Reklama

Zarys historii parafii św. Doroty Dziewicy i Męczennicy w Winnej Poświętnej

Niedziela podlaska 39/2004

Dokładna data powstania parafii w Winnej Poświętnej nie jest znana. W latach 1416-1430 granice beneficjum kościelnego, czyli poświętnego, wyznaczył Mikołaj Nassuta zwany Silberk, starosta drohicki (1430). Pierwszy kościół został ufundowany przed 1432 rokiem, przez miejscowych dziedziców z rodów Trzasków i Cholewów. Pierwszym plebanem, który pojawia się w Winnej w 1432 r., był ks. Mikołaj. W 1481 r. tę funkcję pełnił ks. Maciej.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Reklama

Najstarszy kościół w Winnej Poświętnej został rozebrany na początku XVII w. W 1603 r. została zbudowana kolejna świątynia. W jej historii miały miejsce liczne uposażenia ze strony miejscowej szlachty, miedzy innymi: 22 kwietnia 1642 r. - braci Józefa i Jakuba Poniatowskich oraz 29 kwietnia 1642 r. (wtorek po niedzieli Conductus) oraz 30 grudnia 1665 r. (środa po święcie Świętych Młodzianków) ze strony Michała Wińskiego (zm. ok. 1673), komornika ziemskiego drohickiego (1642 - ok. 1665) i podstarościego grodzkiego drohickiego (1665 - ok. 1673). W czasie „potopu szwedzkiego” w 1657 r. świątynia została obrabowana i zniszczona. Staraniem ówczesnego duszpasterza, ks. Kazimierza Sadowskiego (prob. ok. 1657-1691) świątynia została wkrótce odrestaurowana. Jemu też należy zawdzięczać rozwój kultu maryjnego w tejże parafii.
Obecna świątynia pw. św. Doroty Dziewicy i Męczennicy została wzniesiona w 1696 r. kosztem miecznika ziemi nurskiej Andrzeja Jabłonowskiego Grzymały z Jabłonów (zm. 1699) i jego żony (od ok. 1692) Urszuli ze Skiwskich (zm. po 1713), sędzianki bielskiej, a także poprzedniego proboszcza, pod kierunkiem ks. Jana Jakuba Mamińskiego, ówczesnego proboszcza (1692-1703). Jej konsekracji dokonał 6 czerwca 1717 r. ks. Joachim Przebendowski (1675-1721), biskup łucki (1716-1721). W latach 1754-1760 kościół został wyposażony wewnątrz przez ks. Idziego Antoniego z Dąbrowy Dąbrowskiego (prob. 1754-1767) i ks. Krzysztofa Kluka (1739-1796), proboszcza wińskiego (1767-1770).
W 1790 r., staraniem ks. Piotra Chludzińskiego (1739-1824), proboszcza wińskiego (1770-1824) przeprowadzono generalny remont drewnianej świątyni. Podczas insurekcji kościuszkowskiej (1790-1794), ks. Piotr Chludziński przekazał 10 września 1794 r. na potrzeby powstania największy dzwon (razem z kosztownymi wotami). W latach 1872-1876 została dobudowana zakrystia od strony południowej i postawiona wieżyczka od strony zachodniej (dziś nie istnieje), pod kierunkiem ks. Antoniego Olszewskiego (1819-1892), proboszcza wińskiego (1861-1892).
W czasie II wojny światowej, w 1944 r., wojska niemieckie zarekwirowały trzy dzwony (dwa wróciły w 1949 r.). W 1945 r. rozebrano wieżę na kościele, ponieważ groziła zawaleniem.
Obok kościoła stoi drewniana, dwukondygnacyjna dzwonnica, konstrukcji zrębowej, zbudowana w 1696 r. przez wspomnianego ks. Jana Jakuba Mamińskiego. Jej poświęcenie odbyło się w 1717 r.
Nowa drewniana plebania - według projektu Franciszka Wyszyńskiego i inż. Donczo Stefanczowa z Bułgarii - została zbudowana w latach 1986-1989 przez ks. Eugeniusza Rogowskiego (1934-1992), ówczesnego proboszcza (1985-1989) i ks. Stanisława Kozłowskiego (prob. 1989-1993).

