Reklama

Boże Narodzenie w malarstwie

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Temat Bożego Narodzenia pojawił się w sztukach plastycznych w IV wieku. Ówcześni artyści, obok Dzieciątka leżącego w koszu, umieszczają woła i osła. Obecność tych właśnie zwierząt podkreślają teksty apokryficzne. Najwcześniejsze przedstawienia sytuują Narodziny Pańskie w stajni lub w grocie. Malarstwo bizantyjskie ukazywało Maryję leżącą na łożu, przy niej znajdowało się Dzieciątko, a także św. Józef, aniołowie, Trzech Mędrców, pasterze z trzodą oraz niewiasty przygotowujące kąpiel. Ostatni ze wspomnianych motywów przypomina o człowieczeństwie Jezusa. Historyczność Bożego Narodzenia zaznaczają uwidocznione na obrazach fragmenty architektury miasta Betlejem.
Najistotniejsze zmiany do ikonografii Narodzin zostały wprowadzone w okresie średniowiecza. Nowe ujęcie tego tematu zainspirował św. Franciszek. Według jego wizji, scenerię towarzyszącą przyjściu na świat Zbawiciela cechowała wyjątkowa skromność. Maryję przedstawiano jako klęczącą i modlącą się do spoczywającego na skraju jej szaty Dzieciątka, co akcentowało ubóstwo miejsca. Płaszcz okrywający Dziewicę Maryję był koloru purpury i emanował szczególnym blaskiem, co uwydatniano królewską godność Matki Jezusa. Często ekspozycję Narodzin łączono ze Zwiastowaniem, Hołdem Trzech Króli oraz Pokłonem pasterzy. Dodawano również elementy pejzażu, architektury, zwiększano liczbę postaci otaczających Dziecię.
Giotto di Bondone swe Narodzenie, znajdujące się w padewskiej kaplicy rodziny Scrovegni, połączył ze Zwiastowaniem pasterzom. Matka Boża, przy pomocy służebnicy kładzie do żłóbka Dzieciątko, podczas gdy aniołowie zwiastują pasterzom narodzenie Mesjasza. Dzięki Narodzeniu Lorenza Lotto jesteśmy świadkami kąpieli maleńkiego Jezusa. Mistyczne Narodziny Sandro Botticellego wyrażają nade wszystko powszechną radość z powodu zwycięstwa dobra nad złem. Na pierwszym planie tego dzieła ludzie jednają się z aniołami, a demony chronią się w czeluściach ziemi.
Pokłon Trzech Króli Albrechta Dürera uderza niezrównaną kolorystyką i doskonałymi proporcjami. Na obrazie tym, w postaci Baltazara, składającego dar kadzidła, Dürer odtworzył siebie samego. W ten sposób artysta uznał Dziecię siedzące na kolanach Maryi za prawdziwego człowieka i prawdziwego Boga. Jako ostatnie dzieło z cyklu o Bożym Narodzeniu pojawia się Pokłon Trzech Króli Jacopo Carrucciego, zwanego Pontormo. W obrazie tym znaczenie całego wydarzenia przedstawione jest za pomocą zastosowanego bogactwa kolorów. Z zachowań ludzi, z wyrazu ich twarzy odczytujemy sens zbawczego wydarzenia, jakim było Boże Narodzenie.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2004-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Brakuje publikacji o ogromnej skali pomocy duchownych Żydom podczas II wojny światowej

2025-10-22 19:56

Agata Kowalska

Jakie perspektywy badawcze stoją przed osobami zgłębiającymi temat udzielania pomocy Żydom przez Kościół w Polsce w czasie II wojny światowej ? Jak badać i opisywać trudne wydarzenia wojenne? W jaki sposób przedstawiać złożoność ludzkich postaw? - nad tymi kwestiami zastanawiali się uczestnicy dyskusji w ramach 53. Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Historyków zakonnych, która odbyła się dziś w Warszawie. Zaapelowali oni również o szersza współpracę środowisk podejmujących badania nad zjawiskiem pomocy udzielanej Żydom przez duchowieństwo i zakony w okupowanej Polsce, zwracając uwagę na znaczenie porównywania źródeł oraz rysowania jak najszerszego kontekstu tego zjawiska.

Więcej ...

„Żeby nie zapomnieć” - Siostry zakonne wobec Holokaustu i represji w PRL

2025-10-22 16:05
53. Ogólnopolska Konferencja Naukowa Historyków Zakonnych

Heschel Center News

53. Ogólnopolska Konferencja Naukowa Historyków Zakonnych

W czasie wojny pomagały Żydom, a po 1945 roku same doświadczały prześladowań. Świadectwa działań polskich sióstr zakonnych, przez lata ukryte w klasztornych archiwach, stają się częścią naukowych badań i wspólnej pamięci. Temu poświęcona jest 53. Ogólnopolska Konferencja Naukowa Historyków Zakonnych, współorganizowana przez Centrum Heschela KUL.

Więcej ...

Leon XIV do ruchów ludowych: ziemia, dom i praca to święte prawa, o które warto walczyć

2025-10-23 18:04
Papież Leon XIV

PAP/MAURIZIO BRAMBATTI

Papież Leon XIV

„Ziemia, dom i praca są świętymi prawami, warto o nie walczyć, chcę, żebyście usłyszeli: «Wchodzę w to!», «Jestem z wami!»” - powiedział Leon XIV podczas audiencji dla uczestników V Światowego Spotkania Ruchów Ludowych, jakie w dniach 24-26 października odbywa się w Rzymie.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

My wybieramy, czy chcemy iść za Jezusem, czy nie

Wiara

My wybieramy, czy chcemy iść za Jezusem, czy nie

Leon XIV rezygnuje z wypowiedzi spontanicznych

Leon XIV

Leon XIV rezygnuje z wypowiedzi spontanicznych

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Wiara

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Różaniec jako wędrówka w stronę Nieba

Wiara

Różaniec jako wędrówka w stronę Nieba

Nowenna do św. Jana Pawła II

Modlitwa

Nowenna do św. Jana Pawła II

Zdewastowano kapliczkę Matki Bożej

Kościół

Zdewastowano kapliczkę Matki Bożej

Polka zagra Maryję w „Pasji 2”. Mel Gibson rozpoczął...

W wolnej chwili

Polka zagra Maryję w „Pasji 2”. Mel Gibson rozpoczął...

Rozważanie: Masz bezsenne noce? Spróbuj tego i zobacz co...

Wiara

Rozważanie: Masz bezsenne noce? Spróbuj tego i zobacz co...

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką

Wiara

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką