Myślą przewodnią dzisiejszych wydarzeń stanie się pytanie, zaczerpnięte z Pierwszej Księgi Królewskiej - „Co ty tu robisz Eliaszu?” (1 Krl 19,14).

Do pielęgnowania spuścizny troski i szacunku w dialogu chrześcijańsko-żydowskim zachęcił papież Franciszek uczestników ogólnopolskich obchodów XIX Dnia Judaizmu. Ojciec Święty podziela nadzieję Biskupów polskich, by dialog katolicko-żydowski służył przemianie oblicza ziemi – czytamy w liście podpisanym przez zastępcę Sekretarza Stanu.

Ks. dr hab. Dariusz Iwański, odpowiedzialny za organizację Dnia Judaizmu z ramienia diecezji toruńskiej i bp. Andrzeja Suskiego, ma przede wszystkim nadzieję na „dobre spotkanie”. - Będzie to kolejna okazja, żeby się spotkać ponad podziałami i dostrzec to, co mamy wspólnego. A mamy bardzo wiele, mimo że doktryny obu grup religijnych są znacząco różne. Chciałbym, aby udało nam się wyeksponować podobieństwa - wspólne dziedzictwo - tłumaczył.

Jak podkreślił ks. Iwański, tego typu spotkania są atrakcyjne głównie dla teologów, ludzi, którzy na co dzień zajmują się dialogiem, mają większe pojęcie o sprawach doktrynalnych. - Dla nich z pewnością interesująca będzie debata, którą poprowadzi prof. Jan Grosfeld w kontekście motta tegorocznego Dnia Judaizmu - „Co ty tu robisz, Eliaszu?” (1 Krl 19, 9). Na pewno będzie to ciekawy panel z udziałem rabinów, biskupów oraz naukowców - dodał.

Oficjalne rozpoczęcie obchodów 19. Dnia Judaizmu nastąpi dziś o godz. 11.50 w Sali Mieszczańskiej Ratusza Staromiejskiego w Toruniu. Swoje pozdrowienie do uczestników wystosuje po modlitwie Anioł Pański Ojciec Święty Franciszek. Prezentację na temat kultury żydowskiej i sytuacji Żydów w regionie przedstawi dr Michał Targowski z Instytutu historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Następnie odbędzie się panel skoncentrowany wokół hasła Dnia Judaizmu "Co ty tu robisz, Eliaszu?" (1 Krl 19, 9), a także nawiązujący do 50-rocznicy Deklaracji Soboru Watykańskiego II "Nostra aetate" o stosunku do religii niechrześcijańskich. Wezmą w nim udział: Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich, bp Mieczysław Cisło i Krzysztof Dorosz, a prowadzenie zapewni prof. Jan Grosfeld.

Po południu nastąpi nabożeństwo w zabytkowej katedrze św. Janów w Toruniu, z udziałem m. in. Rabina Boaz Pasha z Izraela, miejscowych biskupów, kapłanów, przedstawicieli życia konsekrowanego i wiernych diecezji toruńskiej. Wieczorem goście będą mogli wziąć udział w spektaklu "Dybuk", który zaprezentuje Teatr Żydowski z Warszawy.

Komitet Honorowy 19. Dnia Judaizmu stanowią: ks. bp Andrzej Suski - Ordynariusz Diecezji Toruńskiej, ks. bp Mieczysław Cisło - przewodniczący Komitetu KEP ds. Dialogu z Judaizmem, Michael Schudrich - Naczelny Rabin RP, Anna Azari - Ambasador Izraela w Polsce, Piotr Całbecki - Marszałek Województwa Kujawsko Pomorskiego, Michał Zaleski - Prezydent Torunia.

Jak podkreśliła Ewa Banaszczuk-Kisiel, dyrektor Wydziału Promocji Urzędu Miasta Torunia, ratusz pomaga w przygotowaniu obchodów. - Udostępniamy nasze sale, a także organizujemy 17 stycznia o godz. 18 w Dworze Artusa spektakl „Raduj się, Toruniu”. Na pewno jest to dla naszego miasta wydarzenie prestiżowe. Chcemy - jako gospodarz Dnia Judaizmu - podkreślić jego wagę i przybliżyć mieszkańcom znaczenie tego spotkania - dodała.

