Gdy kilka miesięcy temu próbowano w czeskiej telewizji publicznej wprowadzić nową ekipę, mimo że nie cieszyła się ona akceptacją dziennikarzy, podniósł się wielki, społeczny protest przeciw tzw. ręcznemu sterowaniu, czyli próbie podporządkowania najpopularniejszego z mediów . telewizji, określonej grupie osób. Dziennikarze okupowali studio, a przed gmachem telewizji zbierały tłumy mieszkańców Pragi, a może i całych Czech, by wyrazić poparcie dla protestujących. Atmosfera przypominała tę z czeskiej "aksamitnej rewolucji", czyli z przełomu 1989 r. Ostatecznie zmiany cofnięto.

Niestety, z żalem konstatuję, iż w Polsce Anno Domini 2001 nie ma szans na tego rodzaju protest. Słowem, nie ma szans na Czechy w Polsce. Telewizja, pozostając tylko z nazwy i ze źródeł utrzymania telewizją publiczną, stała się emanacją swoistej "koalicji medialnej" SLD-PSL-UW. Przedstawiciele ludowców i unitów zadowolili się "ciepłymi posadkami" w różnych gremiach oraz "przebłyskami" relacji z działalności politycznej ich ugrupowań. W zamian dały przyzwolenie na to, by z telewizji uczyniono tubę propagandową postkomunistów. W ten sposób za pieniądze podatnika (i co najgorsze, za jego akceptacją, o czym świadczy wysoki wskaźnik zaufania do telewizji w różnych sondażach) trwa nieustanny, polityczny festiwal pod szyldem SLD i jego liderów.

Przykłady propagandowych nadużyć można mnożyć, a im intensywniejsza kampania przed wyborami, tym jest ich więcej. Tak w ubiegłorocznej kampanii prezydenckiej, jak i w toczącej się już kampanii przed wyborami parlamentarnymi, włodarze telewizji stosują sprawdzone przez siebie mechanizmy. Intensywną, wspaniałą i efektowną kampanię prowadzi tylko SLD, no może jeszcze ugrupowania, które nie są w stanie mu zagrozić. W pokazywaniu prawicy nieważne są treści programowe, trzeba uwypuklić, że jest ona podzielona i skłócona. Liderzy SLD są uśmiechnięci, pewni siebie, tryskający receptami już to na "reformy reform", już to w ogóle, na lepsze i wygodniejsze życie. To z liderem SLD . popatrzcie państwo, jaki sukces . zamienia słowo amerykański prezydent. Liderzy prawicy są niesympatyczni, kłótliwi, a jeżeli bronią realizowanego przez siebie programu, to trzeba ich wypowiedzi okrasić przykładami ubożejącego lub protestującego społeczeństwa. Prezentacji pozytywów zakazano.

Świetnie sprawdza się w telewizji metoda prowokacji. Tu sięgnę tylko do dwóch przykładów. Ostatni dzień minionej kampanii prezydenckiej, w programie pt. "Kandydat Jedynki" jeden z kandydatów prawicy zostaje bezpardonowo zaatakowany przez prowadzącego program dziennikarza. Nie sili się on nawet na pozory bezstronności, sypią się nieprawdziwe fakty, wypowiedzi kandydata są w chamski sposób przerywane. Dla przeciętnego telewidza wydźwięk audycji jest fatalny. Cóż z tego, że kilka godzin później (ale przy znikomej już oglądalności) ukazał się komunikat o zawieszeniu w obowiązkach zawodowych dziennikarza-prowokatora. Liczył się efekt wcześniejszej audycji.

Drugi przykład z ostatnich dni. "Dramat w trzech aktach", prowokacja jak za najlepszych czasów stanu wojennego, o rzekomym finansowaniu jednej z prawicowych partii z pieniędzy FOZZ-u. I sygnał, że pomówieni politycy prawicy nie chcą się wytłumaczyć z afery, bo przecież nie przyjęli propozycji udziału w dyskusji z innymi "bohaterami" filmu. Jednak wolnego czasu antenowego nikt im dać nie chce. Założona sprawa sądowa będzie się ciągnęła latami, aż w końcu się rozmyje. Tylko efekt prowokacji uwidoczni się w najbliższych wyborach.

Nie chcę tu dywagować, na ile cała ta sytuacja jest skutkiem nieudaczności, a może i zaniechania pewnych działań polityków z prawej strony sceny politycznej. Nie myślę o wchodzeniu w obecne miejsca i role postkomunistów w mediach, lecz o stworzeniu systemu zabezpieczeń przed dominacją taką jak dzisiaj. Zastanawiam się raczej nad rolą społeczeństwa, a zwłaszcza nad rolą inteligencji w reagowaniu na opisane sytuacje. Reakcja na nie była mniej niż skromna. Czy mamy zatem uczyć się tego od naszych braci, Czechów?