Reklama

Moim życiem Chrystus

Wspomnienie o bp. Stanisławie Czajce (1897-1965)

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Stanisław Czajka urodził się 13 listopada 1897 r. we wsi Kamienna, w powiecie włocławskim. Jego rodzice, Andrzej i Marianna z domu Gapińska, prowadzili niewielkie gospodarstwo rolne. Sakrament chrztu św. otrzymał w kościele parafialnym w Lubieniu Kujawskim. Stanisław już od najmłodszych lat, jako ministrant, czuł powołanie do służenia Bogu. Jako uczeń szkoły powszechnej w Kłotnie, znał miejscowego proboszcza - ks. Franciszka Świetlickiego. Kapłan ten miał silny wpływ na umocnienie powołania młodego Stanisława, pomógł mu również w podjęciu nauki w gimnazjum w Piotrkowie. Do czasu wybuchu I wojny światowej chłopiec ukończył pięć klas gimnazjum. Dalszą naukę pobierał prywatnie.

W 1915 r. wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku. W zdobywanie wiedzy i zapewnienie bytu materialnego wkładał dużo wysiłku. Wpłynęło to na pogorszenie stanu zdrowia w takim stopniu, że władze seminaryjne uznały, iż jest ono za słabe, by mógł otrzymać święcenia. Jednak w następnych latach stan zdrowia się poprawił. 11 kwietnia 1917 r. Stanisław Czajka otrzymał święcenia niższego stopnia, a w 1920 r. pozostałe święcenia: subdiakonatu - 28 lutego i diakonatu - 20 marca. 13 marca 1920 r. ówczesny ordynariusz kujawsko-kaliski - bp Stanisław Kazimierz Zdzitowiecki udzielił mu święceń kapłańskich.

Pracę duszpasterską rozpoczął jako wikariusz w parafii Konopiska u boku ks. Stefana Wróblewskiego. Pracował tam niespełna rok, po czym został przeniesiony do parafii Pajęczno. 5 listopada 1921 r. został wikariuszem w parafii św. Barbary w Częstochowie. Oprócz obowiązków wikariuszowskich uczył religii w miejscowych szkołach powszechnych, a także prowadził organizacje młodzieżowe. Chciał kontynuować studia z zakresu prawa kanonicznego, ale przeszkodą okazała się zbyt mała liczba kapłanów do pracy duszpasterskiej w nowo powstałej diecezji częstochowskiej.

W październiku 1927 r. biskup częstochowski Teodor Kubina zwolnił ks. Stanisława Czajkę z obowiązków wikariusza i zezwolił na rozpoczęcie studiów z zakresu prawa kanonicznego na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Rozpoczynając studia w Lublinie, przerwał wcześniej podjęte studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po roku uzyskał licencjat, po czym odbył dwie podróże zagraniczne: do Innsbrucka i Lowanium. Po powrocie do kraju, 31 października 1930 r., przedstawił rozprawę doktorską napisaną pod kierunkiem o. prof. Gommara Michielsa OFMCap.: Przedawnienie w prawie karnym kanonicznym. Praca ta została opublikowana w Lublinie w 1934 r. Następnie przez lata pełnił w diecezji funkcję sekretarza generalnego katolickich stowarzyszeń młodzieżowych męskich i żeńskich. Jest wielce prawdopodobne, że w ramach tej działalności wydawał kilkustronicowe miesięczniki: Okólnik Związku Młodzieży Polskiej Męskiej w Częstochowie i Okólnik Związku Młodzieży Polskiej Żeńskiej w Częstochowie. 12 stycznia 1932 r. Wydział Prawa Kanonicznego KUL wydał uchwałę, w której zlecił ks. dr. Czajce prowadzenie wykładów. Wykłady te prowadził przez 4 lata.

