Reklama

Obrońcom Salezjańskiej Szkoły Organistowskiej

Niedziela przemyska 48/2006

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W Przemyślu uczczono bohaterstwo mieszkańców miasta, którzy w 1963 r. sprzeciwili się likwidacji przez władze komunistyczne zasłużonej dla kultury polskiej Salezjańskiej Szkoły Organistowskiej. Uroczystościom, które odbywały się w dniach 13-14 października towarzyszyła wystawa przygotowana przez rzeszowski oddział IPN.
Salezjanie wraz z pierwszym przełożonym domu, późniejszym kardynałem i Prymasem Polski ks. Augustem Hlondem, przybyli do Przemyśla w 1907 r. Zajmując się wychowywaniem i kształceniem młodzieży, w 1915 r. uruchomili szkołę zawodową, a rok później na prośbę ówczesnego biskupa przemyskiego, dziś św. Józefa Sebastiana Pelczara podjęli się kształcenia organistów. Organizatorem i pierwszym kierownikiem szkoły był znany kompozytor i muzyk salezjański ks. Antoni Hlond (Chlondowski). Szkoła wykształciła wielu organistów, późniejszych wirtuozów i profesjonalnych kompozytorów muzyki kościelnej takich jak: Tomasz Czapla, ks. Władysław Chmiel, Franciszek Łapka, Feliks Rączkowski czy Kazimierz Galikowski. Jako oaza polskości i patriotycznego wychowania, mimo prestiżu i sukcesów dydaktycznych, stała się solą w oku dla władz komunistycznych. Systemowo dążyli oni do osłabienia wpływu Kościoła na młodzież, a obok usuwania religii ze szkół państwowych i stopniowej likwidacji szkół katolickich, zdecydowali się usunąć z przemyskiej szkoły księży wykładowców, a po pewnym czasie zlikwidować placówkę. Kulminacją tych działań były wydarzenia z 2 października 1963 r., kiedy mimo sprzeciwu duchownych i mieszkańców miasta siłą, przy pomocy milicji i SB, zajęto budynki i mienie szkoły. Nie obyło się przy tym bez powszechnego buntu i czynnego oporu przemyślan. Były starcia młodzieży z MO i ZOMO. Zatrzymano ok. 70 osób. Część stanęła przed kolegiami, a pozostałym wytoczono procesy sądowe.
Odwagę mieszkańców miasta upamiętnia tablica na murach budynku szkoły - ufundowana przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Prezydenta Przemyśla i wspólnotę salezjańską - którą poświęcił ks. Marek Chrzan, inspektor Krakowskiej Prowincji Salezjańskiej. On także przewodniczył Mszy św. z udziałem organistów - dawnych wychowanków placówki.
Bolesne wydarzenia sprzed 43 lat, dokonania jedynej w Polsce szkoły organistowskiej, a także likwidację i odwagę jej obrońców przypomniano podczas sesji naukowej w auli gimnazjum salezjańskiego. Obok kapłanów, organistów i historyków IPN, w sesji uczestniczyli przedstawiciele władz wojewódzkich i miejskich.
Dzieje placówki ilustruje też wystawa przygotowana przez Oddziałowe Biuro Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów IPN, w Rzeszowie pt. „Salezjańska Szkoła Organistowska w Przemyślu i jej likwidacja w roku 1963”. Ekspozycja, na podstawie zgromadzonych dokumentów ukazuje historię oraz codzienne życie szkoły i parafii salezjańskiej. Przedstawia też dokumenty związane z jej likwidacją wytworzone przez organy władzy (KW PZPR w Rzeszowie, KG MO w Warszawie czy KW MO w Rzeszowie) oraz instytucje kościelne. Uzupełniają ją archiwalia, które z jednej strony dokumentują działania likwidacyjne władz a z drugiej obronę szkoły.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2006-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

PAŻP: do 9 grudnia ograniczenie ruchu lotniczego we wschodniej części Polski

2025-09-11 07:45

pixabay.com

Od 10 września do 9 grudnia obowiązuje ograniczenie ruchu lotniczego we wschodniej części Polski wzdłuż granic Polski z Białorusią oraz Ukrainą - przekazała w komunikacie Polska Agencja Żeglugi Powietrznej (PAŻP).

Więcej ...

Kard. Sarah zachęca Polaków do wierności dziedzictwu chrześcijańskiemu

2025-09-11 20:51

Vatican Media

O współczesnych zagrożeniach dla człowieka i znaczeniu nauczania św. Jana Pawła II mówił dziś w Warszawie kard. Robert Sarah. Były prefekt Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów był gościem konferencji na temat miejsca polskiego katolicyzmu w Europie i w świecie, zorganizowanej z okazji 1000-lecia koronacji Bolesława Chrobrego przez Zakon Rycerski Świętego Grobu w Jerozolimie (bożogrobców).

Więcej ...

Komunikat KEP: Katecheza parafialna nie zastępuje lekcji religii

2025-09-12 14:26

BP KEP

Katecheza parafialna nie zastępuje lekcji religii, ale pięknie je dopełnia. Jej sercem jest ewangelizacja – prowadzenie dzieci, młodzieży i dorosłych do spotkania z Chrystusem – czytamy w komunikacie wspólnym Zespołu Roboczego KEP ds. Katechezy Parafialnej i Komisji Wychowania Katolickiego KEP.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Wiara

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Wspomnienie Najświętszego Imienia Maryi

Rok liturgiczny

Wspomnienie Najświętszego Imienia Maryi

Kard. Parolin o rosyjskich dronach nad Polską: jesteśmy...

Wiadomości

Kard. Parolin o rosyjskich dronach nad Polską: jesteśmy...

Możemy być ślepi, choć mamy zdrowe oczy

Wiara

Możemy być ślepi, choć mamy zdrowe oczy

Carlo Acutis modlił się też po polsku

Kościół

Carlo Acutis modlił się też po polsku

Kanonizacja bł. Acutisa i bł. Frassatiego....

Kościół

Kanonizacja bł. Acutisa i bł. Frassatiego....

Archidiecezja katowicka: Komunikat w sprawie parafii św....

Kościół

Archidiecezja katowicka: Komunikat w sprawie parafii św....

To on wybrał mnie

Kościół

To on wybrał mnie

„Ciemne Typy” z Polski na kanonizacji Frassatiego i...

Kościół

„Ciemne Typy” z Polski na kanonizacji Frassatiego i...