Reklama

Jest taki wieczór...

Po pełnym zadumie Adwencie przychodzi wigilia Bożego Narodzenia (z łac. wigilia - straż, czuwanie), która w polskiej tradycji ma szczególnie uroczysty charakter. Wigilia rozpoczyna święta Bożego Narodzenia - rodzinne święta pełne podniosłego nastroju. Wieczór wigilijny jest najbardziej uroczystym i najbardziej wzruszającym wieczorem roku. Wigilia, to wieczór prawdziwego zbliżenia ludzi, wzajemnego odpuszczenia win, lekcja miłości, najbardziej uroczyste i rodzinne święto roku.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Do wieczerzy wigilijnej stół nakrywa się zawsze śnieżnobiałym obrusem i przyozdabia świerkowymi gałązkami. Pod obrus kładzie się siano, by przypomnieć miejsce narodzenia Jezusa w żłóbku. W kącie izby połyskuje choinka - teraz najczęściej sztuczna. Do wigilii zasiada się wtedy, gdy pierwsza gwiazda ukaże się na niebie. Przy stole zostawia się puste miejsce dla zabłąkanego gościa, gdyż w ten wieczór nikt nie powinien być samotny. Wigilia rozpoczyna się modlitwą za zmarłych. Najważniejszym momentem wigilijnej wieczerzy jest dzielenie się opłatkiem. Gospodarz podaje opłatek najpierw swojej żonie, a potem swoim dzieciom i innym osobom z dalszej rodziny obecnym na wigilii. Potem już wszyscy wzajemnie podają sobie opłatek i składają życzenia. Jest to chwila niezapomniana, pełna głębokich wzruszeń.
W kuchni roznosi się zapach barszczu i grzybów, bo przecież na wigilijnym stole nie może zabraknąć tych potraw. Teraz nie stawia się już tradycyjnych dwunastu dań, ale zawsze musi być barszcz, groch z kapustą, pierogi, zupa grzybowa, gołąbki z grzybami, smażona ryba - karp i kompot z suszonych owoców.
Do iluż to krajów polskie kobiety wysyłały przed Wigilią paczki, wkładając do nich opłatek i kawałek świerkowej gałązki. W ileż to miejsc polskie matki pisały:

Piszę Ci synku list z daleka, z domu...
na szybach śnieżne łyskają się płatki -
Wspominam dawne dni i po kryjomu
Płaczę... Ty synku zrozumiesz łzy matki.
Jest już choinka... Wiesz zaraz u stoła
Siądziem jak dawniej z siostrzyczkami trzema -
A z nami razem i myśl niewesoła,
Że Ciebie Synku, wśród nas dzisiaj nie ma...

(W. Lewik, List wigilijny od Matki)

Reklama

Po wigilii śpiewa się w gronie rodzinnym pełne radości i szczęścia kolędy. Kolędy śpiewano w Polsce od najdawniejszych czasów. Już w XIV w. powstała pieśń Anioł pasterzom mówił. Kolędy są nadal utworami bardzo lubianymi i niezwykle popularnymi, mimo, że śpiewa się je tylko przez kilka tygodni. Przez całe lata śpiewane były w okresie świąt Bożego Narodzenia w każdym domu, w gronie rodzinnym i wśród przyjaciół.
Mówią o tym słowa wiersza:

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Kolędo polska, zrodzona
z cierpienia, krzywdy, niedoli.
miłością z ludem złączona
i tym co smuci i boli.

Po polach, lasach się snujesz
tęsknotą wieczną, niezmienną.
Po drogach z nami wędrujesz
I płyniesz w ciszy nad ziemią

Kolędo polska, zamknięta
w najprostszych nutach i słowach,
królujesz w domach we święta,
by ludzi wzruszać od nowa...

(K. Chojecka, Kolęda polska)

Żaden naród nie cieszy się takim bogactwem pięknych kolęd, jak Polacy. Największym ich wdziękiem jest owa poufałość, z jaką się mówi o narodzeniu Chrystusa. Pasterze zbudzeni przez aniołów i śpieszący do betlejemskiej szopy, to nie jacyś Żydzi czy Arabowie, ale prawdziwi polscy parobcy, a i szopka jest tam taka, jak każda polska stajnia przy wiejskiej zagrodzie. W każdej niemal polskiej kolędzie żyje cały tutejszy świat ze swoimi zwyczajami, uczuciami i sposobem mówienia. Polskie kolędy były nie tylko modlitwą czy pieśnią. Były opowiadaniami, w których na pierwszym planie zawsze są pasterze i ich rozmowy na temat narodzenia Chrystusa. Wszystko to odbywa się w scenerii polskiej wsi. Jest więc w kolędach polski mróz, są kożuchy i czapki, jest okrywanie Dzieciątka przed zimnem. Ich sympatyczna naiwność i prostota oraz charakterystyczny humor jest wyrazem delikatnych, subtelnych i szlachetnych uczuć. Na przykład:

Hej Maluśki, Maluśki
kiejby rękawicka,
abo tyz, abo tyz
kawałecek smycka.
Hej cemu ześ, cemu ześ
Nie siedział se w niebie
kie Twój ociec niebieski
nie wyganiał Ciebie.

