Maleńka kaplica Karmelitów Bosych przy ul. Racławickiej 31
jest jedynym w Warszawie miejscem, gdzie każdego dnia, przez cały
rok, można przyjąć szkaplerz święty - szczególny dar Matki Bożej
dla całego Kościoła. Duszpasterstwo karmelitańskie w Warszawie trwa
od 1643 r. Najświętsza Maryja Panna z Góry Karmel, której wspomnienie
obchodzimy 16 lipca, to główna patronka karmelitów.
Początki zakonu karmelitańskiego sięgają góry Karmel
w Palestynie. Na tym wzniesieniu, już 900 lat przed Chrystusem, mieszkał
prorok Eliasz. Wiele wieków później do jego ducha i stylu życia nawiązali
żyjący w grotach Karmelu pustelnicy. W XII w., w okresie wypraw krzyżowych,
dołączyli do nich pobożni rycerze i pielgrzymi, dając początek organizacji
zakonu. Po upadku królestwa jerozolimskiego prześladowani przez Saracenów
zakonnicy musieli opuścić Ziemię Świętą i udać się do Europy. W 1245
r. w Aylesford (Anglia) odbyła się pierwsza kapituła generalna karmelitów
na terenie Europy, na której generałem został wybrany Anglik, św.
Szymon Stock.
Pod koniec XIV w. doszło do wielkiego upadku gorliwości
zakonnej. Nie przestrzegano wiernie reguły św. Alberta, która konstytuowała
życie zakonne. Dlatego też kapituła generalna karmelitów zwróciła
się do Stolicy Apostolskiej z prośbą o złagodzenie niektórych przepisów
reguły. Papież Eugeniusz IV przychylił się do prośby kapituły i 15
lutego 1432 r. zatwierdził złagodzoną regułę. Nie wszyscy karmelici
się z tym pogodzili, podejmując różne próby przywrócenia pierwotnej
reguły. Najtrwalsza okazała się reforma św. Teresy od Jezusa (1515-1582)
i św. Jana od Krzyża (1542-1591), która doprowadziła do autonomii
jurysdykcyjnej w postaci oddzielnego Zakonu Karmelitów Bosych.
- To nie znaczy jednak, że chodzimy boso - wyjaśnia o.
Roman Hernoga OCD z warszawskiego klasztoru. - W XV i XVI w. wiele
zakonów się reformowało, nie tylko nasz, i żeby podkreślić elementy
radykalnego ubóstwa przyjęła się nazwa "bosi". Niemniej zakładamy
normalne buty, chociaż w czasach św. Jana od Krzyża, w upalnej Hiszpanii,
niektórzy zakonnicy rzeczywiście chodzili boso.
Może trochę dla przeciwwagi, zakonników, którzy nie przyjęli
reformy św. Teresy i św. Jana, zwykło się nazywać "trzewiczkowymi"
. Jest to jednak nazwa zwyczajowa, oficjalnie nie używana. Tak więc
do dzisiaj istnieją na świecie i w Polsce: karmelici oraz karmelici
bosi.
W Warszawie karmelici bosi osiedlili się w 1639 r., budując
drewnianą kaplicę na Krakowskim Przedmieściu. Budowę murowanego kościoła
rozpoczęto w 1643 r. Budowa trwała bardzo długo. Kościół konsekrowano
dopiero w 1701 r. Klasztor został jednak zlikwidowany w 1864 r. pod
pretekstem udziału kilku zakonników w powstaniu. Do dzisiaj poklasztorne
budynki są siedzibą seminarium duchownego. Kasata warszawskiego klasztoru
była jedną z całej serii kasat na ziemiach polskich dokonywanych
przez władze rosyjskie. W 1846 r. przestała istnieć Polska Prowincja
Karmelitów Bosych pw. Ducha Świętego.
Nowa fundacja karmelitów w stolicy powstała 22 stycznia
1944 r. przy ul. Czeczota 29. Prowincjał, o. Józef od Matki Bożej
z Góry Karmel, zwrócił się do Kurii Metropolitalnej w Warszawie o
pozwolenie na otwarcie nowego klasztoru. Władza kościelna zezwoliła
na otwarcie nowego domu zakonnego przy ul. Czeczota, oraz kaplicy
pw. św. Józefa, z prawem przechowywania Najświętszego Sakramentu.
Wkrótce jednak, bo już w sierpniu 1944 r., w czasie powstania warszawskiego,
dom uległ zniszczeniu. Od stycznia do czerwca 1945 r. karmelici mieszkali
przy ul. Odyńca. 22 sierpnia 1945 r. Wydział Kwaterunkowy przydzielił
konwentowi dom przy ul. Ursynowskiej 52, z zastrzeżeniem możliwości
anulowania nakazu w każdej chwili. Zakonnicy mieszkali w nim do 14
września 1947 r.
