czeskich, by w 1526 r. razem z Czechami dostać się pod zwierzchność austriackich Habsburgów. Wojna trzydziestoletnia stoczona pomiędzy katolikami i protestantami dopełniła zniszczeń ziemi śląskiej. W 1740 r. król Prus Fryderyk II, wykorzystując osłabienie monarchii habsburskiej, wkroczył ze swoimi wojskami na teren Śląska. Wszczęta wówczas I wojna śląska zapoczątkowała wieloletnie wojny między Prusami i Austrią o tę bogatą i urodzajną ziemię. Kolejna III wojna śląska (1756-63) przesądziła o przynależności większej części Śląska do państwa pruskiego. Wojska napoleońskie pojawiły się na Śląsku 20 lutego 1807 r., zdobywając twierdze - świdnicką, nyską i kłodzką. Po klęsce Napoleona w 1812 r. teren Śląska ponownie uległ zniszczeniu i grabieży. Podczas I wojny światowej w 1914 r. w szeregi armii niemieckiej powołano niemal wszystkich zdolnych do służby wojskowej mężczyzn na Śląsku. Przedłużająca się wojna, głód i zniszczenia i tym razem nie oszczędziły miejscowej ludności. Kolejny etap w historii to okres II wojny światowej. 21 stycznia 1945 r. podczas bitwy między Smarchowicami a Namysłowem i Niwkami rozbito wycofujące się wojska niemieckie. Kości żołnierzy odkryto w czasie prac leśnych w Niwkach w 1968 r. i przeniesiono do wspólnej mogiły na cmentarzu w Przeczowie. Tyle historii w najkrótszym ujęciu. Świadkami wielu z tych wydarzeń był smarchowicki kościółek.
Należy podkreślić, że drewniany kościół w Smarchowicach Śląskich jest dziełem unikalnym ze względu na swoją szacowną metrykę. Reprezentuje bowiem wczesną fazę budownictwa skromnych świątyń protestanckich, posiada walory historyczne i estetyczne (prosta bezwieżowa forma z autentycznym XVII-wiecznym wyposażeniem). Konstrukcję zrębową stanowią ogromne oryginalne bale modrzewiowe. Jak notują kroniki, ostatnie gruntowe odnawianie poprzez oszalowanie deskami miało miejsce w 1848 r. Remonty przeprowadzano w 1922 i 1928 r. Wtedy to prawdopodobnie kościół został podmurowany cegłą. W 1989 r. pokryto dach nowym gontem. Prace wykonali górale spod Nowego Targu z majstrem Józefem Kadłupkiem. W tym samym roku miejscowi pracownicy Wiesław Kudelski i Gabryel Molka oczyścili ściany ze starej farby i dokonali flekowania między belkami. Od 2001 r. zaczęto przywracać kościołowi pierwotną formę i wygląd. Usunięto zewnętrzne oszalowanie z desek. Zgodnie z ekspertyzą wykonaną przez Politechnikę Wrocławską i zaleceniem konserwatora zastosowano wzmocnienie ścian w postaci lisic, założono nowe podwaliny z modrzewia, wykonano sufit, zakonserwowano ściany i dach. Dzisiaj, po 3 latach mozolnej pracy, ksiądz proboszcz, mieszkańcy wioski, a także wykonawcy remontu - firma Józefa Margasiaka z Raby Wyżnej k. Nowego Targu z dumą pokazują "ginące piękno", które udało się ocalić od zapomnienia. Opiekun i duszpasterz kościoła w Smarchowicach - proboszcz parafii macierzystej z Przeczowa, ks. Jan Kurcoń, wspomina, że kiedy w 2000 r. Wojewódzki Konserwator Zabytków wydał decyzję o remoncie kościoła filialnego w Smarchowicach Śl., był przerażony. Skąd materiały, pieniądze i siły? Wstępny kosztorys opiewał na 200 tys. zł, a kasa była pusta. Pierwsze 5 m3 drewna modrzewiowego kupił proboszcz z własnych oszczędności, później kosztem wielu wyrzeczeń miejscowa ludność dołożyła kilka tysięcy, pomógł Urząd Miasta w Namysłowie, znaleźli się życzliwi ludzie, częściowo dofinansowało Ministerstwo Kultury. Dziś z perspektywy czasu to, co wydawało się niemożliwe, stało się faktem, dla Boga nie ma bowiem rzeczy niemożliwych.
Podczas tegorocznego odpustu 15 września wierni ze Smarchowic Śląskich i nie tylko podziękują Bogu za dar odnowionej świątyni, będąc szczęśliwi, że ich dbałość o dom Boży została nagrodzona z pożytkiem dla następnych pokoleń zamieszkujących ziemię śląską.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2003-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Sofroniusz Wyznawca. Pozostawił po sobie 600 cytatów z Ojców Kościoła

Sofroniusz

pl.wikipedia.org

Sofroniusz

Sofroniusz pochodził z Damaszku. Od wczesnych lat studiował filozofię i retorykę. Był uznawany za "Sofistę", czyli mędrca.

Więcej ...

Połącz swoje cierpienie z cierpieniem Maryi!

2025-03-11 21:10

Mat.prasowy

Wielki Post to idealny czas na to, aby jeszcze lepiej poznać Matkę Bożą – Jej serce i relację do nas. Maryja to najlepsza przewodniczka na drogach wiary, a łącząc swoje cierpienie z Jej cierpieniem – jednoczymy się z samym Chrystusem.

Więcej ...

Patriarcha Jerozolimy: czekamy na was w Ziemi Świętej!

2025-03-12 14:26

red

Łaciński patriarcha Jerozolimy apeluje o wznowienie ruchu pielgrzymkowego do Ziemi Świętej. „To tu przy Grobie Pańskim, z Jezusem zmartwychwstałym jest źródło nadziei. Nadszedł czas, aby zdobyć się na odwagę i przyjechać do Ziemi Świętej” – powiedział Radiu Watykańskiemu kard. Pierbattista Pizzaballa

Więcej ...
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najpopularniejsze

Pozwólmy sobie na częstsze przyjmowanie znaków od Boga

Wiara

Pozwólmy sobie na częstsze przyjmowanie znaków od Boga

Po co wierze definicje i formuły?

Wiara

Po co wierze definicje i formuły?

Włochy: 13-letni uczeń ukarany za odmowę korzystania z...

Wiadomości

Włochy: 13-letni uczeń ukarany za odmowę korzystania z...

Sejmowe biuro prawne: petycja o zakazie spowiadania dzieci...

Wiadomości

Sejmowe biuro prawne: petycja o zakazie spowiadania dzieci...

Ksiądz zamordowany w Środę Popielcową

Kościół

Ksiądz zamordowany w Środę Popielcową

Oświadczenie ks. Michała Olszewskiego: Profeto kończy...

Kościół

Oświadczenie ks. Michała Olszewskiego: Profeto kończy...

Zmarł ks. Marek Mekwiński. Kapłan zasłabł podczas...

Niedziela Wrocławska

Zmarł ks. Marek Mekwiński. Kapłan zasłabł podczas...

Kanada: To kłamstwo wywołało antykościelną nagonkę....

Wiadomości

Kanada: To kłamstwo wywołało antykościelną nagonkę....

Czy możemy być pewni, że nasze modlitwy nie trafiają w...

Wiara

Czy możemy być pewni, że nasze modlitwy nie trafiają w...