Obok tych kolęd serdecznych i skocznych plebejskiego pochodzenia, chętnie sięgamy do prastarych, nieraz wysoce artystycznych bożonarodzeniowych pieśni, śpiewanych do dzisiaj z wielkim powodzeniem. One też zawierają w sobie plastyczną scenerię szopki, zachowanie pastuszków (Wśród nocnej ciszy), obraz zmierzających do Betlejem królów (Mędrcy świata), wspaniałą, jakże czułą kołysankę (Lulajże Jezuniu, Gdy śliczna Panna). Jednak nie znajduje równych sobie kolęda Franciszka Karpińskiego Pieśń o narodzeniu Pańskim (Bóg się rodzi...). Pierwsza strofa zbudowana z kunsztownych antytez: Bóg się rodzi - moc truchleje, Pan niebiosów - obnażony, ogień krzepnie - blask ciemnieje, ma granice - nieskończony, wzgardzony - okryty chwałą, śmiertelny - król nad wiekami, ukazuje niezwykłość zjawiska narodzenia Pańskiego. Kolęda zawiera również serdeczną modlitwę za Ojczyznę:

...Podnieś rączkę Boże Dziecię,
Błogosław Ojczyznę miłą.
W dobrych radach, w dobrym bycie
Wspieraj jej siłę - swą siłą...

Jeśli już raz w czasach dzieciństwa kolęda zapadła w duszę Polaka, towarzyszy mu wszędzie i zawsze, odrywa go od codziennej szarości, zaś na obczyźnie przypomina mu swoją Ojczyznę. Przez wieki zawsze Polakom towarzyszyła. Szła z nimi na Sybir i do obozów koncentracyjnych, towarzyszyła im w smutku i radości.
Pamiętajmy więc, aby święta Bożego Narodzenia spełniały tę samą, co przed wiekami rolę - zbliżały ludzi do siebie, wyzwalały wzajemną życzliwość i dobroć, skłaniały do współczucia i pomocy biednym, samotnym i cierpiącym. Pamiętajmy o nich. Bądźmy bardziej sobą.

Podziel się:

Oceń:

2004-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Portugalia: powstał musical o życiu św. Teresy z Lisieux

2025-07-31 17:25

Vatican Media

Zespół artystów, w tym grupy młodzieży katolickiej związanej z zakonem karmelitów bosych, przygotował w Portugalii spektakl muzyczny o życiu św. Teresy z Lisieux, doktora Kościoła, zatytułowany „Thérèse Martin - Musical inspirowany Świętą Tereską”.

Więcej ...

Zginęli za wiarę. Relacja po masakrze katolików w DRK

2025-07-29 17:06

Vatican Media

„Zostali zamordowani, bo podążali za Panem, z powodu swojej wiary” - tak o ofiarach mordu w Demokratycznej Republice Konga mówi w rozmowie z mediami watykańskimi ks. Dieudonné Liringa, wikariusz parafii Bienheureuse Anuarite w Komandzie. To właśnie tam dżihadyści z organizacji ADF zamordowali 32 katolików, w tym dzieci.

Więcej ...

Bp Lechowicz: Powstańcy Warszawscy są dla nas przykładem, że nie wolno się godzić ze złem

2025-07-31 18:44
Obchody 81. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Biskup polowy Wojska Polskiego Wiesław Lechowicz przewodniczy uroczystej polowej mszy świętej

PAP/Paweł Supernak

Obchody 81. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Biskup polowy Wojska Polskiego Wiesław Lechowicz przewodniczy uroczystej polowej mszy świętej

Powstańcy Warszawscy są dla nas przykładem, że nie wolno się godzić ze złem i w życiu osobistym, i w przestrzeni społecznej - powiedział podczas Mszy św. na placu Krasińskich biskup polowy Wiesław Lechowicz. Ordynariusz wojskowy przewodniczył Eucharystii sprawowanej w przeddzień 81. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Po Mszy św. rozpoczął się apel pamięci z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy, prezydenta-elekta Karola Nawrockiego, kombatantów, parlamentarzystów i władz miasta.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Nowenna za wstawiennictwem św. Teresy Benedykty od Krzyża

Wiara

Nowenna za wstawiennictwem św. Teresy Benedykty od Krzyża

Św. Ignacy z Loyoli (1491-1556)

Święci i błogosławieni

Św. Ignacy z Loyoli (1491-1556)

Jezus mówi dziś o sieci, wykorzystując przykład z...

Wiara

Jezus mówi dziś o sieci, wykorzystując przykład z...

Wiemy, kto obejmie parafię Najświętszego Serca Pana...

Kościół

Wiemy, kto obejmie parafię Najświętszego Serca Pana...

Rodzina zmarłego harcerza prosi media o uszanowanie...

Kościół

Rodzina zmarłego harcerza prosi media o uszanowanie...

Mazowieckie: Zarzut zabójstwa znajomego dla proboszcza z...

Wiadomości

Mazowieckie: Zarzut zabójstwa znajomego dla proboszcza z...

Komunikat Archidiecezji Warszawskiej w związku ze...

Kościół

Komunikat Archidiecezji Warszawskiej w związku ze...

Zmiany kapłanów 2025 r.

Kościół

Zmiany kapłanów 2025 r.

Nowenna do św. Szarbela

Wiara

Nowenna do św. Szarbela