Reklama

Uratowany z piekła na ziemi

Niedziela świdnicka 42/2007

Jan Brodziak ma 90 lat. Mieszka w Bydgoszczy. Co roku z okazji obchodów związanych z wybuchem II wojny światowej przyjeżdża do Gross-Rosen. W tym roku przywiózł po raz pierwszy rodzinę - syna Mariusza, synową Lucynę i wnuczkę Marzenę (druga wnuczka nie mogła przyjechać). Uroczystości w Gross-Rosen to okazja do spotkań z innymi więźniami, których, niestety, z roku na rok jest coraz mniej…

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Beata Moskal-Słaniewska: - W otaczających nas resztkach tego, co stanowiło obóz w Gross-Rosen jest cząstka Pana pracy. Pamięta Pan, co robił tutaj, w dawnym obozie?

Jan Brodziak: - Pracowałem przy budowie bramy i przy budowie bloków dla przyszłych więźniów. Uniknąłem na szczęście morderczej pracy w kamieniołomach. Spędziłem tam tylko dwa dni. Przy przyjęciu do obozu nakłamałem, że ojciec został wcielony do wojska i jest na froncie wschodnim. Zostałem przeniesiony do pracy na terenie samego obozu.

- Czym był ten obóz?

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

- Stał się dla więźniów piekłem na ziemi. Ludzie nie umierali tu normalnie. Padali z głodu, zimna, wycieńczenia po ciężkiej pracy w kamieniołomach. Tkwią mi w sercu słowa papieża Benedykta XVI, który 28 maja 2006 r., stojąc w obozie w Brzezince powiedział, że brak jest słów w miejscu takim, jak to. Te słowa dotyczyły wszystkich obozów, w tym i Gross-Rosen. Trudno znaleźć słowa…

- Pana droga do Gross-Rosen była długa.

- Mieszkałem w Bydgoszczy. W czerwcu 1943 r. zostałem zatrzymany za udział w ruchu oporu, byłem bowiem członkiem Armii Krajowej. Zatrzymało mnie gestapo w Warszawie. Spędziłem jakiś czas przy alei Szucha, a potem przewieziono mnie do Kutna, gdzie pracowałem na budowie. Później trafiłem do Radogoszczy pod Łodzią, do obozu przejściowego. Mieszkaliśmy w 300 osób w niewielkiej hali bez toalet. Pracowaliśmy w fabryce proszków. Do Gross-Rosen przewieziono mnie w czerwcu 1944 r.

Reklama

- Pamięta Pan tę drogę?

- Jechaliśmy pociągiem do Rogoźnicy, dalej przewoził nas samochód z plandeką. Pamiętam przyjęcie do obozu - barak po lewej stronie, gdzie funkcjonował blok przyjęć. Musieliśmy się rozebrać, nasze ubrania zrzucono na kupę, potem golenie - upokarzające i przemarsz do łaźni. Później spisywano nasze dane. Urodziłem się w Niemczech, w Maklenburgu. To wtedy nakłamałem o ojcu. Może tym uratowałem sobie życie?

- Co pamięta Pan najbardziej z tamtego okresu?

- Do dziś mam przed oczyma egzekucje. Pod czereśnią były rozstrzelania. Obok działały cztery piece krematoryjne. Egzekucje były codziennie.

- Za co zabijano ludzi?

- Esesmani zabijali nawet dla własnej przyjemności. Któregoś dnia wydali wyrok na siedmiu Niemców. Przyprowadzili ich pod szubienicę. Nie zabili wszystkich od razu. Egzekucja trwała od siódmej rano do szesnastej. Potem wisieli tam przed dwa dni, a nam kazano na to patrzeć. To były gorące, lipcowe dni.

- Nie próbowaliście uciekać?

- Dokąd? Wokół wszędzie byli Niemcy. Nikomu się nie udało. Raz pewien chłopak z Poznania próbował. Był bardzo młody, może miał 20 lat. Złapali go jednak. Kazali nam patrzeć na egzekucję. Próbowali go powiesić, ale lina się zerwała. W normalnym świecie darowano by mu życie. Ale nie tu. Powiesili go w końcu, potem nieżywego położyli obok bramy. Leżał tak kilka dni. Miał być postrachem dla innych, żeby wiedzieli, co ich spotka, jeśli będą próbowali uciekać.

