Reklama

Obrońcom Salezjańskiej Szkoły Organistowskiej

Niedziela przemyska 48/2006

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W Przemyślu uczczono bohaterstwo mieszkańców miasta, którzy w 1963 r. sprzeciwili się likwidacji przez władze komunistyczne zasłużonej dla kultury polskiej Salezjańskiej Szkoły Organistowskiej. Uroczystościom, które odbywały się w dniach 13-14 października towarzyszyła wystawa przygotowana przez rzeszowski oddział IPN.
Salezjanie wraz z pierwszym przełożonym domu, późniejszym kardynałem i Prymasem Polski ks. Augustem Hlondem, przybyli do Przemyśla w 1907 r. Zajmując się wychowywaniem i kształceniem młodzieży, w 1915 r. uruchomili szkołę zawodową, a rok później na prośbę ówczesnego biskupa przemyskiego, dziś św. Józefa Sebastiana Pelczara podjęli się kształcenia organistów. Organizatorem i pierwszym kierownikiem szkoły był znany kompozytor i muzyk salezjański ks. Antoni Hlond (Chlondowski). Szkoła wykształciła wielu organistów, późniejszych wirtuozów i profesjonalnych kompozytorów muzyki kościelnej takich jak: Tomasz Czapla, ks. Władysław Chmiel, Franciszek Łapka, Feliks Rączkowski czy Kazimierz Galikowski. Jako oaza polskości i patriotycznego wychowania, mimo prestiżu i sukcesów dydaktycznych, stała się solą w oku dla władz komunistycznych. Systemowo dążyli oni do osłabienia wpływu Kościoła na młodzież, a obok usuwania religii ze szkół państwowych i stopniowej likwidacji szkół katolickich, zdecydowali się usunąć z przemyskiej szkoły księży wykładowców, a po pewnym czasie zlikwidować placówkę. Kulminacją tych działań były wydarzenia z 2 października 1963 r., kiedy mimo sprzeciwu duchownych i mieszkańców miasta siłą, przy pomocy milicji i SB, zajęto budynki i mienie szkoły. Nie obyło się przy tym bez powszechnego buntu i czynnego oporu przemyślan. Były starcia młodzieży z MO i ZOMO. Zatrzymano ok. 70 osób. Część stanęła przed kolegiami, a pozostałym wytoczono procesy sądowe.
Odwagę mieszkańców miasta upamiętnia tablica na murach budynku szkoły - ufundowana przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Prezydenta Przemyśla i wspólnotę salezjańską - którą poświęcił ks. Marek Chrzan, inspektor Krakowskiej Prowincji Salezjańskiej. On także przewodniczył Mszy św. z udziałem organistów - dawnych wychowanków placówki.
Bolesne wydarzenia sprzed 43 lat, dokonania jedynej w Polsce szkoły organistowskiej, a także likwidację i odwagę jej obrońców przypomniano podczas sesji naukowej w auli gimnazjum salezjańskiego. Obok kapłanów, organistów i historyków IPN, w sesji uczestniczyli przedstawiciele władz wojewódzkich i miejskich.
Dzieje placówki ilustruje też wystawa przygotowana przez Oddziałowe Biuro Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów IPN, w Rzeszowie pt. „Salezjańska Szkoła Organistowska w Przemyślu i jej likwidacja w roku 1963”. Ekspozycja, na podstawie zgromadzonych dokumentów ukazuje historię oraz codzienne życie szkoły i parafii salezjańskiej. Przedstawia też dokumenty związane z jej likwidacją wytworzone przez organy władzy (KW PZPR w Rzeszowie, KG MO w Warszawie czy KW MO w Rzeszowie) oraz instytucje kościelne. Uzupełniają ją archiwalia, które z jednej strony dokumentują działania likwidacyjne władz a z drugiej obronę szkoły.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2006-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Szymon Hołownia ogłosił start w wyborach prezydenckich

2024-11-13 18:35

PAP/Piotr Polak

Chcę być niezależnym kandydatem na prezydenta i niezależnym prezydentem - oświadczył w środę lider Polski 2050 Szymon Hołownia. Jestem i będę niezależny, bo ani nie mam, ani nie będę miał żadnego premiera, który zadzwoni do mnie, gdy będę prezydentem, by mówić mi, co mam robić - zapewnił.

Więcej ...

Bp Czaja o ograniczeniu liczby godzin lekcji religii: trzeba uwzględnić zdanie rodziców

2024-11-13 14:57
Bp Andrzej Czaja

Episkopat Flickr

Bp Andrzej Czaja

Frekwencja na lekcjach religii różni się w zależności od miejsca; nie należy narzucać wszystkim szkołom jednego rozwiązania - powiedział PAP przewodniczący komisji duszpasterstwa KEP bp Andrzej Czaja. Według niego, na decyzję ile jest w szkole godzin religii wpływ powinni mieć także rodzice.

Więcej ...

Minister Nowacka nazywa ekspertów "grupą ortodoksów"?

2024-11-14 10:36
Minister Barbara Nowacka

PAP

Minister Barbara Nowacka

Przedstawiciele Koalicji na Rzecz Ocalenia Polskiej Szkoły, którzy na zorganizowanej we wtorek wspólnie z KAI konferencji wyrazili sprzeciw wobec planów wprowadzenia przez MEN obowiązkowego przedmiotu edukacja zdrowotna, z oburzeniem przyjęli wypowiedzi min. Barbary Nowackiej na temat postulatów KROPS. Minister miała nazwać członków KROPS "grupą ortodoksów" oraz zmanipulować sens wypowiedzi wygłoszonych podczas konferencji.

Więcej ...
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najpopularniejsze

Całe życie chrześcijańskie powinno być przepojone...

Wiara

Całe życie chrześcijańskie powinno być przepojone...

Bp Muskus zaprzecza informacjom o kompromisie z Rządem ws....

Kościół

Bp Muskus zaprzecza informacjom o kompromisie z Rządem ws....

Śląska Samarytanka

Święci i błogosławieni

Śląska Samarytanka

Wspomnienie męczeństwa Pierwszych Męczenników Polskich

Święci i błogosławieni

Wspomnienie męczeństwa Pierwszych Męczenników Polskich

Nie żyje ciężko pobity ks. Prałat Lech Lachowicz

Kościół

Nie żyje ciężko pobity ks. Prałat Lech Lachowicz

Archidiecezja przemyska: Oświadczenie w sprawie ostatnich...

Kościół

Archidiecezja przemyska: Oświadczenie w sprawie ostatnich...

Pilne: 47-latek podpalił się przed krakowską kurią

Wiadomości

Pilne: 47-latek podpalił się przed krakowską kurią

Siostra zakonna z szalikiem poszła na mecz Legii.

W wolnej chwili

Siostra zakonna z szalikiem poszła na mecz Legii. "Bałam...

Nie będzie dużej choinki w Watykanie na święta?...

W wolnej chwili

Nie będzie dużej choinki w Watykanie na święta?...