Santiago de Compostela

Św. Jakub Apostoł, określany „Większym” lub „Starszym”, był synem Zebedeusza i bratem św. Jana. Zaliczał się do grona najbliższych uczniów Pana Jezusa (był m.in. świadkiem wydarzeń na górze Tabor czy w Ogrójcu). Zginął jako pierwszy z Apostołów, ścięty mieczem w Jerozolimie na rozkaz Heroda Agryppy I około roku 44. Informacji o jego rzekomym pobycie w Hiszpanii nie należy traktować poważnie, choć oczywiście faktem jest, że święty ten czczony jest tam jako patron. Tak oto genezę znanego nam dziś kultu opisuje w swojej monumentalnej Europie Norman Davies: „Zgodnie z legendą, ciało św. Jakuba Apostoła, razem z odciętą głową, zostało kiedyś w IV wieku przywiezione kamienną łodzią z Palestyny do Galicii. Słupek, do którego była przycumowana owa łódź, jest przechowywany w maleńkim kościółku przy przystani w miejscowości Padron w prowincji La Coruna. Wieść o wydarzeniu zataczała coraz szersze kręgi i w mniej więcej dwieście lat później sanktuarium Świętego w Libredon, czyli w Santiago, zaczęło przyciągać coraz liczniejsze rzesze pielgrzymów”. Następne wieki przynoszą dalszy rozwój sanktuarium, które w końcu staje się - obok Rzymu i Ziemi Świętej - najczęstszym celem wypraw średniowiecznych pątników. Zresztą do dziś należy nie tylko do najstarszych i najważniejszych tego typu ośrodków kościelnych, ale również do grona najpopularniejszych.

Jakubów

Ta niewielka, malownicza wieś położona jest w pobliżu Głogowa. Według miejscowej tradycji pierwszy, najprawdopodobniej drewniany kościół istniał tu już w X w. W kolejnych stuleciach istniał tu prężny ośrodek kultu św. Jakuba, a miejscowy kościół był celem pielgrzymek. Dodatkowo sławę tego miejsca potęgowało źródło wypływające z wzgórza, na którym znajduje się świątynia, a któremu od zamierzchłych czasów przypisuje się uzdrowicielską moc. W przeszłości wśród pątników przybywających do Jakubowa znajdowali się np. Czesi czy Francuzi. Dziś kościelny ośrodek składa się przede wszystkim z gotyckiej świątyni otoczonej murem z wieżą, osiemnastowiecznej kaplicy, budynku plebanii oraz wspomnianego wyżej strumienia. Tak kościół, jak i jego otoczenie kryją w sobie znaczące zabytki sztuki sakralnej. W ostatnich latach zdaje się na nowo odżywać zainteresowanie tym miejscem, tak ze względów religijnych, jak i turystycznych. Zainteresowanie budzi nie tylko kościół i jego historia, ale również lecznicze właściwości źródlanej wody. Zresztą strumyczek, który - jak mówi legenda - swoje uzdrowicielskie moce otrzymał od samego św. Jakuba Apostoła, stał się dla wielu po prostu źródłem czystej, smacznej wody, a stojąca nad nim figura świętego padła, niestety, ofiarą bądź to próby kradzieży, bądź aktu wandalizmu. O zniszczeniu tej trzystuletniej rzeźby swego czasu pisałem już na łamach „Aspektów”.

Bractwo

To, co wiąże słynne hiszpańskie sanktuarium oraz niewielką, dolnośląską miejscowość, to oczywiście praktykowany od wieków kult św. Jakuba oraz związane z nim pielgrzymki. Oczywiście przy zachowaniu odpowiednich proporcji można śmiało stwierdzić, że każde z tych miejsc jest tak samo ważne i potrzebne, wszak istotą jest oddawanie czci Bogu w Trójcy Jedynemu. A to, iż Jakubów skrył się w pewnym momencie historii gdzieś w cieniu okolicznych lasów i wzgórz, może się wkrótce zmienić. W każdym razie z przekonaniem, że taka właśnie zmiana powinna mieć miejsce, przybyli chyba wszyscy zgromadzeni późnym, niedzielnym popołudniem 13 czerwca br. w parafialnej świątyni w Jakubowie. Cel tego zebrania był jeden - powołać stowarzyszenie, które zajęłoby się przywróceniem dawnej świetności tego miejsca oraz przyłączeniem go do europejskiego systemu pątniczych szlaków prowadzących do Santiago de Compostela. Założycielskie spotkanie bractwa proboszcz ks. Stanisław Czerwiński rozpoczął wspólną modlitwą i dokonał krótkiego wprowadzenia, po którym Henryk Karaś z Lubina omówił multimedialną prezentację Projektu „Jakubów”, po czym przystąpiono do realizacji procedur organizacyjnych, tj. m.in. przedstawiono grupę założycielską oraz proponowany tekst statutu, wybrano też kapitułę, zaś z jej grona (w drugiej części spotkania) zaproponowano następujący skład władz tworzącego się stowarzyszenia: Henryk Karaś (prezes), ks. Stanisław Czerwiński (wiceprezes), Stanisław Halarewicz (wiceprezes), Alicja Serdak (sekretarz), Irena Kiler (skarbnik), Bożena Glądała (członek) oraz Wojciech Murak (członek). Inauguracyjne przemówienie prezesa elekta oraz wspólne odmówienie Litanii do św. Jakuba Apostoła zakończyło spotkanie.

Pod opieką św. Jakuba

Wspomniane wyżej decyzje nabiorą wkrótce mocy prawnej, a wtedy stowarzyszenie będzie mogło rozpocząć już oficjalną działalność. Tymczasem warto poświęcić na zakończenie jeszcze kilka zdań celom, jakie na najbliższy czas stawiają sobie członkowie nowo powołanego bractwa. Pierwszorzędnym zadaniem jest wytyczenie i oznaczenie trasy pielgrzymkowej z Jakubowa do Goerlitz, a tym samym, dołączenie jej do europejskiego szlaku prowadzącego do Composteli (będzie ona wiodła m.in. przez Polkowice, Bolesławiec, Nowogrodziec, Zgorzelec), co w zdecydowany sposób przyczyni się do propagowania i ożywienia kultu św. Jakuba w tej części naszego kraju. Po drugie - pozyskanie środków finansowych (głównie unijnych) na niezbędne remonty i renowacje zabytkowych obiektów sakralnych w Jakubowie. Istotne będzie także promowanie wspólnego, chrześcijańskiego dziedzictwa europejskiego (w tekście Projektu „Jakubów” możemy przeczytać, że: „W roku 1987 Rada Europy ogłosiła drogę św. Jakuba pierwszą europejską drogą o wielkim znaczeniu dla jej kultury”.). Nie można też zapominać o ewentualnych korzyściach dla regionu i jego mieszkańców, które będą wiązały się z powstaniem takiej trasy pielgrzymkowej, stąd też wspieraniem tej inicjatywy poważnie zainteresowane są lokalne samorządy. Kiedy wyruszy z Jakubowa pierwszy pątnik do Santiago de Compostela? To wciąż jeszcze pozostaje niewiadomą. Sądząc jednak po entuzjazmie ks. Stanisława Czerwińskiego i innych członków bractwa, pewnie nie trzeba będzie na to długo czekać. Póki co, warto odwiedzić gościnny Jakubów już teraz, zwłaszcza na odpust (24 lipca br.). I jeszcze jedno. Być może wkrótce stojący w pobliżu wsi szyb nazwany zostanie imieniem Jakuba Apostoła.