Reklama

Skarby diecezji sandomierskiej

Po śladach Żeromskiego

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Miłośnikom twórczości autora „Przedwiośnia” podsandomierskie Chobrzany są dobrze znane. Raz po raz przewijają się one na kartach „Dzienników”. Młody Stefan Żeromski był tutaj częstym gościem u swojej chrzestnej - Tekli z Katerlów Trepkowej, rodzonej siostry jego matki - Józefy. Ciotka Tekla i jej mąż Adolf Nekanda Trepka osiedli w Chobrzanach w roku 1872. Dobra te nabyli od poprzednich właścicieli - rodziny Jabłońskich. Dziś nie ma już nawet śladu po dworku, w którym Trepkowie podejmowali krewnego, mającego w przyszłości stać się jedną z najświetniejszych postaci polskiej literatury. Imię pisarza nosi znajdujący się we wsi Zespół Placówek Oświatowych. W 1964 r. szkołę odwiedziła córka Żeromskiego - Monika. Był tu również Daniel Olbrychski, który w adaptacji „Popiołów” wcielił się w postać Rafała Olbromskiego. Chobrzany sportretowane zostały w głośnej powieści jako Tarniny. Jedną z turystycznych atrakcji okolicy jest teraz wąwóz lessowy nazywany Wąwozem Rafała.
Trepkowie sprzedali dobra chobrzańskie na początku ubiegłego wieku i przeprowadzili się do Sandomierza. Ciotka pisarza zmarła w 1907 r., jej mąż cztery lata później. Obydwoje spoczywają na cmentarzu przy kościele św. Pawła. W Chobrzanach pochowana jest natomiast siostra dziadka Żeromskiego - Maria Katerla. Wyjeżdżając z wioski, gdzie spędził blisko 30 lat, Adolf Trepka pozostawił pamiątkę w postaci figury Chrystusa Frasobliwego. Kazał ją wybudować przy drodze, prowadzącej do Chobrzan od strony Samborca.
Najważniejszym zabytkiem Chobrzan jest kościół pw. św. Jana Ewangelisty. Parafię miejscową założył i pierwszą świątynie zbudował tu biskup krakowski Jan Grot ok. roku 1333. Ks. Jan Wiśniewski podaje w swoich „Dekanatach”, że kościelny dostojnik uczynił to na prośbę swoich braci Goworka i Zbigniewa. Chobrzany były rodzinną wsią potężnej familii Grotów. Biskup Jan słynął jako gorący obrońca niezależności kościoła od władzy świeckiej. Toczył m.in. wieloletni spór z królem Kazimierzem Wielkim. Momentami przybierał on bardzo ostre formy. Monarcha obłożony został nawet ekskomuniką. W późniejszych latach oponenci pojednali się. Traf chciał, że tuż przed śmiercią ostatni Piast zawitał do Chobrzan. Tędy wieziono go rannego po upadku w czasie polowania pod Przedborzem. Cierpiący król (cytuję za księdzem Wiśniewskim) „jechał w kolasie. W drodze tak osłabł, że ledwie żywy przybył do Chobrzan, gdzie w domu Grota, kasztelana lubelskiego odpoczął, po czym wzmocniwszy się na siłach został przeniesiony w lektyce do klasztoru w Koprzywnicy, gdzie ośm dni spoczywał”.
Kościół ufundowany przez biskupa Jana przetrwał do roku 1644, kiedy to w nieznanych bliżej okolicznościach uległ zniszczeniu. Zanim to nastąpiło, przechodził różne koleje losu. Przez pewien okres pełnił nawet funkcję zboru. Katolikom przywrócili go bracia Hieronim i Paweł Gniewoszowie. Drugą, również drewnianą świątynię w Chobrzanach, powstałą w miejscu poprzedniej wystawiła Zuzanna Pękosławska. Gmach już pod koniec XVIII wieku był w stanie ruiny. Poważnie zaczęto rozważać budowę kolejnego, trzeciego już kościoła. Ówczesny właściciel Chobrzan nazwiskiem Rej przeznaczył na ten cel pokaźną kwotę 50 tys. zł. Po jego śmierci rodzina wytoczyła jednak proces i obaliła ten zapis. Powzięty zamysł realizowano wówczas innymi środkami. Proboszcz chobrzański zakupił ruiny zamku w Gorzyczanach, skąd zwieziono kamień na plac budowy. Świątynia była gotowa w 1816 r. Niespełna pół wieku później strawił ją ogień, który na kościelną strzechę przeniósł się z płonących zabudowań dworskich. Z pożogi udało się wyratować jedynie puszkę z Najświętszym Sakramentem.
Po tym wydarzeniu, decyzją ówczesnego biskupa sandomierskiego ks. Józefa Michała Juszyńskiego, parafia Chobrzany została zlikwidowana. Taki stan trwał do roku 1873. Po kilku latach przerwy do wsi przybył nowo mianowany proboszcz - ks. Walenty Gacki, z inicjatywy którego rozpoczęto budowę nowego kościoła. Jego nawa ma kształt prostokąta przedzielonego łukiem dla utworzenia prezbiterium. W 1890 r. świątynię poświęcił uroczyście bp Antoni Sotkiewicz. Najcenniejszym zabytkiem zdobiącym wnętrze kościoła jest wiszący w bocznym ołtarzu gotycki, piętnastowieczny obraz „Santa Conversazione” (Święta rozmowa), z postaciami Matki Boskiej z Dzieciątkiem, św. Jana Ewangelisty i św. Marty.
Od 1997 r. proboszczem parafii Chobrzany jest ks. prał. Czesław Przewłocki.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2008-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Kard. Ryś: neutralność religijna polega na wspieraniu każdego a nie wyzerowaniu przekonań

2024-05-17 15:54
Kard. Grzegorz Ryś

Karol Porwich/Niedziela

Kard. Grzegorz Ryś

Neutralność religijna polega na wspieraniu każdego a nie wyzerowaniu ludzi z przekonań i poglądów - powiedział w piątek kard. Grzegorz Ryś, odnosząc się do informacji, że Warszawa eliminuje symbole religijne w urzędach.

Więcej ...

Prezydent o żołnierzach walczących pod Monte Cassino: o Polskę walczyli i za Polskę ginęli

2024-05-18 19:16

PAP/Piotr Nowak

Polscy żołnierze walczący pod dowództwem gen. Władysława Andersa to bohaterzy, którzy walczyli o to, aby otworzyć drogę do wolności; oni o Polskę walczyli i za Polskę ginęli - mówił podczas obchodów 80. rocznicy bitwy o Monte Cassino prezydent Andrzej Duda.

Więcej ...

Jasna Góra: Rozpoczęła się 100. Pielgrzymka Służby Zdrowia

2024-05-19 09:02

BPJG

Apel Jasnogórski rozpoczął 100. Pielgrzymkę Służby Zdrowia. Poprowadził go przewodniczący Zespołu Konferencji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia bp Romuald Kamiński. Zawierzył Maryi Jasnogórskiej wszystkich, którzy służą na co dzień życiu i zdrowiu Polaków, także Polskie Towarzystwo Opieki Duchowej w Medycynie. Modlił się o pokój w Ukrainie i w Ziemi Świętej; „o jak najlepsze wywiązanie się nas jako chrześcijan wobec sióstr i braci cierpiących z racji barbarzyństwa wojny, o odnowienie człowieka, o nową kulturę codziennego życia, delikatność i współczucie w relacjach międzyludzkich; o kulturę cywilizacji miłości”.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Moc Ducha w Kościele

Wiara

Moc Ducha w Kościele

Uroczystość Zesłania Ducha Świętego

Kościół

Uroczystość Zesłania Ducha Świętego

Kiedy żyjemy według Ducha Świętego, Bóg jest...

Wiara

Kiedy żyjemy według Ducha Świętego, Bóg jest...

Nowenna do Ducha Świętego

Wiara

Nowenna do Ducha Świętego

10 mało znanych faktów o objawieniach w Fatimie

Wiara

10 mało znanych faktów o objawieniach w Fatimie

#NiezbędnikMaryjny: Litania Loretańska - wezwania

Wiara

#NiezbędnikMaryjny: Litania Loretańska - wezwania

Hiobowe wieści dla katechetów

Wiadomości

Hiobowe wieści dla katechetów

Litania nie tylko na maj

Wiara

Litania nie tylko na maj

Nowenna do św. Andrzeja Boboli

Wiara

Nowenna do św. Andrzeja Boboli