Obchody Dnia Judaizmu odbywają się we wszystkich największych miastach Polski. Podajemy niektóre przykłady.

Warszawa

Pierwszą część warszawskich obchodów XIX Dnia Judaizmu w Kościele katolickim wypełni dzień otwarty w dwóch stołecznych synagogach.

W synagodze im. Nożyków (ul. Twarda 6) wszystkich chętnych gości witał będzie rabin Stas Wojciechowicz Centrum Społeczności Postępowej Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie. W godz. 10.30 i 12.00 warszawiacy będą mogli zwiedzić świątynię, zapoznać się ze zwyczajami i kulturą wyznawców judaizmu oraz historią i współczesną działalnością społeczności żydowskiej w stolicy.

Obydwa potkania poprowadzi Tomasz Krakowski, sekretarz Rady Religijnej Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP. Na godz. 11.30 i 13.00 przewidziano występy chóru żydowskiego Vocal Varshe.

W synagodze Ec Chaim (Aleje Jerozolimskie 53, piętro IV), spotkanie o godz. 14.00 poprowadzi rabin Stas Wojciechowicz.

Następnym punktem obchodów będzie Msza św. według formularza „o uproszenie miłości”, której w kościele środowisk twórczych (Plac Teatralny 18) o godz. 17.00 przewodniczył będzie biskup pomocniczy archidiecezji warszawskiej Michał Janocha.

Wieczorną część stołecznych obchodów wypełnią z kolei Bliskie Spotkanie Chrześcijan i Żydów. Rozpocznie się ono także w kościele środowisk twórczych o godz. 18.00. Słowo wstępne wygłosi ks. dr Andrzej Tulej, delegat archidiecezji warszawskiej ds. dialogu z judaizmem, pod którym nastąpi odczytanie po polsku i hebrajsku Psalmu 64 wraz z jego interpretacją żydowską i chrześcijańską.

Dokonają tego ks. Grzegorz Michalczyk, wiceprzewodniczący Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów, proboszcz kościoła środowisk twórczych i prof. Stanisław Krajewski, żydowski współprzewodniczący PRChiŻ.

Głównym punktem spotkania będzie dwugłos pt. „Świat współczesny a świat stworzenia. Wrażliwość i odpowiedzialność”, w którym wezmą udział rabin Stas Wojciechowicz, wiceprzewodniczący PRChiŻ oraz o. Stanisław Jaromi OFMConv., przewodniczący Ruchu Ekologicznego św. Franciszka z Asyżu.

Gościem specjalnym spotkania będzie dziennikarz i publicysta Szymon Hołownia. W swoim wystąpieniu pt. „Jak robić dobrze, albo o spłacaniu długu wobec Afryki” opowie m.in. o założonej przez siebie Fundacji Kasisi i Fundacji Dobra Fabryka, wspierających dom dziecka w Zambii, hospicjum w Rwandzie i wiejski szpital w Kongo.

Bliskie Spotkanie Chrześcijan i Żydów poprowadzi Bogdan Białek, chrześcijański współprzewodniczący PRChiŻ.

Kielce

Projekcja izraelskiego filmu pt. "Jestem Józef, wasz brat”, spotkanie z o. Stanisławem Jaromim OFM Conv i wystawa iluminacji artysty polsko-żydowskiego Artura Szyka, złożą się 17 stycznia br. na obchody 19. Dnia Judaizmu zorganizowane przez Instytut Kultury Spotkania i Dialogu Stowarzyszenia im. Jana Karskiego w Kielcach.

W niedzielę o godz. 18.00 w kamienicy przy ul. Plany 7 zorganizowana zostanie projekcja izraelskiego filmu dokumentalnego pt. „Jestem Józef, wasz brat”. Film opisuje zmiany jakie zaszły w trudnym i często w burzliwym związku miedzy Żydami i chrześcijanami, judaizmem i katolicyzmem, między Watykanem i Izraelem. Inspiracją dla autorów filmu była wizyta papieża Jana Pawła II w Izraelu w 2000 roku.

