O przyznaniu nagrody poinformowano przed Bożym Narodzeniem 2015 r. "W Europie, w której wielu obywateli poszukuje orientacji papież śle przesłanie nadziei i zachęty" - głosi uzasadnienie jury. Franciszka uhonorowano za "wybitne orędzia i znaki, które niesie jego pontyfikat na rzecz pokoju i zrozumienia, współczucia i tolerancji, solidarności i ochrony stworzenia".

Ponadto podkreślono, że papież nie tylko zachęca do większego zaangażowania w rozwiązanie kryzysu uchodźców w Europie ale zwraca też uwagę na skutki kryzysu gospodarczego. W tej sytuacji wzywa do kierowania się zasadami solidarności i pomocniczości, a także zachowania jedność w różnorodności. Papież umacnia również humanistycznego ducha wzywając Europę by korzystała ze swoich religijnych korzeni.

Międzynarodowa Nagroda Karola jest najbardziej znanym wyróżnieniem politycznym w Niemczech. Od 1950 r. jest ona wręczana osobom i instytucjom zasłużonym dla budowania jedności europejskiej. Patronem nagrody jest cesarz Karol Wielki (742-814), który jako pierwszy rozwijał ideę zjednoczonej Europy. Za swoją siedzibę obrał pod koniec VIII wieku Akwizgran.

W przeszłości Nagrodę tę otrzymywali m.in. kanclerze Niemiec Konrad Adenauer (1954) i Helmut Kohl wraz z prezydentem Francji Françoisem Mitterrandem (1988), brat Roger z Taizé (1989), kanclerz Niemiec Angela Merkel (2008), prezydent Czechosłowacji Václav Havel (1991), polski minister spraw zagranicznych Bronisław Geremek (1998), premier Wielkiej Brytanii Tony Blair (1999), prezydent USA Bill Clinton (2000), przewodniczący Konwentu Europejskiego Valéry Giscard d’Estaing (2003), premier Luksemburga Jean-Claude Juncker (2006). Nagrodę za 2010 rok otrzymał premier RP Donald Tusk, a rok wcześniej – założyciel katolickiej Wspólnoty św. Idziego w Rzymie, prof. Andrea Riccardi. 55. laureatką tego wyróżnienia była w 2013 r. prezydent Litwy Dalia Grybauskaite. W maju 2014 r. Nagrodę Karola Wielkiego otrzymał przewodniczący Rady Europejskiej Herman Van Rompuy a w 2015 przewodniczący Parlamentu Europejskiego, Martin Schulz.

W 2004 r. nagrodę przyznano wyjątkowo dwóm osobom: nadzwyczajną Międzynarodową Nagrodę Karola „za wkład w dzieło jedności naszego kontynentu” otrzymał Jan Paweł II, a drugim laureatem został przewodniczący Parlamentu Europejskiego w latach 2002-04 Pat Cox z Irlandii.