Reklama

Śladami „króla instrumentów” (12)

Niedziela legnicka 16/2004

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Do parafii pw. św. Franciszka z Asyżu w Wałbrzychu należy kościół pomocniczy pw. św. Jadwigi w Rybnicy Leśnej. Wieś oddalona jest od Wałbrzycha o ok. 10 km, leży przy drodze do Andrzejówki, w Górach Suchych. Jako grodzisko wczesnopolskie, wzmiankowane w 1305 r. należała do zamku Rogowiec. W XV w. wieś została opuszczona przez mieszkańców, aby w 1548 r. po odkryciu rud srebra, ponownie „powrócić do życia”. W czasie wojny 30-letniej została zniszczona przez Szwedów, co spowodowało zaprzestania wydobycia rud. Na pocz. XX w. we wsi mieszkało ok. 970 osób i pracowały w niej 3 młyny wodne. Dzisiaj we wsi mieszka ok. 200 osób, a turystów przyciągają do niej przepiękne krajobrazy oraz unikalny zabytek - drewniany kościółek, zbudowany w 1577 r. i przebudowany w 1608 r. Umieszczono go w centrum wsi, nad rzeką stanowiącą naturalną fosę. Na teren kościoła, otoczonego murem ułożonym z kamieni polnych, wprowadza drewniana wieża - dzwonnica. Zbudowana jest na czworobocznym, murowanym cokole i zakończona wysmukłym, drewnianym hełmem, na którego szczycie umieszczono flagę z datą 1608 r. Kościółek św. Jadwigi wzniesiony został z drewna, w typowej ciesielce bez gwoździ, na kamiennej podmurówce. Nawę i niższe, prostokątne prezbiterium oraz kruchtę przykrywa dwuspadowy, gontowy dach, na którego krawędzi, nad nawą, umieszczono wysmukłą sygnaturkę, na planie sześcioboku. W ściany, które licowane są pionowymi deskami, wbudowano prostokątne okna. Mała, niska kruchta prowadzi do świątyni, przy której wejściu umieszczono kamienną kropielnicę. Wnętrze kościoła podzielone jest na nawę i przylegające do niej, pięknie ozdobione prezbiterium. Jego ściany pokryte są późnorenesansową polichromią, o geometrycznych wzorach, z motywami roślinnymi. Kasetonowy strop prezbiterium zdobi piękna, profilowana mozaika. W środku prezbiterium umieszczono ołtarz główny pochodzący z 1611r. Składa się on z trzech części: u dołu, poniżej mensy umieszczono płaskorzeźbę Ostatniej Wieczerzy, nad tabernakulum znajduje się figura Chrystusa na krzyżu, całość wieńczy postać Zmartwychwstałego Pana Jezusa. Po prawej stronie ołtarza umieszczono drewnianą, rzeźbioną chrzcielnicę z kamienną podstawą. Małe, prostokątne prezbiterium przylega do nawy głównej. Tworzą ją piękne empory biegnące wokół i wsparte na drewnianych filarach, główny filar nośny, na którym wsparta jest belka sosrębu (podciągu), ławki i empora organowa. Wszystko ozdobione jest taką samą jak ściany prezbiterium, łączącą wszystkie elementy wnętrza, polichromią. Wspaniałym dopełnieniem wnętrza jest wsparta na słupie, pochodząca z 1610r. ambona. Ozdobiona jest rzeźbami, przedstawiającymi czterech Ewangelistów, a nad nią umieszczono baldachim, który wieńczy rzeźba pelikana, karmiącego młode. Po przeciwnej stronie prezbiterium, na tylnej ścianie nawy umieszczono emporę organową. Tworzy ją półokrągły balkon, wsparty na drewnianych filarach, z odmienną, późniejszą ornamentyką polichromii. Jednokondygnacyjny prospekt i cała szafa organowa utrzymana jest w kolorystyce całego wnętrza i do niego dopasowana. Trzyczęściowy, przedzielony pilastrami, płaski prospekt wypełniony jest w całości piszczałkami prospektowymi, należącymi do głosu Prinzipal 8’, nakrytymi w górnej części drewnianymi, rzeźbionymi łukami. Dwie boczne części prospektu wysunięte są nieco do przodu, a w środkową część wbudowano kontuar. Posiada on jeden manuał, na który składa się 49 klawiszy zawartych w skali 1C - 5C (C - c3) oraz klawiaturę pedałową złożoną z 25 drewnianych klawiszy zawartych w skali 1C - 3C (C - c1). Jest to instrument o trakturze mechanicznej i posiada właściwe dla tej traktury drewniane, wysuwane registry, znajdujące się po obu stronach klawiatury manuałowej. Włączają one i wyłączają 7 głosów organowych:
Zespół brzmieniowy manuału: Prinzipal 8 Fufs, Boprdun 8 Fufs, Hohlflauted 8 Fufs, Octave 4 Fufs, Hohlflet 4 Fufs
Zespół brzmieniowy pedału: Octavbals 16 Fufs, Subbas 16 Fufs
Instrument posiada wiatrownice klapowo-zasuwkowe, których pierwszym zadaniem jest rozdzielanie powietrza dla poszczególnych piszczałek poprzez otwieranie klap, które połączone są każda z odpowiednim klawiszem i które wpuszczają powietrze do kanałów poprzecznych. Drugim ważnym zadaniem tej wiatrownicy jest rozdzielanie powietrza dla poszczególnych głosów za pomocą zasuwek, których otwory muszą pokrywać się z otworem w desce i klocu. Powietrze płynie wtedy kanałem poprzecznym do piszczałki i wówczas głos jest włączony. Powietrze, które dochodzi do wiatrownic, dociera do nich poprzez jeden miech znajdujący się w dolnej części szafy organowej i napędzany jest elektrycznie. Nie jest znany budowniczy tego instrumentu ani dokładna data jego powstania (ok. XVIII w.). Przebudowywany był i remontowany w ostatnich latach (napęd elektryczny, nowe manubria), ale nadal posiada cechy starego instrumentu, tzn. skala manuału 1C - 5C, klawisze „białe” pokryte są czarną okleiną, a klawisze „czarne” oklejone są biała kością, nie posiada urządzeń dodatkowych, połączeń, większa część elementów wykonane są z drewna.
Organy w kościele św. Jadwigi w Rybnicy Leśnej są pięknym uzupełnieniem wnętrza zabytkowej świątyni i w każdą niedzielę rozbrzmiewają podczas odprawianej Mszy św.
Dziękujemy ks. Krzysztofowi Dudzikowi za udostępnienie organów oraz danych dotyczących historii kościoła.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2004-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Wincenty, czyli tam i z powrotem

