Na ścianach świątyni zachowały się fragmenty dwunastowiecznych mozaik z tekstami orzeczeń starożytnych synodów i soborów. Kościół wyrażający się w nauczaniu. Nauczaniu siebie samego oraz wszystkich ludzi dobrej woli. Katecheza i misja zaklęte w architekturze. Wydarzenie Słowa Wcielonego domaga się słowa objaśniającego - chrystologii. Słowa ojców soborów w Nicei (325 r.), Konstantynopolu (381 r.), Efezie (431 r.), Chalcedonie (451 r.) i znów w Konstantynopolu (680 r.) zostały zapisane na ścianach tej szacownej świątyni i każą zadać sobie pytanie, czy jeszcze wierzymy temu, co oni przekazali, czy stanowimy ten sam Kościół, który oni budowali. Ci wszyscy ojcowie pytają nas o jedność, która dla nich była tak ważna. Brak tej jedności w tym miejscu jest szczególnie widoczny. Większa część Bazyliki Narodzenia Pańskiego należy do Kościoła greckoprawosławnego ale niektóre jej miejsca są własnością Kościoła ormiańskiego, a prawo do sprawowania liturgii w Grocie Narodzenia mają także rzymscy katolicy. Każde z tych trzech wyznań obchodzi tu oddzielnie Boże Narodzenie. Według trzech kalendarzy: gregoriańskiego, juliańskiego i ormiańskiego. „Ilu macie Chrystusów?” - zapytał mnie kiedyś Munir, muzułmański kierowca, z którym podróżowałem po Ziemi Świętej.
Docieramy do prezbiterium, w głębi którego znajduje się ikonostas z XVIII wieku. Królewskie drzwi w jego centrum symbolizują to, co wydarzyło się w grocie znajdującej się pod ikonostasem. Te drzwi prowadzą do świętego świętych, do tego, co transcendentne, niestworzone, wieczne, nieśmiertelne. Symbolizują wszystkie przyjścia Boga do Jego stworzeń. Podczas prawosławnej świętej liturgii kapłan wielokrotnie wychodzi do zgromadzenia przez królewskie wrota, każde wyjście symbolizuje zbawcze wkroczenie Boga w ludzką biedę. „Odwieczne Słowo, Bóg z Boga, Światło ze Światłości stało się ciałem i zamieszkało wśród nas” (Jan Paweł II, Homilia w Betlejem, 22 marca 2000 r.).
Kierujemy się w prawo, aby stanąć w kolejce oczekujących na wejście do Groty Narodzenia. Znajduje się ona pod ikonostasem. Zejście jest ozdobione średniowiecznym portalem, a krótkie, niezbyt kręte schody prowadzą nas wprost do oznaczonego srebrną gwiazdą miejsca narodzin Chrystusa. Na umieszczonej pod ołtarzem srebrnej gwieździe widnieje napis: Hic de Virgine Maria Jesus Christus natus est - Tutaj z Dziewicy Maryi narodził się Jezus Chrystus. Gwiazda ma czternaście ramion, gdyż liczbowa wartość hebrajskiego imienia Dawid wynosi właśnie czternaście. A w tym miejscu przyszedł na świat nowy Dawid - Mesjasz. Tę samą prawdę chce nam przekazać ewangelista Mateusz, dzieląc rodowód Jezusa co czternaście pokoleń. A więc dotarliśmy. To tutaj „powiła swego pierworodnego Syna, owinęła Go w pieluszki i położyła w żłobie” (Łk 2,7). Grota ma 12,3 m długości i 3,5 m szerokości. Nad ołtarzem Narodzin prawosławni zawiesili ikonę przedstawiającą narodziny Chrystusa. Ciemności rozświetla gwiazda zwiastująca narodziny Mesjasza. Wydaje się, że podobnie jak góry, tak i groty stały się szczególnie uprzywilejowanymi miejscami, w których Bóg wkracza w ludzkie życie, przemieniając je, przebóstwiając. Zwiastowanie, narodzenie i zmartwychwstanie są związane z „grotą”. W prawosławnej ikonografii ukazanie Groty Narodzenia Pańskiego jest zapowiedzią groty - Grobu Pańskiego. Narodziny są zapowiedzią śmierci, a grota i żłóbek zapowiadają krzyż. Pielgrzymi klękają przy ołtarzu Narodzin, całują gwiazdę. Katolicy nie mogą przy nim sprawować Eucharystii. Obok znajduje się ołtarz Trzech Mędrców, przy nim może być sprawowana Msza św. Po ucałowaniu gwiazdy wchodzimy w głąb groty, każdy w ciszy, skupieniu przeżywa tajemnicę swojej tu obecności. Czytamy fragment Ewangelii o narodzinach Jezusa, a następnie rozlega się Cicha noc, święta noc i te wszystkie drogie nam kolędy, dzięki którym w każde Boże Narodzenie przenosiliśmy się do tego miejsca. Tutaj brzmią szczególnie. W tym miejscu umysł niedowiarka i sceptyka pokornieje wobec Dziecięcia, w którym objawił się (a może ukrył) Bóg. Chcielibyśmy pozostać tu jak najdłużej, zatrzymać te chwile, aby móc do nich wracać co rok, ale trzeba zrobić miejsce dla następnych przybyszów, którzy też chcą się pokłonić Dzieciątku. Wychodzimy schodkami prowadzącymi do wyjścia należącego do Ormian. Takie reguły tu obowiązują i trzeba je szanować. Miejscowy odpowiednik kościelnego, odpowiedzialny za sprawny przepływ pielgrzymów przez grotę, kiwa ze zrozumieniem głową, to nic że tak długo tam byliśmy. Przecież „to Dziecię, bezbronne i całkowicie zależne od troski Maryi i Józefa, powierzone ich miłości, jest całym bogactwem świata. Ono jest naszym wszystkim!” (Jan Paweł II, Betlejem, 22 marca 2000 r.).