Najliczniej są reprezentowane w Polsce budowle sakralne wyznania rzymskokatolickiego. Najstarsze z nich to obiekty z połowy XV w., np. kościół w Zborówku (województwo
kieleckie) z 1459 r. i w Libuszy (województwo krośnieńskie). Więcej obiektów pochodzi z XVI w., jednak niewiele świątyń zachowało się do naszych czasów
w pierwotnej postaci. Ulegały one na ogół rozbudowie i przebudowie. Dostawiano do nich wieże i kaplice oraz zmieniano wystrój.
Jakkolwiek występują w budownictwie kościołów pewne różnice regionalne, to jednak wszystkie stare świątynie charakteryzują się wspólnymi cechami podstawowymi, tj. prostotą bryły i rezygnacją
z przeładowania ozdobami wystroju zewnętrznego na rzecz bogatszego zdobnictwa wnętrz.
Kościoły sytuowano różnie w stosunku do zabudowy wsi: czasem w jej środku, a czasem na krańcach wsi lub poza jej obrębem. W tym ostatnim przypadku powodem
lokalizacji bywało albo jakieś cudowne wydarzenie, albo tradycja kultowa związana z określonym miejscem, sięgająca nawet czasów pogańskich. W celu ochrony przed wilgocią najczęściej
sytuowano kościół cmentarz przykościelny na niewielkim, piaszczystym wzniesieniu. Wyniosłość terenu podkreślała rangę obiektu, sprawiała, że był on widoczny z daleka, dominując nad okolicą,
a dźwięk dzwonów kościelnych rozchodził się daleko. Wokół świątyni rosły zazwyczaj drzewa, chroniąc ją przed wiatrami i pożarami. Kościoły wraz z przyległymi cmentarzami
otaczano murem z kamieni polnych na zaprawie glinianej lub ogrodzeniem z poziomych bali i pionowych słupów. W celu zabezpieczenia przed wilgocią opadową ogrodzenia
nakrywano drewnianymi daszkami.
cdn.
Pomóż w rozwoju naszego portalu