Reklama

Architekci dawnej Łodzi

Kilkadziesiąt różnorodnych wydarzeń artystycznych wypełniło program III Festiwalu Dialogu Czterech Kultur. Na obrzeżach głównego nurtu festiwalowego plasowały się spotkania dyskusyjne w łódzkim gmachu Instytutu Europejskiego. Koncentrowały się one wokół tematów związanych z teatrem, filmem, muzyką, architekturą. Jedną z części spotkania poświęconego architekturze Łodzi było wystąpienie prof. Krzysztofa Stefańskiego. Wykładowca przybliżył czołowych twórców architektury naszego miasta, działających na przełomie XIX i XX w.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Franciszek Chełmiński, Hilary Majewski, Gustaw Landau-Gutenteger, Dawid Lande kształcili się w Petersburgu. Byli absolwentami tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych lub Instytutu Inżynierów Cywilnych. Rozwiązania architektoniczne Petersburga nie znalazły jednak szczególnego odbicia w ich pracach. Dużo silniej oddziaływały tu inspiracje płynące z Wiednia, Berlina, czy Paryża.
Dziełami Landau-Gutentegera są m. in. kamienice przy ul. Piotrkowskiej 29, 31 i 71, utrzymane w stylu secesyjnym, neobarokowym i neorenesansowym. Elementy secesji berlińskiej i monachijskiej wykorzystał on przy wznoszeniu domu Kona (ul. Piotrkowska 37). Cechy renesansu i manieryzmu niemieckiego posiada kamienica „Pod Gutenbergiem”, położona przy ul. Piotrkowskiej 86. Zaprojektowana w 1895 r. przez Kazimierza Sokołowskiego, należała do Jana Petersilgego, drukarza i wydawcy. Jej budowa trwała trzy lata.
Franciszek Chełmiński nawiązywał w swych pracach do gotyku, renesansu, baroku, a także do secesji. Spod jego rąk w 1902 r. wyszedł projekt pałacu przemysłowca Jakuba Kestenberga, znajdującego się przy zbiegu ulic: Jaracza i Sterlinga. Juliusz Jung ze Stuttgartu był twórcą kompleksu fabryczno-rezydencjonalnego przy ul. Ogrodowej, związanego z osobą Izraela Kalmanowicza-Poznańskiego. Do włoskiego odrodzenia nawiązał Landau-Gutenteger projektując pałac miejski Juliusza Roberta Kindermana (Piotrkowska 137).
Najbardziej znanym dziełem Hilarego Majewskiego jest cerkiew prawosławna pw. św. Aleksandra Newskiego, usytuowana przy ówczesnej ul. Widzewskiej, dzisiaj Kilińskiego. Świątynia została zaprojektowana w oparciu o motywy bizantyjsko-ruskie. Pozostałości podobnych elementów dostrzec można w dawnej cerkwi garnizonowej (arch. Franciszek Chełmiński). Obecnie kościół garnizonowy pw. św. Jerzego.
Juliusz Heinzel sprowadził do Łodzi Otto Gehliga. Architekt ten, wespół z Hilarym Majewskim, stworzył projekt pałacu usytuowanego przy ul. Piotrkowskiej 104. Obiekt utrzymany w stylu eklektycznym, z przewagą elementów neorenesansowych, powstał w roku 1882. Dzisiaj jest siedzibą Urzędu Miasta Łodzi i Urzędu Wojewódzkiego. Gehlig jest również autorem dawnego neorenesansowego kościoła ewangelickiego pw. Świętej Trójcy, obecny kościół pw. Zesłania Ducha Świętego.
Firma „Wende i Zarske” z Łodzi wykonała projekt katedry łódzkiej. Doniesienia prasowe zdradziły, że właściwym twórcą projektu był architekt z Berlina - Zellmann. Neogotyckie formy bazyliki archikatedralnej zawierają elementy zaczerpnięte z gotyku francuskiego i niemieckiego. O ostatecznym kształcie architektonicznym katedry zadecydował Zygfryd Stern, wiedeński architekt pochodzenia żydowskiego. Fakt ten bardzo dobrze oddaje szczególną złożoność stosunków religijnych, kulturowych, narodowościowych panujących niegdyś w naszym mieście.
Świątynię ewangelicko-augsburską pw. św. Mateusza zbudowano według projektu Johannesa Wende. Pewne korekty do projektu wprowadził Franz Schwechten, architekt berliński. Kościół, wzniesiony w stylu neoromańskim, poświęcono i oddano do użytku w 1928 r.
Przy ul. Spacerowej (dzisiaj Aleja Kościuszki) umiejscowiono łódzką synagogę postępową. Jej projekt sporządził architekt ze Stuttgartu - Adolf Wolff. Budowę, rozpoczętą wiosną 1881 r., ukończono po sześciu latach. We wrześniu 1887 r. świątynia została udostępniona wiernym. Wspaniały gmach został spalony przez Niemców w listopadzie 1939 r.
Przedstawiciele czterech narodowości tworzyli potencjał materialny i duchowy dawnej Łodzi. Dzisiaj również podziwiać możemy wzniesione przez nich rezydencje, domy mieszkalne, budynki fabryczne i gmachy użyteczności publicznej. Wszystkie wspomniane obiekty składają się na niepowtarzalny łódzki zespół architektoniczno-urbanistyczny.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2004-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Od nowego roku zmiana płacy minimalnej i stawki godzinowej. Ile wyniesie?

