Reklama

W 140. rocznicę urodzin i 55. śmierci biskupa łuckiego Adolfa Piotra Szelążka

Wygnaniec w Zamku Bierzgłowskim

Niedziela toruńska 9/2005

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

6 lutego br. w kościele św. Jakuba w Toruniu została odprawiona Msza św. w intencji bp. Adolfa Piotra Szelążka (1865--1950), ordynariusza diecezji łuckiej i założyciela Zgromadzenia Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Ofiarę Eucharystyczną sprawował biskup toruński Andrzej Suski, a w nabożeństwie wzięło udział ponad 30 sióstr terezjanek z przełożoną generalną - s. Damianą Kiliańską na czele, które przybyły z całej Polski do grobu Założyciela.
Okazją do spotkania była przypadająca w tym roku 140. rocznica urodzin i 55. rocznica śmierci świątobliwego Pasterza, wielkiego krzewiciela wiary katolickiej na Kresach Wschodnich, gorliwego czciciela św. Teresy od Dzieciątka Jezus, a w czasie wojny i w latach powojennych więźnia NKWD i wygnańca.
Druga część uroczystości odbyła się w Zamku Bierzgłowskim koło Torunia - miejscu, w którym bp Szelążek spędził ostatnie lata życia (1946-50) i zmarł.

Sylwetka Biskupa

Bp Adolf Piotr Szelążek urodził się 30 lipca 1865 r. w Stoczku Łukowskim na Podlasiu. Szkołę powszechną ukończył w Żelechowie, gimnazjum w Siedlcach. We wrześniu 1883 r. wstąpił do Seminarium Duchownego w Płocku. 26 maja 1888 r. przyjął w katedrze płockiej święcenia kapłańskie. Po święceniach pracował jako wikariusz w parafii św. Bartłomieja w Płocku. W latach 1889-93 odbywał studia na Akademii Duchownej w Petersburgu.
Po powrocie do Płocka piastował następujące funkcje: od 1893 r. - sekretarza w Konsystorzu Generalnym; w latach 1896-1904 - regensa Konsystorza; 1902-10 - egzaminatora prosynodalnego oraz cenzora ksiąg; 1894-96 - obrońcy węzła małżeńskiego w sądzie biskupim; administratora parafii w Radzikowie - 1897-1907 i Orszymowie - 1907-18. Od 1902 r. był członkiem Kapituły Katedralnej Płockiej, a od 1893 r. związał się z Seminarium Duchownym w Płocku, był m.in. wykładowcą prawa kanonicznego. W latach 1909-18 pełnił funkcje rektora. W tym okresie odbył staż w Instytucie Psychologii Eksperymentalnej w Lipsku, poza tym zwiedził różne ośrodki naukowe w Niemczech i we Francji.
Wybuch I wojny światowej zastał go za granicą. Po powrocie do kraju zaangażował się w dzieło reorganizacji Kościoła katolickiego w odradzającym się państwie polskim. Od marca 1918 r. pełnił funkcje Naczelnika Wydziału Kościoła Katolickiego w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. W związku z nowymi obowiązkami opuścił Płock i zamieszkał w Warszawie.
29 lipca 1918 r. papież Benedykt XV mianował ks. Szelążka biskupem, tytularnym Barki i sufraganem płockim. Jego konsekracja odbyła się 24 listopada 1918 r. - była to pierwsza konsekracja biskupia w odrodzonej Polsce. Większość czasu spędzał jednak nadal w Warszawie. W rządzie Antoniego Ponikowskiego pełnił kolejno stanowiska: Radcy Ministerialnego, Naczelnika Wydziału Katolickiego, a wreszcie Dyrektora Departamentu. Był członkiem delegacji polskiej w pertraktacjach pokojowych w Rydze. Na początku stycznia 1925 r. rozstał się z pracą w ministerstwie. Uczestniczył aktywnie w pracach nad konkordatem ze Stolicą Apostolską w latach 1921-25. 14 grudnia 1925 r. ks. Adolf Piotr Szelążek został mianowany ordynariuszem diecezji łuckiej.
Bp Szelążek posiadał szczególną cześć do św. Teresy z Lisieux: uczestniczył w beatyfikacji (w 1923 r.), a następnie w jej kanonizacji (w 1925 r.) w Rzymie; nawiedził jej grób i udzielił tam święceń kapłańskich jednemu z księży polskich z diecezji płockiej; od 1928 r. święta ta była współpatronką diecezji łuckiej (pierwszym patronem był św. Stanisław); opracował projekt kapłańskiego Zgromadzenia Sług św. Teresy od Dzieciątka Jezus; od 1929 r. był członkiem Komitetu Budowy bazyliki poświęconej św. Teresie od Dzieciątka Jezus w Lisieux; powołał do istnienia Kółka św. Teresy - jako propozycje formacyjną dla dzieci; w 1936 r. założył Zgromadzenie Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus.
Po wybuchu II wojny światowej Łuck i cała diecezja zostały zajęte przez wojska radzieckie. Nowa władza wyrzuciła Księdza Biskupa z pałacu, zamknęła Kurię i Seminarium Duchowne. Biskup Adolf zamieszkał w gmachu pojezuickim.
Latem 1944 r. wojska radzieckie zajęły ponownie Łuck. Organizująca się nowa władza próbowała namówić bp. Szelążka na głosowanie za odłączeniem tych terenów od Polski. Ksiądz Biskup, oczywiście, nie głosował, nawet gdy przyjechano do niego z urną. Pod koniec 1944 r. zaczęto wysiedlać Polaków z Ukrainy. Opuszczenie diecezji i wyjazd za Bug nakazano także bp. Szelążkowi. On jednak nie opuścił terenu diecezji, odpowiadając, że tylko papież może go odwołać. W efekcie został aresztowany w nocy z 3 na 4 stycznia 1945 r.
Był więziony kolejno w: Łucku, Kowlu oraz Kijowie. Podejmowano różne starania o uwolnienie Księdza Biskupa. Zabiegi dały pozytywny skutek i 14 maja 1946 r. został zwolniony. Musiał jednak opuścić swoją diecezję i udać się do Polski. Gościny udzielił mu początkowo Ordynariusz kielecki.
Kielce opuścił bp Szelążek 6 sierpnia. Do Bierzgłowa przybył 20 sierpnia 1946 r. Miał tam spędzić prawie trzy i pół roku. Dodajmy, że Ksiądz Biskup nie przybył w okolice Torunia sam, wraz z nim byli także przedstawiciele Kapituły Łuckiej. Aby wszyscy mogli się utrzymać, jako uposażenie wyznaczył im parafie św. Jakuba. Bezpośrednimi potrzebami Biskupa, gospodarstwem i kuchnią zajęły się siostry franciszkanki z Chojnic.
27 grudnia 1949 r., czyli podczas świąt Bożego Narodzenia, bp Szelążek zachorował na grypę. Ta niegroźna z początku choroba miała zakończyć się jednak śmiercią. Bp Adolf Piotr Szelążek zmarł w zamku bierzgłowskim ok. godz. 11.30 9 lutego 1950 r. Do wieczności odszedł 49. Pasterz diecezji łuckiej. Do niedzieli 12 lutego trumna z jego ciałem przebywała w zamku. Uroczystościom pogrzebowym, które odbyły się w kościele św. Jakuba w Toruniu 13 lutego, przewodniczył nowy Prymas Polski, kard. Stefan Wyszyński. Pogrzeb zgromadził ok. 20 biskupów i 300 kapłanów. Biskup łucki został pochowany w krypcie kościoła św. Jakuba. Informuje o tym płyta epitafijna umieszczona w świątyni.
Na kolejnego Biskupa łuckiego przyszło czekać do 1998 r. 25 marca tego roku nowym biskupem odrodzonej diecezji został bp Marcjan Trofimiak.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2005-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

