Reklama

„PRL - życie ściśle kontrolowane”

To wszystko jest w naszej pamięci

„Są sprawy, które raz jeszcze trzeba przemyśleć i przedyskutować, ale czy potrafimy mówić o nich, zamykając w sobie emocje?” - zastanawiał się dr hab. Roman Doktór, prorektor KUL-u, otwierając 23 listopada sesję naukową pt. „PRL - życie ściśle kontrolowane”. Sympozjum zorganizowane przez Koło Naukowe Historyków Studentów KUL, IPN oraz Katedrę Historii Najnowszej i I Katedrę Historii Nowożytnej wpisało się w szereg inicjatyw, które ułatwiają spotkanie z przeszłością.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W ostatnich dniach listopada w gmachu KUL-u umieszczono ekspozycję dokumentów, pt. „Z archiwum IPN...”, „przekazującą na przykładzie Lubelszczyzny charakter zasobu archiwalnego pozostawionego przez byłe służby specjalne Polski Ludowej i instytucje pozostające na ich usługach”. Obok informacji o genezie i przeznaczeniu struktur „bezpieczeństwa”, działających w okresie Polski Ludowej, np. UB, przemianowanego w latach 50. na SB, jednostek MO, ORMO i innych, znalazły się tam więc archiwalia pozyskane od policji, aresztów śledczych i aresztów zakładów karnych, sądów, prokuratur, byłych OKBZpNP (Oddziałowych Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu), unikatowe zdjęcia oraz opisy losów ofiar i współpracowników systemu. Historia Polski w okresie 1939-89 obfitowała w wydarzenia, które dziś trudno udokumentować, z racji, jak informowali autorzy wystawy, prowadzonej przez SB planowej akcji niszczenia dokumentów na przełomie lat 1989/90. Dlatego też pozostało mniej materiałów z czasu po 1956 r.: dowodów walki z Kościołem, opozycją i członkami „Solidarności”.
Wystawa uzupełniała treść obrad, które, jak mówił prof. dr hab. Mirosław Piotrowski z KUL-u, zorganizowano dzięki „inicjatywie oddolnej”, tzn. pochodzącej od studentów. Korzystając z pomocy wykładowców, nawiązali oni kontakt z lubelskim oddziałem IPN, który udostępnił materiały na wystawę oraz filmy do prezentacji w dniu sesji. Były to m. in.: Grupa D - o inwigilacji księży, Uderzyć w aktorów, Rozpoznawać! Wykrywać! Zapobiegać! Pod okiem bezpieki 1956-89 i Poznań 1956 r. Joanna z Koła Historyków dodała, że pomysł na taką „prawdziwą” sesję zrodził się po zorganizowanym w poprzednim roku spotkaniu pt. „Obywatelu, co ty wiesz o PRL-u?”. Wykładowcy, zaproszeni wówczas „na zwierzenia”, chętnie dzielili się swoimi wspomnieniami z tamtego okresu. Aby „zarazić zebranych klimatem politycznym” i zachęcić do udziału w sesji, Koło zorganizowano kilka dni wcześniej projekcję dokumentu Jacka Kurskiego Nocna zmiana. Zainteresowanie było ogromne, bo film, jak mówiła Joanna, wzbudzał kontrowersje. Przygotowania do tegorocznego zagłębienia się w atmosferę życia kontrolowanego trwały kilka miesięcy. Wysłano zaproszenia i niemal do ostatniej chwili organizatorom towarzyszyła niepewność co do aktualności ostatecznej listy prelegentów. Był dreszczyk emocji, bo goście to znakomici naukowcy, pracownicy IPN i uczelni, także lubelskich.
Obrady podzielono na 4 części. Wykładowcy starali się przystępnie opisywać specyficzną atmosferę PRL-u, zwłaszcza dlatego, że wśród rzeszy słuchaczy byli też licealiści. Mówili m.in.: prokurator Andrzej Witkowski z Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Lublinie (Przestępcza działalność w ramach struktur Resortu Spraw Wewnętrznych PRL) i prof. M. Piotrowski, który opowiadał o środowiskach tzw. katolików społeczno-postępowych, przybliżając specyfikę „misji” organizacji powołanych do rozbijania jedności Kościoła. Teatralizacja życia politycznego, cenzura, likwidacja prywatnej własności, próby walki z Kościołem to wiele mówiące hasła, dokładnie omówione przez prof. dr. hab. Janusza Wronę z UMCS.
Szczególnie przejmująco wybrzmiał w murach uczelni Jana Pawła II wykład Marka Lasoty Działalność Wydziału IV SB wobec kard. Karola Wojtyły. Pracownik krakowskiej sekcji IPN wypowiedział najważniejsze kwestie dotykające metod inwigilacji przyszłego papieża. Odczytał m.in. dokument zawierający do absurdu szczegółowe instrukcje dla agenta, któremu „pod opiekę” przydzielono ks. Karola Wojtyłę. W kontekście tematu religia - władza plasowały się przedstawione przez dr. hab. Jana Zaryna z Warszawy refleksje na temat listu biskupów polskich do niemieckich, wystosowanego 18 listopada 1965 r. Fakt wysłania listu, jak wskazał Prelegent, szczególnie obciążył prymasa S. Wyszyńskiego. Gnębiono go psychicznie, kształtując mu negatywną opinię wśród społeczeństwa. Przedstawiano jako zdrajcę narodowego, który lekceważy pamięć o II wojnie światowej i nie jest godny nazywania siebie Polakiem. Wciągającą lekcją historii okazał się wykład dr. Sławomira Poleszaka z Lublina, który szczegółowo przedstawił problem walki władz komunistycznych z polskim podziemiem niepodległościowym. Pracownik IPN nakreślił fakty ukazujące w porządku chronologicznym politykę władz Związku Sowieckiego wobec trzech form organizacji: AK, podziemia poakowskiego (istniejącego po 1945 r.) i samodzielnych grup partyzanckich. Były one planowo niszczone przez aparat bezpieczeństwa przy pomocy NKWD i UB.
Klamrą spinającą obrady były wystąpienia profesorów, którzy skupili uwagę na czasach żywych w pamięci słuchaczy: Jerzego K. Eislera z warszawskiego oddziału IPN, który mówił o Sierpniu 1980 r., Andrzeja Paczkowskiego - Wiceprzewodniczącego Kolegium IPN (Stan wojenny w świetle najnowszych badań) i dr. hab. Antoniego Dudka z warszawskiego IPN. Prof. A. Dudek, reprezentujący także UJ, poddał refleksji rok 1989, patrząc z perspektywy szesnastu lat.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