wikipedia.org

Ludzie wstydzą się: biedy, pochodzenia, wiary, wyglądu, wagi… I nie jest to wcale wynalazek dzisiejszych napompowanych, szpanujących i wyzwolonych czasów. Takie samo zażenowanie czuł pewien Wincenty, żyjący we Francji na przełomie XVI i XVII wieku.

Więcej ...

Rozważania na niedzielę ks. Mariusza Rosika: Niebo dla bogaczy

2025-09-23 12:40

Adobe Stock

Więcej ...

Koronka i miłosierdzie na skrzyżowaniach świata

2025-09-27 15:56

Red

Na skrzyżowaniach ulic, gdzie zazwyczaj pędzi codzienność i rozbrzmiewają klaksony samochodów, nagle zapada cisza. Grupa ludzi staje w kręgu, w dłoniach ściska różaniec i zaczyna powtarzać słowa, które od dziesięcioleci prowadzą tysiące serc ku nadziei.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Nowenna do św. Michała Archanioła

Wiara

Nowenna do św. Michała Archanioła

Nowenna do św. Franciszka z Asyżu

Wiara

Nowenna do św. Franciszka z Asyżu

Każdy, kto sobie tego życzy, może przyjąć Komunię...

Wiara

Każdy, kto sobie tego życzy, może przyjąć Komunię...

Bóg pomnaża dobro tych, którzy je czynią już teraz

Wiara

Bóg pomnaża dobro tych, którzy je czynią już teraz

Ksiądz zmarł na zawał serca podczas Mszy św.

Kościół

Ksiądz zmarł na zawał serca podczas Mszy św.

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Wiara

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Ksiądz, powstaniec, patriota. Powieszony przez Niemców na...

Kościół

Ksiądz, powstaniec, patriota. Powieszony przez Niemców na...

Nowenna do św. Ojca Pio

Wiara

Nowenna do św. Ojca Pio

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką

Wiara

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką