Reklama

Skarby diecezji sandomierskiej

Po śladach Żeromskiego

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Miłośnikom twórczości autora „Przedwiośnia” podsandomierskie Chobrzany są dobrze znane. Raz po raz przewijają się one na kartach „Dzienników”. Młody Stefan Żeromski był tutaj częstym gościem u swojej chrzestnej - Tekli z Katerlów Trepkowej, rodzonej siostry jego matki - Józefy. Ciotka Tekla i jej mąż Adolf Nekanda Trepka osiedli w Chobrzanach w roku 1872. Dobra te nabyli od poprzednich właścicieli - rodziny Jabłońskich. Dziś nie ma już nawet śladu po dworku, w którym Trepkowie podejmowali krewnego, mającego w przyszłości stać się jedną z najświetniejszych postaci polskiej literatury. Imię pisarza nosi znajdujący się we wsi Zespół Placówek Oświatowych. W 1964 r. szkołę odwiedziła córka Żeromskiego - Monika. Był tu również Daniel Olbrychski, który w adaptacji „Popiołów” wcielił się w postać Rafała Olbromskiego. Chobrzany sportretowane zostały w głośnej powieści jako Tarniny. Jedną z turystycznych atrakcji okolicy jest teraz wąwóz lessowy nazywany Wąwozem Rafała.
Trepkowie sprzedali dobra chobrzańskie na początku ubiegłego wieku i przeprowadzili się do Sandomierza. Ciotka pisarza zmarła w 1907 r., jej mąż cztery lata później. Obydwoje spoczywają na cmentarzu przy kościele św. Pawła. W Chobrzanach pochowana jest natomiast siostra dziadka Żeromskiego - Maria Katerla. Wyjeżdżając z wioski, gdzie spędził blisko 30 lat, Adolf Trepka pozostawił pamiątkę w postaci figury Chrystusa Frasobliwego. Kazał ją wybudować przy drodze, prowadzącej do Chobrzan od strony Samborca.
Najważniejszym zabytkiem Chobrzan jest kościół pw. św. Jana Ewangelisty. Parafię miejscową założył i pierwszą świątynie zbudował tu biskup krakowski Jan Grot ok. roku 1333. Ks. Jan Wiśniewski podaje w swoich „Dekanatach”, że kościelny dostojnik uczynił to na prośbę swoich braci Goworka i Zbigniewa. Chobrzany były rodzinną wsią potężnej familii Grotów. Biskup Jan słynął jako gorący obrońca niezależności kościoła od władzy świeckiej. Toczył m.in. wieloletni spór z królem Kazimierzem Wielkim. Momentami przybierał on bardzo ostre formy. Monarcha obłożony został nawet ekskomuniką. W późniejszych latach oponenci pojednali się. Traf chciał, że tuż przed śmiercią ostatni Piast zawitał do Chobrzan. Tędy wieziono go rannego po upadku w czasie polowania pod Przedborzem. Cierpiący król (cytuję za księdzem Wiśniewskim) „jechał w kolasie. W drodze tak osłabł, że ledwie żywy przybył do Chobrzan, gdzie w domu Grota, kasztelana lubelskiego odpoczął, po czym wzmocniwszy się na siłach został przeniesiony w lektyce do klasztoru w Koprzywnicy, gdzie ośm dni spoczywał”.
Kościół ufundowany przez biskupa Jana przetrwał do roku 1644, kiedy to w nieznanych bliżej okolicznościach uległ zniszczeniu. Zanim to nastąpiło, przechodził różne koleje losu. Przez pewien okres pełnił nawet funkcję zboru. Katolikom przywrócili go bracia Hieronim i Paweł Gniewoszowie. Drugą, również drewnianą świątynię w Chobrzanach, powstałą w miejscu poprzedniej wystawiła Zuzanna Pękosławska. Gmach już pod koniec XVIII wieku był w stanie ruiny. Poważnie zaczęto rozważać budowę kolejnego, trzeciego już kościoła. Ówczesny właściciel Chobrzan nazwiskiem Rej przeznaczył na ten cel pokaźną kwotę 50 tys. zł. Po jego śmierci rodzina wytoczyła jednak proces i obaliła ten zapis. Powzięty zamysł realizowano wówczas innymi środkami. Proboszcz chobrzański zakupił ruiny zamku w Gorzyczanach, skąd zwieziono kamień na plac budowy. Świątynia była gotowa w 1816 r. Niespełna pół wieku później strawił ją ogień, który na kościelną strzechę przeniósł się z płonących zabudowań dworskich. Z pożogi udało się wyratować jedynie puszkę z Najświętszym Sakramentem.
Po tym wydarzeniu, decyzją ówczesnego biskupa sandomierskiego ks. Józefa Michała Juszyńskiego, parafia Chobrzany została zlikwidowana. Taki stan trwał do roku 1873. Po kilku latach przerwy do wsi przybył nowo mianowany proboszcz - ks. Walenty Gacki, z inicjatywy którego rozpoczęto budowę nowego kościoła. Jego nawa ma kształt prostokąta przedzielonego łukiem dla utworzenia prezbiterium. W 1890 r. świątynię poświęcił uroczyście bp Antoni Sotkiewicz. Najcenniejszym zabytkiem zdobiącym wnętrze kościoła jest wiszący w bocznym ołtarzu gotycki, piętnastowieczny obraz „Santa Conversazione” (Święta rozmowa), z postaciami Matki Boskiej z Dzieciątkiem, św. Jana Ewangelisty i św. Marty.
Od 1997 r. proboszczem parafii Chobrzany jest ks. prał. Czesław Przewłocki.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2008-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Tak hucznie świętowali zaślubiny, że aż zniszczyli fasadę katedry. Teraz staną przed sądem