W jaki sposób rozumie się koniec świata?

2025-11-13 10:48

Adobe Stock

Pod koniec roku liturgicznego czytania mszalne przygotowują nas na to, co jest naturalnym kresem każdego z nas, pielgrzymów na ziemi, czyli na przejście z tego świata do – jak mówi wiara – nowego życia. Powrót Chrystusa jest ważny, bo niesprawiedliwości na ziemi jest wiele.

Więcej ...

Bracia Międzyrzeccy

Śmierć Benedykta, Jana, Mateusza, Izaaka i Krystyna, pierwszych męczenników Polski obraz umieszczony w kościele opactwa Kamedułów w Bieniszewie

Albertus teolog/pl.wikipedia.org

Śmierć Benedykta, Jana, Mateusza, Izaaka i Krystyna, pierwszych męczenników Polski obraz umieszczony w kościele opactwa Kamedułów w Bieniszewie

Bracia Międzyrzeccy żyli, pracowali i głosili słowo Boże na ziemiach, które geograficznie usytuowane są w Europie, lecz o określeniu Świętych mianem Europejczyków decyduje w równej mierze ich szczególna postawa.

Więcej ...

Hiszpania: nieznane szczegóły na temat konklawe 2025

2025-11-13 18:03

Vatican Media

W opublikowanej wczoraj książce dziennikarze watykaniści Elisabetta Piqué i Gerard O'Connell ujawniają nieznane dotąd szczegóły konklawe z 2025 roku. Według ich badań, węgierski kard. Peter Erdő z Węgier przewodził stawce faworytów w pierwszej turze głosowania, 7 maja. Za nim uplasowali się kard. Robert Francis Prévost, późniejszy papież, oraz kard. Pietro Parolin, sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej. Książka, zatytułowana „El último Cónclave” (Ostatnie konklawe) ukazała się w Hiszpanii.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Wspomnienie męczeństwa Pierwszych Męczenników Polskich

Święci i błogosławieni

Wspomnienie męczeństwa Pierwszych Męczenników Polskich

Hiszpania: nieznane szczegóły na temat konklawe 2025

Europa

Hiszpania: nieznane szczegóły na temat konklawe 2025

Oto bowiem królestwo Boże jest pośród was

Wiara

Oto bowiem królestwo Boże jest pośród was

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Wiara

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Najważniejsza świątynia świata

Wiara

Najważniejsza świątynia świata

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką

Wiara

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką

Nakazane święta kościelne w 2025 roku

Kościół

Nakazane święta kościelne w 2025 roku

Rozważanie na niedzielę: Został Świętym - nie...

Wiara

Rozważanie na niedzielę: Został Świętym - nie...

Wielkopolskie/ Policjanci zastrzelili mężczyznę, który...

Wiadomości

Wielkopolskie/ Policjanci zastrzelili mężczyznę, który...