Reklama

Sosnowiec

U nas na Hanie

Jak się okazuje Polak, Czech, a w zasadzie mieszkaniec Moraw, dwa bratanki. Kultury mamy podobne. Można się o tym przekonać, zwiedzając wystawę „U nas na Hanie. Kultura ludowa środkowych Moraw”, otwartą w Muzeum w Sosnowcu. Ekspozycja pochodzi ze zbiorów muzeum w Ołomuńcu, w Czechach i ukazuje życie codzienne i sztukę ludową mieszkańców środkowych Moraw w XIX w. i na początku XX w.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Nazwa Hana na określenie środkowych Moraw pojawiła się w XV w. i pochodzi od rzeki o tej samej nazwie. Hanacka sztuka ludowa wyróżniała się nie tylko bogactwem i różnorodnością, ale spełniała przy tym określone zadania. Była silnie związana z terenami wiejskimi, odzwierciedlając gusty i upodobania mieszkańców. Mimo stosowania prostych środków, wyrażała uczucia, z jakimi twórca podchodził do zastosowanych materiałów, techniki, kształtu czy proporcji. Wartości artystyczne można dostrzec przede wszystkim w budownictwie, wnętrzach mieszkalnych, narzędziach, urządzeniach i naczyniach wykonywanych z różnych materiałów - drewna, metalu, gliny i tkanin. „Niestety, nowoczesność wraz z wpływami cywilizacyjnymi spowodowała zniszczenie zaplecza sztuki ludowej i pozbawiła ją dominujących funkcji, które stopniowo uległy zapomnieniu. Z zasad panujących od wieków, a dotyczących formy, barwy, cechy i obrzędu pozostały tylko dekoracje. Pomimo tego sztuka ludowa ciągle posiada swoją wysoką wartość” - powiedziała Niedzieli Bożena Kostrzejowska, komisarz wystawy.
Na wystawie obejrzeć można tradycyjne stroje ludowe, wyroby rzemiosła i sztuki. Ekspozycja prezentuje także przedmioty wotywne, figurki świętych czy obrazy maryjne. Znalazły się na niej również makiety domów.
Domy na Hanie budowane były przede wszystkim z gliny, a raczej z cegły wypalanej z tego materiału. Drewno wykorzystywano przy konstrukcjach dachowych, do montażu stropów i klap. Wyposażenie domów było bardzo skromne. W pomieszczeniu mieszkalnym znajdowały się najbardziej potrzebne rzeczy takie jak stół, ławy, skrzynie, łóżko. Zwykle obok drzwi stał piec, a w kącie znajdowały się półki i kredens. Na ścianie wisiała półka z talerzami i dzbanami, liczne obrazki na szkle, później kolorowe druki, krzyż. W rogu na wprost stołu stało łóżko na którym sypiali gospodarze. Pozostali członkowie rodziny i służba spali na piecu w komórce lub stajni.
Na przestrzeni wieków na terenie Hany wytworzyły się charakterystyczne cechy ubioru. Najlepiej widać to na przykładzie stroju ludowego. Strój hanacki można zaliczyć do najbardziej malowniczych w bogatym wachlarzu strojów narodu czeskiego, w którym dominuje niezwykle barwny i różnorodny haft. „Dzięki dużemu zainteresowaniu, które wzbudzał wśród stanów wyższych został stosunkowo dobrze opracowany i zachowany. W połowie XIX w. przybrał ostateczny kształt i formę. Do najstarszych elementów tego stroju należy tzw. kożuszek ogonowy wkładany przez głowę - opowiada komisarz wystawy. Mężczyźni nosili spodnie skórzane w kolorze żółtym lub brązowo-czerwonym. Na koszulę z szerokimi i marszczonymi rękawami nakładali kamizelkę z czarnego lub zielonego sukna, zdobionego haftem. Podczas uroczystości strój uzupełniano długim płaszczem i kapeluszem w kształcie łódki. Zaś kobiety ubierały się w długie, marszczone spódnice, na których wiązały fartuchy, najczęściej koloru niebieskiego. Na bluzki z marszczonymi rękawami i haftowanymi kołnierzykami ubierały gorsecik. Była to tzw. kondulka, szyta z różnych tkanin. Nieodłącznym elementem stroju były dodatki, takie jak chusty czy haftowane paski” - wyjaśnia Bożena Kostrzejowska.
Ekspozycję można oglądać do 31 grudnia br.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2004-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Przesłania zwierzchników kościelnych na Spotkanie Młodych w Paryżu

2025-12-28 16:11
Papież Leon XIV

PAP

Papież Leon XIV

Zwierzchnicy kościelni różnych wyznań i szefowie światowych organizacji chrześcijańskich skierowali swe przesłania do uczestników 48. Europejskiego Spotkania Młodych, organizowanego przez ekumeniczną Wspólnotę z Taizé. Odbywa się ono w Paryżu od 28 grudnia do 1 stycznia z udziałem 15 tys. osób, w tym 1800 z Polski.

Więcej ...

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką

Red.

Do wersji od lat istniejącej w naszej przestrzeni internetowej Niezbędnika Katolika, która każdego miesiąca inspiruje do modlitwy miliony katolików, dołączamy wersję papierową. Każdego miesiąca będziemy przygotowywać niewielki i poręczny modlitewnik, który dotrze do Państwa rąk razem z naszym tygodnikiem w ostatnią niedzielę każdego miesiąca. Dostępna jest również wersja PDF naszego Niezbędnika!

Więcej ...

Dziękczynienie

2025-12-29 13:06

Małgorzata Pabis

W czasie Mszy świętej – po Komunii Świętej – wierni odśpiewali uroczyste „Te Deum” i odmówili „Modlitwę Jubileuszową”. Po błogosławieństwie bp Jan Zając zgasił płomyk świecy jubileuszowej.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Ks. prałat Henryk Jagodziński nuncjuszem apostolskim w...

Niedziela Kielecka

Ks. prałat Henryk Jagodziński nuncjuszem apostolskim w...

Kraków: wiadomo, kto będzie osobistym sekretarzem kard....

Kościół

Kraków: wiadomo, kto będzie osobistym sekretarzem kard....

„Brat” to najpierw ktoś bliski we wspólnocie, ten,...

Wiara

„Brat” to najpierw ktoś bliski we wspólnocie, ten,...

Przeżył radykalne nawrócenie i zmienił styl życia

Wiara

Przeżył radykalne nawrócenie i zmienił styl życia

Leon XIV wprowadza zmiany w uroczystościach Bożego...

Kościół

Leon XIV wprowadza zmiany w uroczystościach Bożego...

Nowenna do Świętej Rodziny

Wiara

Nowenna do Świętej Rodziny

Nowenna do Dzieciątka Jezus

Wiara

Nowenna do Dzieciątka Jezus

Nakazane święta kościelne w 2025 roku

Kościół

Nakazane święta kościelne w 2025 roku

Kalendarz Adwentowy: Gdy rodzi się posłaniec łaski

Wiara

Kalendarz Adwentowy: Gdy rodzi się posłaniec łaski