Rzuty poziome najstarszych zachowanych do dziś kościołów drewnianych są proste i mają na ogół niewielkie wymiary. Składają się z kwadratowej nawy i nieco węższego prezbiterium, zakończonego zazwyczaj trzema ścianami ośmioboku. Pomieszczeniami uzupełniającymi były zakrystie. Dopiero w okresie późniejszym układ kościoła wzbogaca się o wieże, soboty (podcienie) i kaplice.
Nawa była oddzielona od prezbiterium łukiem tęczowym. W kościołach drewnianych łuk tęczowy wykrojony jest z górnych belek ściany poprzecznej. Na jego cięciwie znajduje się belka tęczowa profilowana i snycersko zdobiona. Belka tęczowa pełni nie tylko bardzo ważną funkcję plastyczną, lecz także konstrukcyjną: zapobiega rozsunięciu się wieńca.
Niekiedy pochylano lekko boczne ściany i nawy, stosowano lisice, czyli pionowe kleszcze obejmujące ścianę od strony zewnętrznej i wewnętrznej, co dodatkowo zabezpieczało wieniec przed rozsunięciem. Zrąb ściany głównej i prezbiterium w kościołach jest wieńcowy. Mimo pełnej konstrukcji ściany kościołów są często pokryte deskowaniem pionowym na listwy lub poziomym na zakładkę. Ma to na celu zwiększenie trwałości ścian i spełnia funkcję dekoracyjną. Spotyka się też ściany wieńcowe pokryte gontem.

cdn.