Następnego dnia 18 stycznia o godzinie 17.00 odbędzie się spotkanie z o. Stanisławem Jaromim OFM Conv, pt. „Papieskie wezwanie do dialogu w encyklice Laudato si”.

O. Stanisław Jaromi OFM Conv, jest filozofem i ekologiem, wykładowcą akademickim. Od lat zaangażowany jest w chrześcijańską edukacje ekologiczną i publicystykę prezentującą franciszkański wymiar ekologii. Jest szefem Ruchu Ekologicznego św. Franciszka z Asyżu – REFA i redaktorem, portalu swietostworzenia.pl. Interesuje się sprawami dialogu pomiędzy nauką i wiarą, kulturą i duchowością, chrześcijańską wizją świata i różnymi nurtami filozofii.

Do 20 stycznia br. w Instytucie Kultury Spotkania i Dialogu obejrzeć można wystawę twórczości polsko-żydowskiego artysty Artura Szyka. Prezentowane będą m.in. iluminacje do „Statutu Kaliskiego”, który został nadany w 1264 roku Żydom wielkopolskim przez księcia Bolesława Pobożnego. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest wolny.

Organizatorami kieleckich obchodów Dnia Judaizmu jest Instytut Kultury Spotkania i Dialogu Stowarzyszenia im. Jana Karskiego w Kielcach.

Poznań

Nabożeństwo biblijne z udziałem chrześcijan i żydów, rozmowa przedstawicieli trzech religii monoteistycznych: arcybiskupa, rabina i muftiego z okazji 50. rocznicy ogłoszenia dekretu „Nostra aetate” oraz warsztaty „Chanukowe opowieści” zaplanowano w Poznaniu z okazji XIX Dnia Judaizmu. Poznańskie obchody rozpocznie dziś czytanie sceniczne fragmentów powieści „Judasz” Amosa Oza. Najnowszą powieść izraelskiego pisarza na Trzeciej Scenie Teatru Nowego zaprezentują aktorzy: Małgorzata Łodej-Stachowiak, Anna Mierzwa i Andrzej Niemyt. Po lekturze odbędzie się dyskusja z udziałem Leszka Kwiatkowskiego, tłumacza twórczości Oza, i prof. Wiesława Ratajczaka.

- W czasie poznańskich obchodów Dnia Judaizmu, które potrwają w stolicy Wielkopolski przez dziesięć dni, centralnym wydarzeniem będzie nabożeństwo biblijne 17 stycznia, pod przewodnictwem abp. Stanisława Gądeckiego z udziałem przedstawicieli Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich Filii w Poznaniu - mówi Magdalena Tomczak ze Stowarzyszenia „Coexist”. Komentarze biblijne w kościele pw. św. Wojciecha wygłoszą metropolita poznański oraz Jakoob Ben Nistell. Podczas nabożeństwa zabrzmią również modlitewne śpiewy żydowskie.

Dzień Judaizmu w Kościele katolickim został ustanowiony przez Episkopat Polski w 1997 roku. Ma on na celu promocję refleksji wśród katolików na temat wspólnego duchowego dziedzictwa z żydami. Chodzi również o podanie dalszych impulsów do dialogu chrześcijańsko-żydowskiego. Towarzyszą temu spotkania, prelekcje, dyskusje panelowe, imprezy kulturalne, a także wspólna modlitwa. Co roku centralne obchody tego Dnia odbywają się w jednym z polskich miast.

Dzień Judaizmu napotykał na początku bardzo duże opory, bo ludziom wydawało się, że jest to judaizowanie chrześcijaństwa – przyznał abp Stanisław Gądecki, inicjator tego wydarzenia. Chodziło zaś o to, tłumaczy przewodniczący KEP, żeby krzewić ideę łączności, jaka istnieje pomiędzy Starym i Nowym Testamentem.