W niektórych przypadkach małżeńskiej niezgody lub konfliktu rodzice, jedno lub oboje, nie odczuwają satysfakcji w związku małżeńskim. Współmałżonek może wyrażać swe uczucia frustracji i rozczarowania we wrogi sposób, krytykując, zrzędząc lub celowo denerwując drugą osobę. Niezależnie od przyczyny trudności, związki trwające dłuższy czas w poważnej niezgodzie są frustrujące, bolesne i szkodliwe zarówno dla dorosłych, jak i dla ich dzieci. Dzieci mogą być chronione przed wieloma szkodliwymi skutkami małżeńskiego konfliktu, jeśli chociaż jedno z rodziców posiada następujące cechy: ciepło, skłonność do wyrażania pochwał i aprobaty oraz zdolność powstrzymywania odrzucających zachowań wobec dzieci. Także dzieci, otrzymujące silne wsparcie od rówieśników, są chronione przed negatywnymi skutkami małżeńskiej niezgody rodziców. Poważniejsze przypadki małżeńskich konfliktów mogą narazić dzieci na: zaniedbanie, skutki życia z rodzicami cierpiącymi na poważne zaburzenia psychiczne, autorytarne lub zaniedbująco-obojętne rodzicielstwo, a także nadużycia jednego z rodziców. We wszystkich tych przypadkach dzieci są skazane na psychologicznie szkodliwe otoczenie i w miarę dorastania może być im trudno nawiązać i utrzymać bliskie związki z innymi osobami.
W wielu przypadkach rodzina jest niekompletna w wyniku śmierci, rozwodu, separacji lub innych okoliczności. W Stanach Zjednoczonych przeprowadza się ponad milion rozwodów rocznie (dane z 1992 r.). Ocenia się, że około 20% dzieci poniżej osiemnastego roku życia mieszka z jednym z rodziców - z niezamężną lub rozwiedzioną matką lub z samotnym ojcem. Niemal połowa zawartych małżeństw kończy się rozwodem i szacuje się, że 50%-60% dzieci urodzonych w latach 90. będzie od jakiegoś momentu wychowywać się w niepełnej rodzinie. Trudno żyć w nieszczęśliwym małżeństwie, ale zakończenie związku jest także niezwykle stresujące dla dorosłych, zarówno psychicznie, jak fizycznie. Osoby rozwiedzione lub żyjące w separacji zbyt często odwiedzają gabinety psychiatryczne i poradnie rodzinne przy parafiach. Interpretując skutki rozwodu dla dorosłych, P. R. Amato i S. J. Keith w 1993 r. stwierdzili, że jest to poważne źródło psychopatologii, a także chorób somatycznych, śmierci, samobójstw i zabójstw.
Rozwód może mieć traumatyczne skutki także dla dzieci. Wiele problemów psychologicznych, także przestępczość, występuje częściej u dzieci i nastolatków z rodzin rozbitych. Wiele badań młodych ludzi z rozbitych rodzin pokazuje, że mają oni słabsze osiągnięcia w nauce, mniejszą satysfakcję z życia, wzrasta prawdopodobieństwo korzystania przez nich z opieki społecznej i posiadania nieślubnych dzieci. Dzieci rozwiedzionych rodziców mają też większe szanse na zakończenie rozwodem własnych małżeństw. Często zdarza się, że skutki rozwodu są dla dzieci lepsze od pozostawania w rodzinie pełnej konfliktów i niezgody. Dawniej uważano, że szkodliwe skutki rozwodu mogą zostać zminimalizowane, jeśli ponowne małżeństwo matki lub ojca zapewni dziecku właściwe otoczenie. Niestety, badania Amato i Keitha pokazały, że dzieci żyjące z przybranym rodzicem nie rozwijają się lepiej od tych wychowywanych przez samotnych rodziców.
Pomóż w rozwoju naszego portalu