Z chwilą wypowiedzenia mieszkania przy ul. Ursynowskiej,
zarząd prowincji wniósł prośbę do Wydziału Administracji Nieruchomości
o wydzierżawienie i pozwolenie na remont budynku przy ul. Racławickiej
31, z przeznaczeniem na kaplicę i klasztor. Stosowne władze ustosunkowały
się przychylnie do tej prośby. Właściciel wspomnianej nieruchomości,
Paulin Miszewski, udzielił karmelitom szerokiego pełnomocnictwa do
administrowania w jego imieniu powyższym budynkiem. Całkowicie zniszczony
w czasie wojny dom został odbudowany przez karmelitów w latach 1947-1948.
Klasztor przy Racławickiej, nieznacznie rozbudowany w
1982 r., jest dzisiaj siedzibą Kurii Prowincjalnej Warszawskiej Prowincji
Karmelitów Bosych. Rezyduje tu prowincjał o. Mariusz Jaszczyszyn
OCD. To właśnie praca w Kurii jest główną działalnością mieszkających
tutaj zakonników. Przy klasztorze istnieje też kaplica rektoralna
na terenie parafii św. Michała. Prowadzone jest tradycyjne duszpasterstwo:
Msze św., nabożeństwa, sakramenty.
Bardzo prężnie działa przy kaplicy Świecki Zakon Karmelitański.
Jest to stowarzyszenie wiernych, którzy zobowiązują się postępować
drogą doskonałości ewangelicznej w świecie. Składa się on z grup
zorganizowanych we wspólnoty. Podejmuje terezjański charyzmat modlitwy,
zobowiązując się do regularnego rozważania Słowa Bożego oraz nakładajac
obowiązek półgodzinnej modlitwy wewnętrznej dziennie. Nadto świeccy
karmelici powinni uczestniczyć codziennie we Mszy św. oraz odmawiać
każdego dnia Jutrznię i Nieszpory według Liturgii Godzin. Podejmują
także w duchu apostolskim intensywną służbę miłości bliźniego. Wyrazem
ich oddania się Bogu jest podjęcie pełniejszego realizowania rad
ewangelicznych przez złożenie przyrzeczeń zachowania ich według własnej
Reguły życia.
Grupa świeckich karmelitów spotyka się na Racławickiej
w każdą trzecią niedzielę miesiąca. O godz. 13.00 jest Msza św.,
nabożeństwo szkaplerzne oraz wspólnotowe spotkanie. Wtedy jest też
możliwość przyjęcia szkaplerza świętego. Zresztą, jak podkreślają
karmelici, taka możliwość istnieje przez cały rok. Trzeba tylko wcześniej
zgłosić się do zakrystii i wyrazić pragnienie przyjęcia szkaplerza.
Przy okazji, w zakrystii można zaopatrzyć się w wydawnictwa książkowe
związane ze szkaplerzem i duchowością karmelitańską. W pomieszczeniach
klasztornych spotyka się też grupa Ruchu Rodzin Nazaretańskich oraz
raz w miesiącu harcerze ze Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej.
Co roku przed uroczystością Najświętszej Maryi Panny
z Góry Karmel odbywa się nowenna. W jej programie codziennie o 18.00
jest Msza św. z homilią okolicznościową a potem nabożeństwo. W wigilię
uroczystości, 15 lipca o 21.00, karmelici zapraszają na maryjną noc
czuwania, którą zakończy uroczysta Msza św. o północy. 16 lipca świąteczne
Msze św. sprawowane będą o godz. 6.30, 8.00, 10.00 i 18.00. W tym
dniu, pod zwykłymi wymaganiami, można uzyskać w kaplicy odpust zupełny.
- Warunki lokalowe mamy bardzo skromne, więc nie ma specjalnej
możliwości rozwoju duszpasterstwa - podkreśla o. Hernoga. - Jednak
serdecznie zapraszamy do korzystania z naszej posługi. 16 lipca to
dla nas wyjątkowe święto. W Karmelu Maryja traktowana jest w sposób
szczególny, jak siostra. Świadczy o tym pełna nazwa Zakonu: Bracia
Bosi Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel.
Ważnym aspektem posługi karmelitów z Racławickiej jest
sakrament pokuty. Ojcowie opiekują się duchowo siostrami zakonnymi
z siedmiu zgromadzeń zakonnych. Kapłani prowadzą także rekolekcje
zamknięte i parafialne, misje, nowenny. Niektórzy wykładają na wyższych
uczelniach, nie tylko katolickich, a inni są studentami tychże.
Pomóż w rozwoju naszego portalu