Reklama

Praskie Dzieciątko

Niedziela legnicka 3/2002

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W bożonarodzeniowym numerze "Niedzieli" ukazał się tekst poświęcony różnym wizerunkom Dzieciątka Jezus. Wspomniano w nim m.in. o Praskim Dzieciątku. Warto wrócić do tematu, bo mało kto wie, że kult Dzieciątka znany był również w Krzeszowie, obecnie głównym sanktuarium maryjnym diecezji legnickiej.

Jego niezwykle stara kopia, podarowana przez jednego z biskupów praskich, znajduje się dotąd w Jaszkowej Dolnej w gminie Kłodzko, a więc w województwie dolnośląskim. Figurka z kościoła w Jaszkowej Dolnej określana jest mianem Małego Jezuska Praskiego, zwanego z czeska Jezulatkiem. W okresie Adwentu ściąga się mu z głowy koronę, rozbiera z pełnych przepychu królewskich szat i stawia na stopniach, po których "schodzi" w dół do żłóbka. Gdy stanie na ostatnim schodku, to znak, że nastało Boże Narodzenie. Na co dzień w Jaszkowej Dolnej Jezulatko stoi w ozdobnej, przeszklonej szafce ołtarzowej przy filarze obok ołtarza bocznego. Figurkę tę, powstałą najprawdopodobniej na przełomie XIX i XX wieku, wzorowano na słynnej figurce praskiego Dzieciątka Jezus, przywiezionej w XVII w. do Czech z Hiszpanii. Figurka przechowywana w Pradze wykonana została z wosku na drewnianym rdzeniu, pochodzi najprawdopodobniej z klasztoru znajdującego się pomiędzy Cordobą a Sevillą. Wykonano ją na wzór czczonej tam drewnianej figurki. To w tym klasztorze otrzymała ją Donna Izabela de Lara y Mendoza, która podarowała figurkę swej córce jako prezent ślubny. Wyszła ona za mąż za Czecha, Wratysława z Persztejna. Taką to drogą trafiło Dzieciątko do Pragi, gdzie umieszczono je w kościele Karmelitów pw. Najświętszej Maryi Panny Zwycięskiej na tzw. Małej Stranie (karmelici otrzymali je w 1628 r. od Polyxyny von Lobkovic). W 1776 r. woskową figurę, przedstawiającą czteroletniego Jezusa stojącego w koronie, umieszczono w środkowej części kościoła na marmurowym ołtarzu. Jezus w lewej rączce trzyma kulę ziemską, a prawą błogosławi światu. Niezwykle piękną, w iście barokowym stylu oprawę ołtarza z figurami Matki Bożej i św. Józefa wykonał Piotr Prachner. Figurka Milostne Jezulatko ( tak bowiem Praskie Dzieciątko nazywane jest przez Czechów) ubrana jest zwykle w zabytkową brokatową sukienkę i bardzo ozdobny, królewski płaszcz. Garderoba Dzieciątka jest jednak znacznie bogatsza. Siostry Karmelitanki od Dzieciątka Jezus przebierają je ze specjalnym ceremoniałem w różne szaty w zależności od okoliczności. Jedną z szat własnoręcznie uszyła i wyhaftowała cesarzowa Maria Teresa. Podarowała ją Dzieciątku w 1743 r. Kult Praskiego Dzieciątka przybrał szczególnie na sile w okresie baroku i mimo różnych meandrów historii nigdy nie ustał. Szaty, które otrzymuje w darze Dzieciątko z Pragi, napływają wciąż z całego świata. Małego Jezusa czciły głównie kobiety oczekujące dziecka. W Krzeszowie koło Kamiennej Góry w diecezji legnickiej, gdzie rozwijał się głównie kult maryjny, nabożeństwa do Dzieciątka Jezus przy jego XVIII-wiecznej figurce oraz przy figurze Matki Bożej oczekującej Dzieciątka odprawiano już w XVIII w. Jak się bowiem okazuje, Praga nie była jedynym miejscem, w którym rozwijał się kult Dzieciątka Jezus. Wystarczy wymienić choćby bazylikę Santa Maria d´ Aracoeli na sławnym Kapitolu w Rzymie, w której w jednej z bocznych kaplic przechowywana jest XVI-wieczna figurka Bambino Gesu. Jest ona pochodzenia hiszpańskiego, okrywa ją brokatowa, skrząca się wręcz od licznych wot, szata. Światowym centrum kultu Dzieciątka pozostaje jednak wciąż Karmel francuski. Dzieciątko Jezus intronizowane jest w celi karmelitanki w dniu jej obłóczyn. Dziecięctwo Jezusa jako wzór życia zakonnego dawał św. Franciszek Salezy. Zalecał on rozważania o Dzieciątku jako metodę rekolekcji. Dzieciątkiem zafascynowani byli także: św. Teresa z Avila (zabierała jego figurkę nawet w podróże) oraz św. Franciszek z Asyżu, który pragnął naśladować jego cnoty: prostotę, uniżenie i ubóstwo. Św. Franciszek, kontemplując miłość do Małego Chrystusa, ustawił w XIII w. szopkę w kościele. Jako pierwszy dał również początek jasełkom - kolejnej formie propagowania kultu Dzieciątka, pozwalającej poznać bliżej tajemnicę Wcielenia.

