Pomimo istnienia licznych innych opracowań, również i ściśle naukowych, na temat życia i działalności św. bp. Józefa Pelczara, ks. Witold Jedynak w książce pt. „Społeczny wymiar apostolstwa ludzi świeckich w ujęciu biskupa przemyskiego Józefa Sebastiana Pelczara (1900-1924)”, zdołał wydobyć z tej działalności elementy nowe, nigdy dotąd na szerszą skalę nie poruszane. Z tych elementów złożyła się spójna i logiczna całość, która stanowi istotne novum w literaturze Pelczarowskiej, jak i w literaturze dotyczącej roli laikatu w Kościele i w świecie, wypełniając tym samym istotną lukę, jaka istniała w piśmiennictwie odnoszącym się do poruszanych tematów. Autor porusza interesujące go zagadnienie apostolstwa laikatu na tle gruntownie przeanalizowanych przemian społeczno-politycznych i historycznych. Przedstawia też drogę rozwoju teologii ukazującej rolę i miejsce laikatu we wspólnotach kościelnych.
W książce ks. Jedynaka uderza wnikliwa analiza sytuacji społeczno-politycznej w Galicji w okresie rządów bp. Pelczara. Akcentuje on szczególnie mocno ogromną przenikliwość bp. Pelczara, gdy chodzi o zagrożenie dla Kościoła i wiary katolickiej ze strony masonerii, ruchów socjalistycznych, bezbożnictwa, a także energiczne reagowanie Księdza Biskupa słowem mówionym i pisanym na grożące niebezpieczeństwa. Autor ukazuje również, w oparciu o bogaty materiał źródłowy, wszechstronność działalności bp. Pelczara, gdy chodzi o sprawy społeczne i próby aktywizowania laikatu na tym polu wszystkimi możliwymi sposobami. Te wszystkie zabiegi zmierzające do uaktywnienia ludzi świeckich pokazują wyjątkową wrażliwość i przenikliwość duszpasterską Biskupa i wyprzedzanie o parę dziesiątków lat uchwał Soboru Watykańskiego II w tej kwestii. Aktywność laikatu za rządów bp. Pelczara miała także swoje dalekosiężne oddziaływanie w samej diecezji przemyskiej, jak to wskazuje ks. Jedynak w swojej rozprawie. Jeśli bowiem w okresie komunistycznego totalitaryzmu, za rządów bp. Ignacego Tokarczuka, udało się zmobilizować ludzi świeckich do wybudowania około 400 świątyń i tyleż samo plebanii i punktów katechetycznych, to jest to z pewnością w jakimś stopniu także efektem formacji przemyskich kapłanów i laikatu za czasów duszpasterzowania w diecezji bp. Józefa Sebastiana Pelczara.
Pomóż w rozwoju naszego portalu