Z początkiem roku akademickiego 1936/37, po śmierci ks. dr. Karola Makowskiego, bp Teodor Kubina powierzył ks. dr. Stanisławowi Czajce stanowisko rektora Częstochowskiego Seminarium Duchownego w Krakowie. Ks. Czajka przygotował w tym czasie do druku pracę: Powołanie kapłańskie i obowiązki kapłańskie w świetle uchwał I Synodu Plenarnego na Jasnej Górze 1936 r. Pracę tę drukowano w Sosnowcu. Nie ukazała się ona jednak na półkach księgarskich, ponieważ jej druk przerwały działania wojenne.

Normalny i spokojny tryb pracy rektorskiej ks. Czajki zakłóciła wojna. W pierwszych miesiącach wojny zamknięto Uniwersytet Jagielloński, a jego profesorów wywieziono do Oranienburga. Na początku roku akademickiego 1939/40, 5 listopada, niemieckie władze wydały nakaz eksmisyjny. Seminarium Duchowne musiało opuścić zajmowany do tej pory gmach. Mimo czterokrotnych eksmisji udało się utrzymać Seminarium i prowadzić wykłady. Było to możliwe dzięki sile ducha, nadzwyczajnej energii i poczuciu obowiązku wobec Ojczyzny i Kościoła, jakie posiadał Ksiądz Rektor, a także dzięki zrozumieniu kard. Adama Sapiehy i poparciu krakowskich profesorów.

Stanowisko rektora Częstochowskiego Seminarium Duchownego w Krakowie ks. Czajka pełnił do 1944 r. Papież Pius XII mianował go - na miejsce zmarłego w 1943 r. bp. Antoniego Zimniaka - biskupem tytularnym Centurii Numidyjskiej i biskupem pomocniczym częstochowskim. Był jedynym Polakiem mianowanym biskupem w czasie II wojny światowej. Sakrę biskupią przyjął 28 października 1944 r. Konsekratorem był bp Teodor Kubina, a współkonsekratorami biskup katowicki Stanisław Adamski i biskup pomocniczy katowicki Juliusz Bieniek. Mianowano go równocześnie wikariuszem generalnym w diecezji. 6 lutego 1946 r. otrzymał nominację na egzaminatora prosynodalnego z zakresu prawa kanonicznego. Jakiś czas później został konsultorem diecezjalnym. W 1947 r. powierzono mu zarząd parafią św. Barbary w Częstochowie, lecz nie przyjął go ze względów zdrowotnych. Od 23 grudnia 1948 r. pełnił obowiązki proboszcza w parafii św. Zygmunta w Częstochowie. W tym samym czasie pracował w Kurii Diecezjalnej. W czerwcu 1951 r. bp Zdzisław Goliński zlecił mu oraz ks. Alojzemu Jatowtowi i ks. Stanisławowi Zimorowiczowi przygotowanie petycji do Stolicy Apostolskiej, aby ta wyraziła zgodę na utworzenie Kapituły Katedralnej częstochowskiej. Po jej utworzeniu bp Czajka mianowany został prepozytem Kapituły Katedralnej w Częstochowie.

Po śmierci bp. T. Kubiny, od 13 lutego do 17 czerwca 1951 r., pełnił rządy wikariusza generalnego. Drugi raz rządził diecezją po śmierci bp. Zdzisława Golińskiego, tj. od 6 lipca 1963 r. do 5 lutego 1964 r. W czasie pełnienia obowiązków biskupa pomocniczego wizytował wiele parafii. Był również wizytatorem zakonów i zgromadzeń żeńskich. Troskliwie opiekował się seminariami częstochowskimi: Niższym Seminarium Duchownym w Częstochowie i Wyższym Seminarium Duchownym Diecezji Częstochowskiej w Krakowie. Po objęciu rządów w diecezji przez ks. dr. Stefana Barełę (trzeci biskup częstochowski), 22 lutego, bp Czajka mianowany został wikariuszem generalnym. We wrześniu zaś rozpoczął przewodniczenie w Komisji ds. Muzyki i Śpiewu Kościelnego. Mimo żywego zainteresowania obradami II Soboru Watykańskiego, nie dane mu było uczestniczyć w żadnej z sesji.

