Historia jest nauczycielką życia. Ta dawna i ta najnowsza. Ukazuje bowiem splot różnych zdarzeń, które budują i które atomizują społeczeństwa i narody. Wiele państw zachowało swoją wiarę i duchowość pomimo bolesnych doświadczeń oraz klęsk.

Ksiądz kapelan mjr Leon Ziółkowski urodził się w powiecie bocheńskim. Był kapelanem w wojnie bolszewickiej. Służył m.in. w 5. Pułku Piechoty Legionów, gdy wojna toczyła się na froncie w Wilnie. Jego droga kapłańska prowadziła przez Czortków, Jarosław i Mielec. Dostał się do sowieckiej niewoli we wrześniu 1939 r. Trafił do Kozielska. Pomimo możliwości ucieczki pozostał i prowadził posługę duszpasterską dla jeńców. Został zamordowany w Katyniu w 1940 r.
Doktor wszechnauk medycznych Stanisław Bylina zasłynął jako harcerz środowiska akademickiego w Poznaniu. Jeszcze przed wojną uzyskał wiele specjalizacji, a przede wszystkim w dziedzinie chirurgii i onkologii. We wrześniu 1939 r. należał do grona najlepszych chirurgów grupy operacyjnej płk. Kuleszy, która dostała się do niewoli niemieckiej. Pracował jako jeniec wojenny w Szpitalu Jeńców Polskich w Jarosławiu. Okres okupacji spędził w tym mieście. W gronie, do którego należał, powstały zalążki pracy okupacyjnej. W marcu 1940 r. za zgodą władz niemieckich utworzył prywatną lecznicę „Chirurgische Privatklinik von dr Bylina”. Z usług tej placówki nie korzystała ludność niemiecka. Lecznica była nowoczesna i dobrze wyposażona. Tylko z nazwy była prywatna. Dr Bylina w 1940 r., po złożonej przysiędze został członkiem ZWZ i przyjął pseudonim „Adam”. Współpracował z komendantem jarosławskiego obwodu ZWZ kpt. Wojciechem Szczepańskim. Zasłynął z tego, że w swojej klinice, ambulatorium i domach chorych udzielał bezpłatnej pomocy medycznej oficerom Wojska Polskiego i ich rodzinom. W 1941 r. lecznica dr. Byliny została zarejestrowana jako Szpital ZWZ - AK dla Podokręgu Rzeszowskiego.
Te i inne fakty ukazujące losy ludzi związanych z Jarosławiem, historię miasta, dzieje wojennych cmentarzy, zabytki, tradycje muzyczne w kolegiacie w okresie od XVI do końca XVIII wieku, ciekawe fakty z dziejów ziemi jarosławskiej itp. można przeczytać w najnowszym, 16. tomie „Rocznika Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia”.
Stowarzyszenie to należy do najprężniej działających towarzystw regionalnych na Podkarpaciu, ma od 10 lat oddział w Krakowie oraz nowo powstały oddział w Warszawie. SMJ prowadzi działalność statutową obejmującą wykłady i prelekcje, koncerty, konkursy historyczne i literackie, wystawy, wycieczki itp. Cechą szczególną tej organizacji pożytku publicznego jest to, że realizuje swoją pracę systematycznie. W siedzibie Stowarzyszenia, Rynek nr 11, pełnione są dyżury dla członków i osób przyjezdnych, a w każdy czwartek odbywają się interesujące zebrania naukowe.
Promocja wydawnictwa odbyła się pod koniec września. Przybyli na nią członkowie SMJ, dziennikarze i wielu innych mieszkańców miasta. Obecni byli niektórzy autorzy zamieszczonych w „Roczniku” publikacji - Ewa Mołoń, dr Dariusz Fudali, dr Zbigniew Biliński, Jacek Bazak, Andrzej Zgryźniak, Jerzy Czechowicz i autor projektu okładki, znany artysta Dariusz Jasiewicz.
Zawartość wydawnictwa przedstawiła starszy kustosz miejscowego Muzeum Zofia Bieńkowska. Publikacja wydana dzięki częściowemu wsparciu Gminy Miejskiej Jarosław została zredagowana przez zespół pod kierunkiem Jadwigi Dyr.