- Ale nie tylko egzekucje były przyczyną śmierci.

- Dużo ludzi umierało z wycieńczenia i chorób. Szczególnie zimą. Nie było skarpet, kaleson, ciepłej bielizny. Mieliśmy tylko płaszcz i drewniaki. A pracowaliśmy na dworze. Kapo byli bezlitośni. Najczęściej byli to Niemcy, pospolici przestępcy, którzy za kromkę chleba i miskę zupy potrafili zabić.

- Kogo przywożono do obozu?

- Dużo było więźniów politycznych. Ja też do nich należałem. Mieliśmy winkle, czyli trójkątne naszywki w kolorze czerwonym. Pospolici bandyci dostawali winkle zielone. W obozie było dużo Polaków, Niemców, Jugosłowian, Francuzów, Czechów, Słowaków. Przywozili także jeńców rosyjskich, ale ci byli od razu zabijani.

- Ile spędził Pan czasu w obozie?

- W Gross-Rosen byłem do października 1944 r. Potem przewieziono mnie do podobozu Landeshut obok dzisiejszej Kamiennej Góry. Tam dotrwałem do wyzwolenia. Wolny byłem 10 maja 1945 r.

- Rodzina wiedziała, co się z Panem dzieje?

- Niestety, nie. Byłem więźniem politycznym, nie mogłem pisać listów. W Bydgoszczy czekała na mnie żona Regina. Wierzyła, że żyję. Przeżyliśmy po wojnie razem jeszcze wiele dobrych lat. 60 lat byliśmy w związku małżeńskim. W 1958 r. urodził się nasz syn Mariusz. Miałem spokojną pracę - 40 lat prowadziłem kiosk ruchu. Pracowałem do 1995 r. Po śmierci żony zająłem się wnuczką. Wiodłem dobre, spokojne życie. Ale nie zapomniałem o czasach wojny, o tym, co tu przeżyłem. Nie chcę, by inni o tym zapomnieli. Wiele rzeczy spisałem, wiele przekazałem rodzinie. I dlatego co roku staram się być w Gross-Rosen, mówić o tym co tu się wydarzyło młodym ludziom. By to się nigdy nie powtórzyło.

Podziel się:

Oceń:

+1 0
2007-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Świadectwo Abby Johnson: to, że zobaczyłam aborcję na własne oczy rozdarło mi serce

2024-03-26 21:00

Archidiecezja Krakowska

Film "Unplanned – Nieplanowane" był prawdziwym ciosem dla Planned Parenthood - największej sieci klinik aborcyjnych w USA.

Więcej ...

Nowi kanonicy

2024-03-28 12:00

Karol Porwich/Niedziela

Podczas Mszy Krzyżma bp Tadeusz wręczył nominacje i odznaczenia kapłanom diecezji.

Więcej ...

Całun Turyński – badania naukowe potwierdzają, że nie został wyprodukowany

2024-03-28 22:00
Całun Turyński

Adobe.Stock

Całun Turyński

W Turynie we Włoszech zachowało się prześcieradło, w które według tradycji owinięto ciało zmarłego Jezusa - Święty Całun. W ostatnich latach tkanina ta została poddana licznym, nowym badaniom naukowym. Rozmawialiśmy o tym z prof. Emanuelą Marinelli, autorką wielu książek na temat Całunu - niedawno we Włoszech ukazała się publikacja „Via Sindonis” (Wydawnictwo Ares), napisana wspólnie z teologiem ks. Domenico Repice.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Przerażające dane: 1937 osób między 15. a 17. rokiem...

Wiadomości

Przerażające dane: 1937 osób między 15. a 17. rokiem...

Sercanie: niepokoją nas doniesienia o sposobie prowadzenia...

Sercanie: niepokoją nas doniesienia o sposobie prowadzenia...

Tajemnica Wielkiego Czwartku wciąga nas w przepastną...

Wiara

Tajemnica Wielkiego Czwartku wciąga nas w przepastną...

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Kościół

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Wiara

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...

Kościół

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...

Świadectwo Abby Johnson: to, że zobaczyłam aborcję na...

Wiara

Świadectwo Abby Johnson: to, że zobaczyłam aborcję na...

Przewodniczący KEP: rozpoczynamy dziewięcioletnią...

Kościół

Przewodniczący KEP: rozpoczynamy dziewięcioletnią...