0 0
2006-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Świadectwo Abby Johnson: to, że zobaczyłam aborcję na własne oczy rozdarło mi serce

2024-03-26 21:00

Archidiecezja Krakowska

Film "Unplanned – Nieplanowane" był prawdziwym ciosem dla Planned Parenthood - największej sieci klinik aborcyjnych w USA.

Więcej ...

Przez krzyż idzie się do zmartwychwstania. Innej drogi nie ma – rozważania ks. Popiełuszki

2024-03-27 20:38

Muzeum ks. Jerzego Popiełuszki/40rocznica.popieluszko.net.pl

- Przez krzyż idzie się do zmartwychwstania. Innej drogi nie ma - to słowa wypowiedziane przez ks. Jerzego Popiełuszkę 6 września 1982 r. podczas Mszy św. w intencji Ojczyzny w kościele św. Stanisława Kostki w Warszawie. Stanowią one fragment rozważań proponowanych przez Sanktuarium Błogosławionego Księdza Jerzego Popiełuszki w piątym tygodniu programu „osobistej i społecznej duchowej przemiany”, który można podjąć w roku obchodów 40-lecia śmierci kapłana. Każdego dnia od 28 lutego do 9 listopada o godz. 21. przy grobie Błogosławionego odbywa się modlitwa o wolność od lęku i nienawiści oraz w intencji Ojczyzny.

Więcej ...

Pożegnanie poety

2024-03-28 17:13

Biuro Prasowe AK

- Niepoprawny indywidualista, a jednak bardzo przywiązany do wspólnoty ducha, obyczaju, kultury, języka – mówił o zmarłym poecie abp Wacław Depo.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Przerażające dane: 1937 osób między 15. a 17. rokiem...

Wiadomości

Przerażające dane: 1937 osób między 15. a 17. rokiem...

Postawiono zarzuty ks. Michałowi O.

Kościół

Postawiono zarzuty ks. Michałowi O.

Świadectwo Abby Johnson: to, że zobaczyłam aborcję na...

Wiara

Świadectwo Abby Johnson: to, że zobaczyłam aborcję na...

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Kościół

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Wiara

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Przewodniczący KEP: rozpoczynamy dziewięcioletnią...

Kościół

Przewodniczący KEP: rozpoczynamy dziewięcioletnią...

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...

Kościół

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...

W internecie pojawiło się nieznane dotąd nagranie...

Kościół

W internecie pojawiło się nieznane dotąd nagranie...