Kościołowi w Jaszkowej Dolnej figurkę Małego Dzieciątka podarował jeden z biskupów praskich. Tereny te należały wówczas wprawdzie do państwa niemieckiego, ale kanonicznie przynależały do biskupstwa praskiego. W 1945 r. zaczął zarządzać nim arcybiskup wrocławski, ale sprawę uregulowano definitywnie dopiero w 1972 r. Kościół w Jaszkowej Dolnej konsekrował 7 października 1905 r. kard. Leon Skrbensky, arcybiskup praski. Nowa świątynia powstała w iście ekspresowym tempie. Zbudowano ją w latach 1902-05 - mówi ks. Karol Gardulski, proboszcz parafii w Jaszkowej Dolnej. Obecny, neogotycki kościół jest bowiem drugim z kolei, jaki służy mieszkańcom tej wsi. Z pierwszego - pw. Najświętszego Sakramentu, stojącego na cmentarzu tuż obok obecnego kościoła, zachowało się tylko prezbiterium. Resztę kościoła rozebrano po tym, jak ok. 1900 r. uderzył w niego piorun. Proboszcz i parafianie uznali wówczas, że zbudują nowy kościół. Wybrali płaski teren pomiędzy cmentarzem a plebanią. We wsi działały młyny, piekarnie, cegielnie, mieszkało tutaj wielu bogatych gospodarzy, było więc za co budować.

W mur nowego, okazałego neogotyckiego kościoła wmurowano ciekawe detale ceramiczne (przedstawiające Ewangelistów) i kamienną renesansową płytę z pobliskiego, rozebranego częściowo kościoła ( pozostałe z niego prezbiterium służy obecnie jako kaplica cmentarna) . Dbałość o szczegóły widoczna jest także wewnątrz kościoła parafialnego. Tak bardzo starano się oddać w nim klimat świątyni gotyckiej, że za chrzcielnicą wmurowano nawet sakramentarium wzorowane na gotyckim, choć nie mogło już pełnić ono wtedy pierwotnej funkcji, gdyż Najświętszy Sakrament przechowywano w tabernakulum w ołtarzu głównym. Po lewej stronie chrzcielnicy postawiono neogotycki tryptyk, którego skrzydła otwierane są podobnie jak te w słynnym ołtarzu Wita Stwosza w kościele Mariackim w Krakowie. O ile obecny kościół parafialny warto obejrzeć głównie wewnątrz, to w przypadku prezbiterium dawnego kościoła zachwyca wiele elementów bryły zewnętrznej. Szczególnie ciekawy jest jego barokowy portal z 1659 r. z kartuszem herbowym i datą. W mur dawnego kościoła wbudowano pomnik mieszkańców Jaszkowej Dolnej, poległych podczas I wojny światowej i kilka nagrobków - ciekawych przykładów sztuki sepulkralnej. Na teren cmentarza prowadzi kamienny mur z bardzo okazałym gotyckim budynkiem bramnym. Przed bramą stoi kamienna grupa figuralna przedstawiająca ukrzyżowanie. Kapliczki i figury (m.in. maryjna) stoją też w centrum wsi. W niektórych ścianach domów zachowały się głębokie nisze, pełniące funkcje kapliczek.

