Reklama

Podziemia łańcuckiej fary

Niedziela przemyska 47/2005

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Łańcucki kościół farny pw. św. Stanisława bp - jako kościół kolatorski - kryje w swoich podziemiach doczesne szczątki swych fundatorów, ale i innych tajemniczych osób...
Obecna bryła architektoniczna kościoła - nawiązująca do modnych na przełomie XIX i XX w. stylów historycznych - powstała w czasie ostatniej wielkiej przebudowy kościoła, w latach 1896-1900, z inicjatywy Romana i Elżbiety Potockich. Wtedy to właśnie wybudowano pod całkiem nowym prezbiterium kryptę rodową Potockich i Lubomirskich według projektu głośnego wówczas architekta krakowskiego Teodora Talowskiego. Przeniesiono do niej szczątki zmarłych spoczywających dotychczas w starej krypcie pod nawą boczną prawą (od strony miasta). Obecnie spoczywają w niej m.in.: księżna Izabella Lubomirska (zm. 1816 r.) i jej mąż Stanisław (zm. 1783 r.) biskup Ludwik de Sabran (spowiednik królowej Marii Antoniny, po Rewolucji Francuskiej wyemigrował do Łańcuta, na dwór księżnej Lubomirskiej), Ignacy Gabard de Vaux, również francuski emigrant - zarządca dóbr księżnej marszałkowej Izabelli Lubomirskiej.
20 września 2001 r. mieszkańcy miasta byli świadkami wspaniałego pogrzebu czterech kolejnych członków rodziny Potockich. Ostatni z żyjących potomków Potockich linii łańcuckiej, syn Jerzego Józefa Potockiego - Stanisław Potocki sprowadził z Lozanny ciała swego ojca, matki oraz wujka - Alfreda Potockiego (ostatniego ordynata na Łańcucie, który opuścił miasto w 1944 r.) oraz swojej babki Elżbiety z Radziwiłłów Potockiej.
Uroczystościom pogrzebowym przewodniczył wówczas abp Józef Michalik, metropolita przemyski. Dołączyli oni do spoczywających już w krypcie kościoła innych członków rodziny Potockich: Alfreda I Potockiego (zm. 1863 r.), Józefy z Czartoryskich Potockiej (zm. 1863 r.), ich syna Artura (zm. 1834 r.), Marii Potockiej (zm. 1822 r.), Alfreda II Potockiego (zm. 1889 r.) ordynata na Łańcucie, Marii z ks. Sanguszków hr. Potockiej (zm. 1903 r.), Romana hr. Potockiego III ordynata na Łańcucie (zm. 1915 r.), który właśnie wybudował nową kryptę rodową oraz Izabelii z Potockich pierwszej żony Romana Potockiego (zm. 1883 r.).
Neoromańska krypta Potockich i Lubomirskich, w której spoczywają ciała wymienionych osób, do 1991 r. służyła tutejszej parafii jako kaplica przedpogrzebowa. Przestała pełnić tę funkcję w związku z budową nowoczesnej kaplicy pogrzebowej na tutejszym cmentarzu komunalnym. Obecnie można ją zwiedzać w czasie uroczystości Wszystkich Świętych składając hołd szczątkom dostojnych kolatorów łańcuckiej fary.
Jednakże przy rekonstrukcji kościoła na przełomie XIX i XX w. natrafiono na podziemia, które kryją w sobie szczątki tajemniczych osób. I tak podczas przenoszenia zwłok Potockich i Lubomirskich ze starej krypty, znajdującej się pod prawą nawą boczną, natrafiono - w trzeciej komorze krypty - na grobowiec, w którym znajdowało się kilka dębowych trumien. W jednej z nich znaleziono zwłoki kobiety ubranej w czepiec na głowie i seledynową jedwabną suknię. Strój wskazywał na to, że zwłoki złożono tutaj przed kilkuset laty. Badacz dziejów parafii łańcuckiej Franciszek Młynek wysunął przed laty śmiałą hipotezę, że mogą to być zwłoki Jadwigi Pileckiej, matki chrzestnej króla Władysława Jagiełły, a żony pierwszego, znanego z nazwiska właściciela Łańcuta Ottona z Pilczy herbu Topór (zm. 1382 r.). Nad sprawą tą nie przeprowadzono badań, a podziemia te zamurowano.
Pod nawą boczną - północną, istnieją również podziemia, w których znajdują się grobowce, a w których po otwarciu znaleziono trumny ze szczątkami duchownych w szatach kościelnych pochodzących z odległych wieków. Prawdopodobnie są to szczątki zasłużonych proboszczów łańcuckich z rodu Podolskich herbu „Nałęcz” i „Abdank” pochodzące z przełomu XVII i XVIII w.
Wejście do tych podziemi znajdowało się wewnątrz kościoła, naprzeciw ołtarza św. Antoniego. Obecnie zamurowane.
W środku świątyni, na przecięciu się naw, gdzie do przebudowy z lat 1896-1900 znajdowało się prezbiterium, również istniało wejście do znajdujących się podziemi, które pokryto posadzką, W podziemiach tych znajdowało się kilka trumien a na jednej z nich zachowała się zatarta nieco data z połowy XVII w. Również i te trumny zawierały szczątki duchownych, trudne jednak do rozpoznania z powodu szczątkowego zachowania się szat. W dobrym stanie zachowało się tylko obuwie szyte sznurowane.
Również w bocznej prawej ścianie nad ławkami, w pobliżu chóru kościelnego znaleziono małą trumienkę zawierającą zwłoki jakiegoś dziecka w wieku do dwóch lat, pięknie i z przepychem ubranego. Trumienkę tę pozostawiono na swoim miejscu. Dzięki przekazom przedwojennego burmistrza miasta Łańcuta, Stanisława Cetnarskiego, który uczestniczył w rekonstrukcji kościoła i jego podziemi w czasie ostatniej wielkiej przebudowy z przełomu XIX i XX w., a które spisał w 1937 r. w książeczce Miasto Łańcut. Z dziejów i własnych wspomnień, dowiadujemy się też, że wydłużając prezbiterium kościoła znaleziono wielką ilość szkieletów. Przy kościele bowiem, jak to w dawnych zwyczajach praktykowano, znajdował się cmentarz.
Warto jeszcze dodać na marginesie, że w czasie przeprowadzenia robót konserwacyjnych pobliskiego budynku PTT-ku, w którym do 1820 r. mieścił się klasztor Ojców Dominikanów w latach 1966-67 pod prezbiterium barokowej części świątyni klasztornej znaleziono grobowiec, w którym znajdowało się kilkadziesiąt ludzkich czaszek, prawdopodobnie zakonników dominikańskich. Szkoda, że dotychczas nie przeprowadzono dokładniejszych badań archeologicznych podziemi klasztoru i kościoła podominikańskiego a budynek bardzo zaniedbano - a jest to najstarszy budynek zabytkowy w mieście.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