W związku z postępującą chorobą bp Czajka został skierowany na leczenie. Zanim udał się na urlop zdrowotny, bierzmował młodzież w swojej parafii. Brał również udział w Dniach Maryjnych diecezji przemyskiej. Stamtąd wyjechał do Kołobrzegu na kurację. 3 lipca wrócił do Częstochowy. Wieczorem uczestniczył jeszcze w Apelu Jasnogórskim.

Rankiem 4 lipca 1965 r. nastąpił atak serca. Mimo natychmiastowej pomocy lekarskiej bp S. Czajka zmarł o godz. 13.50. Na ostatnią drogę w sakramenty święte zaopatrzył biskupa o. Marian Toth z Jasnej Góry. Do ostatniej chwili Ksiądz Biskup zachowywał przytomność umysłu. " Matuchno Kochana, zabierz już swego biednego robaczka" - to jego ostatnie słowa. Zaznaczyć trzeba, że bp Czajka był gorliwym czcicielem Matki Bożej Częstochowskiej i swego patrona św. Stanisława Kostki.

Jeszcze w dniu zgonu przeniesiono zwłoki do kościoła św. Zygmunta. 5 lipca trumnę wystawiono w bazylice katedralnej. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 6 lipca 1965 r., przy udziale Prymasa Polski Stefana Kardynała Wyszyńskiego, abp. Karola Wojtyły - metropolity krakowskiego, bp. Stefana Bareły - ordynariusza częstochowskiego, bp. Antoniego Pawłowskiego - ordynariusza włocławskiego i wielu innych.

Bp Stanisław Czajka pochowany został w krypcie bazyliki katedralnej w Częstochowie.

Ksiądz Biskup w swoim herbie umieścił krzyż z ołtarza Wita Stwosza w kościele Mariackim w Krakowie. Podkreślił w ten sposób swój związek z Krakowem, gdzie pracował jako rektor Seminarium częstochowskiego. W tle znajduje się palący się Wieluń, szpital i kolegiata wieluńska, zbombardowana 1 września 1939 r. Zawołaniem bp. Czajki były słowa: " Mihi vivere Christus - Moim życiem Chrystus".

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2001-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Pijany mężczyzna podczas Mszy św. zatakował kapłana

2025-09-13 08:54

Wasze Radio/Facebook

Msza święta w kościele świętego Michała Archanioła w Mieścisku została nagle przerwana.

Więcej ...

Pocałuj krzyż

Karol Porwich/Niedziela

Rozważania do Ewangelii J 3, 13-17.

Więcej ...

XXIII Ogólnopolska Pielgrzymka Kolejarzy

2025-09-14 11:19

Biuro Prasowe AK

– Mamy wołać „Jezu, ufam Tobie” także wtedy, kiedy odsłaniają się nowe perspektywy dla polskiego kolejnictwa, zwłaszcza związane z Centralnym Portem Komunikacyjnym – powiedział do kolejarzy abp Marek Jędraszewski.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Alert RCB dla kilku powiatów woj. lubelskiego w związku z...

Wiadomości

Alert RCB dla kilku powiatów woj. lubelskiego w związku z...

Nowenna do św. Ojca Pio

Wiara

Nowenna do św. Ojca Pio

Pijany mężczyzna podczas Mszy św. zatakował kapłana

Kościół

Pijany mężczyzna podczas Mszy św. zatakował kapłana

List Prymasa Polski po wydarzeniach w kościele w Mieścisku

Kościół

List Prymasa Polski po wydarzeniach w kościele w Mieścisku

Nowenna do Matki Bożej Bolesnej

Wiara

Nowenna do Matki Bożej Bolesnej

Archidiecezja katowicka: Komunikat w sprawie parafii św....

Kościół

Archidiecezja katowicka: Komunikat w sprawie parafii św....

„Ciemne Typy” z Polski na kanonizacji Frassatiego i...

Kościół

„Ciemne Typy” z Polski na kanonizacji Frassatiego i...

Nowenna do św. Stanisława Kostki

Wiara

Nowenna do św. Stanisława Kostki

To on wybrał mnie

Kościół

To on wybrał mnie