Piastowskie dzieje
Najstarsza wzmianka o Babimoście pochodzi z 22 lutego 1257 r., taką bowiem datę nosi dokument Przemysława I (1240-57), księcia poznańskiego. W dokumencie tym wymieniono Babimost. Gród strzegący zachodnich
rubieży Wielkopolski mógł tutaj istnieć już od X w., a jego powstanie miałoby się łączyć z pogańskim kultem bogini Baby, co dało też prawdopodobnie nazwę miastu. Inna nazwa miejscowości z tego czasu to
Potopisko, co zapewne nawiązywało do lokalizacji grodu na bagnach rozciągających się wzdłuż Gniłej czy Leniwej Obry. W latach 1257-1307 Babimost był własnością cystersów z Obry, którzy założyli tutaj
uprawę winorośli. Zresztą tradycje winiarskie obecne tu były jeszcze w XIX w. W 1875 r. babimojskie tłocznie produkowały 1 300 hektolitrów wina.
W 1290 r. książę wielkopolski - Dux Majoris Poloniae, Przemysław II, późniejszy król polski w latach 1295-96, zawarł układ z księciem Henrykiem Głogowskim o przekazaniu księstwa w wypadku
bezdzietnej śmierci. Żona Ludgrada nie dała księciu potomków i tak Babimost wraz z całą Wielkopolską w 1296 r. przeszedł we władanie Piastów śląskich linii głogowskiej, a później żagańskiej. Pretensje
do Wielkopolski zgłosił natychmiast książę Władysław Łokietek, który wybrany księciem poznańskim rządził nad dzielnicą do 1300 r., po czym schronił się na Węgry, by w 1314 r. podjąć na nowo
walkę o Wielkopolskę. W 1329 r. król czeski Jan Luksemburski zhołdował księstwo żagańskie, przejmując także rządy nad Babimostem. Już jednak 3 lata później, w 1332 r., Babimost odzyskał król
Władysław Łokietek (1320-1333), wcielając go aż do czasów rozbiorów w granice Królestwa Polskiego i ustanawiając starostwo grodowe.
Rozwój i upadek
Lokacja miasta dokonała się już przed 1329 r., kiedy oficjalnie nadano Babimostowi magdeburskie prawa miejskie. Prawa te ponowił i nadał przywileje król Władysław Jagiełło w 1397 r., a król
Zygmunt Stary rozszerzył je w 1530 r. Babimost miał wówczas prawa miejskie równe Poznaniowi, które pozwalały na posiadanie mennicy miejskiej, urzędu ceł i miar.
Dynamiczny rozwój miasta datuje się na XVII w. i związany jest z postacią starosty babimojskiego Krzysztofa Żegockiego w latach 1646-1668, bohatera wojny ze Szwedami. Ale wiek XVII to nie tylko rozwój,
ale i upadek Babimostu, co było skutkiem przemarszu wojsk szwedzkich podczas Potopu. W 1655 r. Szwedzi wymordowali prawie całą ludność katolicką w mieście, zaś 6 maja 1656 r. spalili na stosie
dwóch księży: Wojciecha Turopiedskiego i Marcina Paluszkiewicza. Wydarzenie upamiętniają dwie kolumny stojące do dziś na Rynku. Po wojnach szwedzkich nastąpiła odbudowa miasta.
Wiek XVIII został naznaczony przede wszystkim przez dwóch wybitnych proboszczów tytularnych: ks. Józefa Andrzeja Załuskiego i ks. Jana Daniela Janockiego. W tym czasie nieszczęścia i klęski nie szczędziły
jednak Babimostu. W 1701 r. ludność Babimostu została zdziesiątkowana przez pomór. W 1728 r. miasto uległo pożarowi, a w latach 1734-1735 ucierpiało na skutek walk wojsk polskich i saskich pod
Kargową. Czas wojny siedmioletniej (1756-63) doprowadził miasto do ruiny. Pożar w 1781 r. dopełnił wojennego dzieła, trawiąc większość budynków, w tym ratusz i kościół.
Babimost - Bomst
Rok 1793 to drugi rozbiór Polski, w wyniku którego Babimost został włączony do Prus rządzonych wówczas przez króla Fryderyka Wilhelma II, tworząc powiat babimojski. W Babimoście zlikwidowano starostwo,
ustanawiając siedzibę powiatu. Po utworzeniu przez Napoleona formalnie niepodległego Księstwa Warszawskiego (1807-15), którym rządził król saski Fryderyk August, Babimost nadal był siedzibą powiatu. Po
Kongresie Wiedeńskim w 1815 r. i likwidacji Księstwa Warszawskiego Babimost znalazł się w Wielkim Księstwie Poznańskim. Według stanu z roku 1871 Babimost liczył 2272 mieszkańców, w czym 1042 katolików
(na ogół Polaków), 1070 ewangelików, (na ogół Niemców) i 160 Żydów.
Na początku 1919 r. przez Babimojszczyznę przeszła fala powstania wielkopolskiego (1918-19). Mieszkańcy Babimostu stanęli do walki zbrojnej o swoją ziemię i prawo do języka. Oddział powstańczy
pod wodzą Józefa Kudlińskiego zdobył miasto 25 stycznia 1919 r. Były to najdalej na zachód wysunięte działania powstańcze. Mimo to po pokoju wersalskim Babimost z okolicznymi miejscowościami został
przyznany Rzeszy Niemieckiej, leżąc jedynie 2 km od polskiej granicy. Powiat babimojski uległ podziałowi, 1/5 Babimojszczyzny pozostawiono w Rzeszy. Część niemiecka z miastami Babimostem i Kargową weszła
w skład nowo utworzonej prowincji o nazwie „Marchia Pograniczna Poznań - Prusy Zachodnie”. Według stanu z 1938 r. w Babimoście było 1807 mieszkańców, z czego 1177 Niemców i tylko
446 Polaków. W czasie II wojny światowej został wcielony do Rzeszy Niemieckiej, wyzwolony w nocy z 28 na 29 stycznia 1945 r. Ludność polską wysiedlano do Generalnego Gubernatorstwa, miejscowi działacze
trafili do obozów koncentracyjnych. Ci, którzy pozostali, zachowali swoją polskość. Bez przesady można więc powiedzieć, iż Babimost jako jedna z niewielu miejscowości naszej diecezji zawsze był polski.
Pomóż w rozwoju naszego portalu