Oprócz krzyży spotyka się na rozstajach dróg lub czasem przy domostwach różnego rodzaju kapliczki. Budowane są z cegły, betonu lub drewna, jedne dość okazałe, przypominające często kościoły, inne małe,
murowane, posiadające niewielką niszę, w której umieszcza się najczęściej figurę Matki Bożej. Można też spotkać kapliczki z posągami Maryi lub świętych. Są to tzw. kapliczki postumentowe, wykonane z kamienia
lub z cegły. Składają się one z czterościennego postumentu, (niezmiernie rzadko z kolumny) oraz z wieńczącej go figury lub krzyża
Osobną grupę stanowią kamienne krzyże i kapliczki prawosławne. Nie dochowało się ich wiele, te które przetrwały, są jeszcze w dobrym stanie, ponieważ wykonano je z solidnego materiału, którym był
piaskowiec lub tzw. kamień józefowski. Prawie wszystkie pochodzą z XIX lub początku XX w., z czasu, kiedy tereny wschodnie Polski starano się zrusyfikować i zatrzeć wszelkie ślady po Kościele rzymskim
lub unickim. W czasach tych stawiano cerkwie w stylu rosyjskim oraz mnóstwo krzyży i kapliczek prawosławnych, co miało udowodnić przynależność tych ziem do Rosji. Kapliczki prawosławne to mieszanina baroku,
klasycyzmu i stylu rosyjskiego.
Osobną grupę stanowią kapliczki naziemne, murowane, graniastosłupowe obeliski z kamienia lub cegły, w kształcie schodów, załamane w 2 lub 3 kondygnacjach lub czworościenne słupy z wnękami, wypełnionymi
zwykle płaskorzeźbą, nakryte dwu lub czterospadkowym daszkiem. Najczęstszą odmianą powyższego typu są czworościenne graniastosłupy z dookolnym okapem, nad którym znajduje się otwarta z przodu kapliczka
z dwuspadkowym daszkiem. Ostatnią grupę stanowią kapliczki na słupach i umieszczone przy krzyżach. Są to zwykle konstrukcje drewniane, umieszczone przy domostwach. Drewniany słup jest wkopany w ziemię,
na nim umieszcza się niewielką drewnianą kapliczkę z obrazem lub posągiem Matki Bożej lub jakiegoś świętego.
Krzyże i kapliczki przydrożne niewątpliwie są znakami wiary polskiego ludu i wpisują się w jego dzieje, w przeszłość i przyszłość. W miejscach oddalonych od centrum parafii zastępują w pewnym sensie,
czy też uzupełniają funkcję kościoła parafialnego. Tam ludzie modlą się, gdy wyprowadzają swoich zmarłych, tam modlą się w maju, śpiewając Litanię do Matki Bożej. Tam też dokonuje się poświęcenia pokarmów
w Wielką Sobotę, a podczas poświęcenia pól obiekty te stają się ołtarzami - stacjami procesji błagalnej. Mimo wymierania naszych wiosek należy zadbać, aby te znaki wiary ciągle żyły. Dziś nie ma
zakazu ich ustawiania, ale nie wiemy, co przyniesie jutro. Niedawno jeden z dzienników podał, że francuski rolnik postawił krzyż na swoim polu i od władz otrzymał nakaz usunięcia go. Nie pomagają żadne
odwołania się od tej decyzji, rolnik został zmuszony do dochodzenia swoich praw aż w Europejskim Trybunale Sprawiedliwości.
Pomóż w rozwoju naszego portalu