+4 0
2005-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

9 listopada będzie ważnym dniem dla Kościołów lokalnych

2024-11-16 13:11

Adobe Stock

Począwszy od przyszłego roku 9 listopada będzie dniem, w którym we wszystkich Kościołach lokalnych będą wspominani miejscowi świadkowie wiary: święci i błogosławieni, a także ci, których proces beatyfikacyjny jest w toku i względem których zatwierdzono dekret o heroiczności cnót. Papież pisze o tym w ogłoszonym dziś liście. Podkreśla, że nie chodzi o ustanowienie nowego wspomnienia liturgicznego, lecz o zwrócenie uwagi na postacie, które naznaczyły lokalną drogę chrześcijańską.

Więcej ...

Portal wpolityce.pl: zablokowano 28 rachunków bankowych Księży Sercanów

2024-11-14 21:16
ks. Michał Olszewski

sercanie.pl

ks. Michał Olszewski

„Od 1 listopada zablokowanych zostało 28 rachunków Księży Sercanów, to jest 28 domów zakonnych i inicjatyw sercańskich przez bank BNP Paribas” - powiedział mecenas Krzysztof Wąsowski w rozmowie z Wojciechem Biedroniem na antenie Telewizji wPolsce24, ujawniając szokujące informacje na temat działań podejmowanych wobec zgromadzenia do którego należy ksiądz Michał Olszewski.

Więcej ...

III Międzynarodowy Kongres dla Małżeństwa i Rodziny - wokół rodzicielstwa

2024-11-16 13:45

Biuro Prasowe AK

– Dlatego dla Karola Wojtyły rodzina jest kluczem do zrozumienia człowieka – człowieka, który dostaje w darze innych ludzi – nie na własność, nie żeby użyć, ale otrzymuje ich dla nich samych – mówił w 3 dniu kongresu ks. dr Przemysław Kwiatkowski.

Więcej ...
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najpopularniejsze

Portal wpolityce.pl: zablokowano 28 rachunków bankowych...

Wiadomości

Portal wpolityce.pl: zablokowano 28 rachunków bankowych...

Bp Jacek Jezierski złożył rezygnację z urzędu

Kościół

Bp Jacek Jezierski złożył rezygnację z urzędu

Matka Miłosierdzia

Święta i uroczystości

Matka Miłosierdzia

Cierpienia młodego Polaka

Zdrowie

Cierpienia młodego Polaka

Nie żyje ciężko pobity ks. Prałat Lech Lachowicz

Kościół

Nie żyje ciężko pobity ks. Prałat Lech Lachowicz

Archidiecezja przemyska: Oświadczenie w sprawie ostatnich...

Kościół

Archidiecezja przemyska: Oświadczenie w sprawie ostatnich...

Pilne: 47-latek podpalił się przed krakowską kurią

Wiadomości

Pilne: 47-latek podpalił się przed krakowską kurią

Nie będzie dużej choinki w Watykanie na święta?...

W wolnej chwili

Nie będzie dużej choinki w Watykanie na święta?...

Bydgoszcz: przetłumaczono list dla potomnych z kapsuły...

Kościół

Bydgoszcz: przetłumaczono list dla potomnych z kapsuły...