2025-08-26 07:30
Nowożeńcy zniszczyli fasadę dawnej katedry w Vico Equense

Adobe Stock

Nowożeńcy zniszczyli fasadę dawnej katedry w Vico Equense

Postawieniem zarzutu zniszczenia zabytku zakończył się huczny ślub pod Neapolem. Gdy młoda para pozowała do zdjęć przed dawną katedrą, odpalone zostały na jej cześć kolorowe świece dymne, w wyniku czego zniszczono fasadę gmachu. Na mocy ustawy sprawcy takich czynów muszą sfinansować usunięcie szkód.

Więcej ...

Były minister zdrowia Adam Niedzielski pobity; sprawcy w rękach policji

2025-08-27 22:44

gov.pl

Były minister zdrowia Adam Niedzielski z obrażeniami ciała trafił w środę do szpitala. Sprawcy ataku są już w rękach siedleckich policjantów – przekazała mazowiecka komenda wojewódzka.

Więcej ...

Bogucki: są rozbieżności z rządem. Prezydent będzie żądał odpowiedzi na piśmie

2025-08-27 20:34
Szef KPRP Zbigniew Bogucki podczas konferencji prasowej po posiedzeniu Rady Gabinetowej

PAP

Szef KPRP Zbigniew Bogucki podczas konferencji prasowej po posiedzeniu Rady Gabinetowej

Szef kancelarii prezydenta Zbigniew Bogucki powiedział w środę, że ws. finansów państwa i budżetu prezydent i rząd pozostają w rozbieżności. Dodał, że prezydent będzie żądał odpowiedzi na piśmie od rządu i ministra finansów Andrzeja Domańskiego tam, gdzie odpowiedzi nie wybrzmiały na Radzie Gabinetowej.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Tylko prawdziwa miłość może uzdrowić

Wiara

Tylko prawdziwa miłość może uzdrowić

Nowenna do św. Augustyna

Wiara

Nowenna do św. Augustyna

Żyła dla syna

Święci i błogosławieni

Żyła dla syna

Nowe informacje w sprawie strzelaniny w USA. Napastnik...

Wiadomości

Nowe informacje w sprawie strzelaniny w USA. Napastnik...

Odnaleziona Siostra Dorota apeluje: Uważajcie na oszustów

Kościół

Odnaleziona Siostra Dorota apeluje: Uważajcie na oszustów

Nowenna do Matki Bożej Częstochowskiej

Wiara

Nowenna do Matki Bożej Częstochowskiej

Siostra Dorota odnaleziona!

Kościół

Siostra Dorota odnaleziona!

Nowenna ku czci św. Moniki

Wiara

Nowenna ku czci św. Moniki

Zaginęła siostra zakonna. Zgromadzenie i policja prosi o...

Kościół

Zaginęła siostra zakonna. Zgromadzenie i policja prosi o...