Św. Walenty cieszył się niegdyś wielką czcią, o czym świadczą
wezwania kościołów średniowiecznej Europy. Obecnie szczególnie młodzi
Europej-czycy kultywują dzień jego święta . 14 lutego. Obchody te
nie mają już prawie nic wspólnego z chrześcijańskim świętem.
14 lutego to dzień powszechnego wysyłania "walentynek" .
kart pocztowych ozdobionych sercami, kwiatami, amorkami, ptaszkami.
Mają oznajmiać zainteresowanie, sympatię i miłość osobie, do której
są adresowane. Mimo świeckiego charakteru, obyczaj ten posiada odległe
odniesienia w historii, w religii, w wierzeniach i legendzie. I jak
to często bywa zawiera wątki chrześcijańskie i pogańskie.
Wiadomości historyczne o św. Walentym są bardzo skąpe. Żył
w III w., a Martyrologium Rzymskie wymienia go jako kapłana i męczennika.
Podczas prześladowań chrześcijan za panowania cesarza Klaudiusza
II Gota był torturowany i ścięty w 269 r. Istnieje także przekaz,
według którego Walenty był biskupem italskiego miasta Terni. Został
potem wydany na męki, a następnie przewieziony do Rzymu, gdzie poniósł
śmierć. Niektóre przekazy utożsamiają tych dwóch męczenników.
W ikonografii św. Walenty przedstawiany jest w stroju kapłana
lub biskupa, gdy uzdrawia chorego na padaczkę. Inne wizerunki ukazują
go w chwili uzdrawiania córki Asteriusza, dozorcy więzienia, w którym
Święty przebywał. Asteriusz i jego córka zostali nawróceni przez
Walentego w ostatnich dniach życia Świętego.
Grób św. Walentego otoczony był w Rzymie kultem już w IV
w. Papież Juliusz I wybudował bazylikę ku jego czci, która stała
się ważnym kościołem pielgrzymkowym.
Uzdrowienia, jakich dokonał św. Walenty, spowodowały, że
czczony był jako patron chorych, pomocny szczególnie w przypadku
padaczki i chorób nerwowych.
W Polsce kult św. Walentego także był bardzo żywy. Święty
ten czczony jest do dzisiaj w Krobi (archidiecezja poznańska), w
Chełmży, a także w naszej diecezji. Obraz św. Walentego znajduje
się m. in. w parafii Grabowiec, Huta Krzeszowska, oraz w bocznym
ołtarzu barokowego kościoła w Uchaniach. Jego relikwie są także przechowywane
w relikwiarzu w parafii Dub.
Co wspólnego ma św. Walenty- Uzdrowiciel z listami wyrażającymi
sympatię i miłość? Przywołać należałoby tu inne tradycje, przypominając
jednocześnie pewne zdarzenia występujące w legendach o Świętych.
Mówią one, że Walenty udzielał wbrew zakazowi ślubów legionistom,
zdobywając w ten sposób sympatię zakochanych wojaków. Inny przekaz
podaje, że w przeddzień swojej śmierci Walenty napisał list do córki
Asteriusza, w którym dawał jej wskazówki, jak ma prowadzić chrześcijańskie
życie. List zaadresowany był: " Dla Ciebie od Twojego Walentego".
List, a zwłaszcza jego nagłówek, stały się z czasem hasłem, inskrypcją
symbolizującą uczucia przyjaźni i miłości. Byłby to zatem początek
tradycji walentynek.
Wyraz korespondencyjnego wyrażania uczuć w dniu św. Walentego
powstał w krajach anglojęzycznych.
Irlandia i Anglia były krajami, do których chrześcijaństwo
dotarło bardzo wcześnie. Tamtejsze klasztory, zwłaszcza irlandzkie,
były ośrodkami wiary i kultury, które mnisi nieśli potem na kontynent
europejski. Wyspy brytyjskie stanowiły także obszar kultury celtyckiej,
której mity i podania wywarły ogromny wpływ na literaturę średniowieczną.
Mity opowiadają, że po celtyckim święcie Imbole, obchodzonym 1 lutego,
które zapowiadało nowe pokolenie wszystkich stworzeń, zwracano się
do drzew i ptaków, aby wydały owoce i łączyły się w pary. Uważano,
że dzień ptasich godów przypada 14 lutego.
Chrześcijańskie legendy angielskie znają także Walentego,
nie jest to jednak nasz Święty. Angielski Walenty był mnichem, który
martwił się bardzo, że nie potrafi czynić wielkich dzieł dobroci
jak jego współbracia. Pewnego dnia, gdy rozmyślał, głos anioła podpowiedział
mu trzykrotnie: "Czyń dobro małymi rzeczami". Walenty posadził więc
kwiaty na drodze, którą ludzie szli do pracy w polu. Posyłał też
kwiaty młodym matkom, a dzieciom . prezenty. Dzięki tym małym czynom
wśród ludzi zamieszkała dobroć i miłość. Po śmierci Walentego pamięć
jego uczynków sprawiła, że w dzień jego urodzin, 14 lutego, posyłano
sobie kwiaty i życzenia z zapewnieniem przyjaźni i miłości.
Walentynkowa kartka ma więc długą i skomplikowaną historię,
łącząc w sobie różne postacie, kultury i wierzenia.
Pomóż w rozwoju naszego portalu