2025-09-15 15:15
Od nowego roku zmiany w płacy minimalnej

Adobe Stock

Od nowego roku zmiany w płacy minimalnej

Od 2026 r. płaca minimalna w Polsce wyniesie 4806 zł brutto, a stawka godzinowa - 31,40 zł - wynika z opublikowanego w poniedziałek w Dzienniku Ustaw Rozporządzenia Rady Ministrów. Do wysokości płacy minimalnej krytycznie odnoszą się związki zawodowe, według pracodawców to rozwiązanie kompromisowe.

Więcej ...

Papież do ofiar wykorzystywania: Kościół klęka razem z wami przed Matką Bożą

2025-09-15 18:48

Vatican News

Papież Leon XIV w poniedziałek, podczas czuwania modlitewnego w Watykanie, zwracając się do ofiar wykorzystywania, oświadczył, że Kościół, którego niektórzy członkowie niestety ich zranili, dziś klęka razem z nimi przed Matką Bożą.

Więcej ...

Wiceszef MSWiA: przesłuchano osoby, które sterowały dronem latającym nad Belwederem

2025-09-16 09:28

pl.wikipedia.org

Dron, który w poniedziałkowy wieczór latał nad Belwederem, został ściągnięty, a osoby, które nim sterowały - przesłuchane - poinformował we wtorek rano wiceszef MSWiA Maciej Duszczyk. - Służba Ochrony Państwa sprawdziła się bardzo dobrze - dodał.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Uczestnicy popularnego tanecznego programu w żenujący...

Wiadomości

Uczestnicy popularnego tanecznego programu w żenujący...

Nowenna do św. Ojca Pio

Wiara

Nowenna do św. Ojca Pio

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Wiara

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Bolesna Matka Najświętsza i Koronka do Jej Siedmiu...

Wiara

Bolesna Matka Najświętsza i Koronka do Jej Siedmiu...

Niezwyciężony Triumf serca

Wiadomości

Niezwyciężony Triumf serca

Nowenna do Matki Bożej Bolesnej

Wiara

Nowenna do Matki Bożej Bolesnej

Archidiecezja katowicka: Komunikat w sprawie parafii św....

Kościół

Archidiecezja katowicka: Komunikat w sprawie parafii św....

Samolot wypadł z pasa startowego na lotnisku w Krakowie

Wiadomości

Samolot wypadł z pasa startowego na lotnisku w Krakowie

Pijany mężczyzna podczas Mszy św. zatakował kapłana

Kościół

Pijany mężczyzna podczas Mszy św. zatakował kapłana