Wykonana z wosku pszczelego pochodzącego od darzonej szacunkiem pszczoły świeca symbolizuje światło, ogień, ducha i materię, jest przedmiotem szczególnego poszanowania. Świeca to również płomień ognia na jej szczycie. Staje się przez to symbolem wyniszczania siebie dla rozjaśnienia ciemności i ogrzania, posiada także właściwości oczyszczające. Potężna i nieoceniona rola ognia i dawanego przez niego światła znalazła odbicie w symbolice religijnej. W akcie stworzenia świata jednym z pierwszych dzieł Boga jest właśnie światło. Ogień płonącej świecy utożsamiano z orężem odstraszającym złe moce i dającym poczucie bezpieczeństwa. Światło odkrywa prawdę i sprawiedliwość przez rozjaśnienie rzeczy ukrytych w ciemności, niewiedzy i kłamstwie. Skupia w sobie dwie nierozerwalne siły - materię wosku i żywioł ognia, a efektem tego działania jest światło. Zestawienie ducha i materii doskonale pasuje do chrześcijańskiej symboliki istoty człowieka. Woskowa świeca staje się personifikacją samego człowieka złożonego ze zniszczalnej materii, czyli ciała, oraz niezniszczalnego pierwiastka duchowego, jakim jest nieśmiertelna dusza.
Ranga woskowych świec wiązała się z wierzeniami dotyczącymi samej pszczoły, jak choćby powszechne niegdyś przekonanie, że pszczoły same nie wydają potomstwa, lecz zbierają je z kwiatów, dzięki któremu uważano je w średniowieczu za dziewicze stworzenia symbolizujące Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny.
W święto Ofiarowania Pańskiego, które w polskiej tradycji zwane jest świętem Matki Bożej Gromnicznej, przedmiotem szczególnej uwagi jest woskowa świeca, zwana gromnicą, symbolizująca Maryję niosącą nam Zbawiciela. Tradycje święta sięgają prawdopodobnie IV wieku, a już z X wieku pochodzą pierwsze zapiski na jego temat, co sugeruje, że jest to jedno z najstarszych świąt religijnych. W świecy gromnicznej zawiera się dwojaka symbolika. Zrobiona została z wosku pszczoły, którą wiązano powszechnie z Najświętszą Maryją Panną, płonąca zaś gromnica uosabia Jezusa Chrystusa - Światłość Świata, którego przyjście na świat dokonało się przez Maryję. Obyczajowość ludowa przypisywała gromnicy od dawna rozliczne cudowne właściwości. Była więc niezawodnym orężem do walki ze złymi siłami, dzikimi zwierzętami (głównie wilkami), chorobami oraz nieszczęściem i burzami. Płonąca gromnica była nieodzownym przedmiotem towarzyszącym obrzędom namaszczania chorych oraz pogrzebu, gdy wkładano ją w dłonie zmarłego, a także gdy w kościele stawiano ją u stóp trumny zmarłego, a u wezgłowia stawiano zapalony paschał - symbol wiary wspólnoty chrześcijan w spełnienie się słowa Pana, który obiecał wieczne życie idącym za Nim: „Ja jestem światłością świata. Kto idzie za Mną, nie będzie chodził w ciemności, lecz będzie miał światło życia” (J 8,12).
Autor jest członkiem Lubuskiego Związeku Pszczelarzy w Zielonej Górze, Rejonowego Koło Pszczelarzy w Świebodzinie
Pomóż w rozwoju naszego portalu