Jaszkowa Dolna ma charakter wsi łańcuchowej, ciągnie się ok. 4 km. Łączy się z zabudowaniami Jaszkowej Górnej. Leży na wysokości 290-325 m n.p.m. Prowadzi tędy bardzo malownicza droga z Kłodzka przez Jaszkową Górną, Przełęcz Droszkowską i Droszków w kierunku Ołdrzychowic Kłodzkich.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2002-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Rozważania na niedzielę: Agenci UB zdradzili tajemnicę

2024-11-29 07:43

Mat.prasowy

Wyobraź sobie, że odziedziczyłeś w spadku dziwny dar – kolekcję znaczków, która jak się okazuje jest warta majątek. Jest tylko jeden haczyk – żeby nadać jej pełną wartość, brakuje jednego znaczka. I teraz masz wybór: możesz zdobyć ten znaczek, ale ceną będzie coś niezwykle cennego – Twoja nerka. Co robisz?

Więcej ...

Czuwajcie i módlcie się w każdym czasie – bo Pan jest blisko!

2024-11-30 19:50

Red.

Jak potężnie brzmiąca trąba rozlega się dziś słowo Boże, aby nas zbudzić  ze snu, aby wyrwać nas z letargu, wezwać do czujności, modlitwy i gorliwości. „Będą znaki na słońcu, księżycu i gwiazdach”, „moce niebios zostaną wstrząśnięte”, „ludzie mdleć będą ze strachu” – głosi dziś Ewangelia – ale „nabierzcie ducha i podnieście głowy, ponieważ zbliża się wasze odkupienie”.

Więcej ...

Czuwajcie i módlcie się w każdym czasie – bo Pan jest blisko!

2024-11-30 19:50

Red.

Jak potężnie brzmiąca trąba rozlega się dziś słowo Boże, aby nas zbudzić  ze snu, aby wyrwać nas z letargu, wezwać do czujności, modlitwy i gorliwości. „Będą znaki na słońcu, księżycu i gwiazdach”, „moce niebios zostaną wstrząśnięte”, „ludzie mdleć będą ze strachu” – głosi dziś Ewangelia – ale „nabierzcie ducha i podnieście głowy, ponieważ zbliża się wasze odkupienie”.

Więcej ...
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najpopularniejsze

Święto św. Andrzeja Apostoła, męczennika

Święci i błogosławieni

Święto św. Andrzeja Apostoła, męczennika

Nowenna do św. Mikołaja

Wiara

Nowenna do św. Mikołaja

Czy chcesz naśladować Jezusa, czy chcesz pójść za Nim?

Wiara

Czy chcesz naśladować Jezusa, czy chcesz pójść za Nim?

Szokująca praktyka w Danii: urzędnicy odbierają dzieci...

Wiadomości

Szokująca praktyka w Danii: urzędnicy odbierają dzieci...

Rocznica objawienia cudownego medalika

Kościół

Rocznica objawienia cudownego medalika

Bulwersujące! Applebaum, Holland i Tokarczuk otrzymały...

Wiadomości

Bulwersujące! Applebaum, Holland i Tokarczuk otrzymały...

Nowenna do św. Andrzeja Apostoła

Wiara

Nowenna do św. Andrzeja Apostoła

To z nim Bóg komunikował się za pomocą snów. Pogromca...

Wiara

To z nim Bóg komunikował się za pomocą snów. Pogromca...

TK orzekł w sprawie zasad nauki religii w publicznych...

Kościół

TK orzekł w sprawie zasad nauki religii w publicznych...