Kaplice:
Łempice - kaplica dojazdowa pw. Matki Bożej Częstochowskiej została zbudowana dzięki ofiarności mieszkańców wsi Łempice, Radziszewo Sieńczuch i Kobusy w 1949 r. Do kultu została oddana w 1970 r. dzięki odważnej postawie miejscowej ludności oraz ks. Urbana Filipiaka (1909-1988), ówczesnego proboszcza (1945-1975). Jej poświęcenia dokonał ks. Edmund Karolczak, ówczesny wikariusz - pomocnik parafii Winna (1967-1972). Wykończenia wystroju wnętrza dokonał ks. Michał Olszewski (1935-1996), kolejny proboszcz (1975-1985). Kaplicę poświęcił 12 czerwca 1983 r. bp Władysław Jędruszuk (1918-1994), administrator apostolski diecezji pińskiej (1967-1991).

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Porządek Mszy św.:
- niedziele i święta:
- kościół parafialny: 9.00, 12.00
- kaplica w Łempicach: 10.30
- święta nie będące dniami wolnymi od pracy:
- kościół parafialny: 9.00, 17.00
- kaplica w Łempicach: 15.00

Odpusty w parafii: św. Doroty, Matki Bożej Szkaplerznej

Nabożeństwo adoracyjne: Podwyższenie Krzyża Świętego i dni następne

Księgi metrykalne:
Księgi Chrztów: od 1905 r.
Księgi Małżeństw: od 1946 r.
Księgi Zmarłych: od 1944 r.

Bibliografia:
M. Kałamajska-Saeed, Ciechanowiec, Zambrów, Wysokie Mazowieckie i okolice (Katalog Sztuki w Polsce, t. IX, z. 2), Warszawa 1986.
K. Napiórkowski, Dzieje rzymskokatolickiej parafii w Winnej Poświętnej od jej początków aż do wybuchu II wojny światowej, Lublin 1991 (mps).

Podziel się:

Oceń:

2004-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką

red

Do wersji od lat istniejącej w naszej przestrzeni internetowej Niezbędnika Katolika, która każdego miesiąca inspiruje do modlitwy miliony katolików, dołączamy wersję papierową. Każdego miesiąca będziemy przygotowywać niewielki i poręczny modlitewnik, który dotrze do Państwa rąk razem z naszym tygodnikiem w ostatnią niedzielę każdego miesiąca. Dostępna jest również wersja PDF naszego Niezbędnika!

Więcej ...

Bp Lechowicz do policjantów: pracujecie dla dobra człowieka i społeczeństwa

2025-09-28 19:39
Biskup Wiesław Lechowicz

PAP/Waldemar Deska

Biskup Wiesław Lechowicz

Praca policjantów jest ukierunkowana na dobro drugiego człowieka i całego społeczeństwa - mówił w niedzielę na Jasnej Górze do zgromadzonych tam mundurowych bp Wiesław Lechowicz.

Więcej ...

Wspomagaj nas w walce

2025-09-29 06:56
Sanktuarium św. Józefa w Jemielnicy

Łukasz Krzysztofka

Sanktuarium św. Józefa w Jemielnicy

Już dziś w diecezjalnym sanktuarium św. Józefa w Jemielnicy w diecezji opolskiej odbędzie się czuwanie modlitewne ze św. Michałem Archaniołem.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Ksiądz zmarł na zawał serca podczas Mszy św.

Kościół

Ksiądz zmarł na zawał serca podczas Mszy św.

Nowenna do św. Michała Archanioła

Wiara

Nowenna do św. Michała Archanioła

Nowenna do św. Franciszka z Asyżu

Wiara

Nowenna do św. Franciszka z Asyżu

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Wiara

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Ksiądz, powstaniec, patriota. Powieszony przez Niemców na...

Kościół

Ksiądz, powstaniec, patriota. Powieszony przez Niemców na...

Watykan/ Papież Leon XIV wprowadził nowy zwyczaj: wtorki...

Leon XIV

Watykan/ Papież Leon XIV wprowadził nowy zwyczaj: wtorki...

Bóg pomnaża dobro tych, którzy je czynią już teraz

Wiara

Bóg pomnaża dobro tych, którzy je czynią już teraz

24 września – wspomnienie odnalezienia ciała świętej...

Wiara

24 września – wspomnienie odnalezienia ciała świętej...

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką

Wiara

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką