W tym tygodniu zajrzymy do Kotliny Kłodzkiej, aby przyjrzeć się bliżej miejscu, które jest tak stare, że nie można podać jego dokładnej daty powstania. W naszej podróży po Dolnym Śląsku zatrzymujemy się w Kletnie - w Jaskini Niedźwiedziej.
Niespodziewane odkrycie
Jaskinia, mimo że bardzo stara, została odkryta stosunkowo niedawno. W roku 1966, podczas prac strzałowych w kamieniołomie Kletno III. Po jednym z wybuchów pracownikom ukazała się szczelina, która potem okazała się wejściem do jaskini. Odkryto w niej szczątki bliżej niezidentyfikowanego stworzenia. Aby zbadać znalezisko, na miejsce zdarzenia wezwano geologa z pobliskiego Lądka Zdroju, Mariana Cierszkowskiego. Geolog, zbadawszy wskazane szczątki, stwierdził, że są to kości zwierząt epoki lodowcowej - lwów i niedźwiedzi jaskiniowych. Ekspert poinformował swojego profesora - Alfreda Jana, geomorfologa Uniwersytetu Wrocławskiego o odkryciu. Dzięki autorytetowi prof. Jana udało się wstrzymać prace w kamieniołomie. Odkrycia, których dokonano w tym czasie sprawiły, że kamieniołom zlikwidowano, a w połowie lat 70. utworzono tam rezerwat przyrody.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Dawno, dawno temu…
Oczywiście jaskinia nie wzięła się znikąd. Przez tysiące lat istniała nietknięta ludzką ręką i przetrwała do naszych czasów. Wszystko zaczęło się od powstania skał na dnie morza ok. miliarda (!) lat temu. Skały ulegały różnym procesom i przeobrażeniom, które w końcu doprowadziły do powstania wapieni krystalicznych - popularnie zwanych marmurami. To właśnie w tego typu skałach mogą tworzyć się jaskinie (ich budowa pozwala wodzie rozpuszczać je i drążyć). Sama jaskinia zaczęła się tworzyć ok. 60 milionów lat temu.
Czego nie można zobaczyć?
Zwiedzający mają dostęp tylko do niewielkiej części jaskini - do jej jednego (z trzech) poziomów. Dlaczego? Ponieważ najwyższy poziom jaskini zachował się w szczątkowej postaci i nie ma możliwości przeprowadzenia tutaj trasy turystycznej. Niedostępny jest również poziom środkowy. Jest on bardzo rozbudowany. Dotarcie do niego jest jednak utrudnione i ograniczone. Wyznaczenie ścieżek turystycznych wiązałoby się z dużą ingerencją w istniejącą strukturę jaskini (włącznie z wysadzeniem jej części).
Reklama
Rozmiary
Jak duża jest Jaskinia Niedźwiedzia? Trudno określić to jednoznacznie. Tam, gdzie występują skały tzw. krasowiejące - podatne na działanie wody, mogą znajdować się korytarze i kolejne sale. Obszar jest jednak ograniczony, przez występujące skały niekrasowiejące. Można przypuszczać, że cała jama ma do kilku kilometrów długości.
Skąd nazwa?
Jaskinię nazwano „niedźwiedzią” z bardzo prostego powodu. Najwięcej znalezionych w niej szczątków zwierząt należy do niedźwiedzia jaskiniowego. To jednak nie jedyne zwierzę, które żyło w Kletnie. Niedźwiedzie jaskiniowe wyginęły ok. 8-10 tysięcy lat temu. Podobnie stało się z innymi zwierzętami, które noszą przydomek „jaskiniowe”: lwy, wilki, hieny. Dlaczego te zwierzęta upodobały sobie jaskinie? Podczas ostatniego zlodowacenia poszukiwały w nich schronienia przed zimnem. Inne zwierzęta, takie jak: kuny, nietoperze, duża ilość ptaków, nie zapuszczały się w głąb jaskiń, ale ich szczątki też można znaleźć w Jaskini Niedźwiedziej. (Dziś żyje w niej kilka gatunków nietoperzy, nornice, ryjówki, owady, pająki. Można spotkać tam również niezwykle rzadko występujący skorupiak: kiełż - Studniczek Tatrzański).
Atrakcje
Dla każdego odwiedzającego jaskinię wielką atrakcją są formy geologiczne: stalagmity, stalaktyty i stalagnaty. Są to formy naciekowe typowe dla jaskiń. W Kletnie jednak jest coś specyficznego. Formy te nie są duże, ale jest ich bardzo wiele i zadziwiają różnorodnością. Znajdują się tam wszystkie formy naciekowe występujące w jaskiniach naszej szerokości geograficznej - nigdzie w okolicy nie można zobaczyć takiego zestawu.
Spośród udostępnionych do zwiedzania jaskiń w Polsce, Jaskinia Niedźwiedzia jest największa i cechuje się najbardziej zróżnicowanymi formami naciekowymi. Jan Jakub Kolski, reżyserując kiedyś o niej film, nazwał go „Najpiękniejsza jaskinia świata”. To dobry komentarz do niezwykłej urody jaskini i chyba wystarczająca zachęta do jej odwiedzenia.
Ze względu na wielką ilość chętnych do zwiedzania, aby móc zobaczyć te cuda i skarby, które przygotowała dla nas natura, trzeba wcześniej skontaktować się z obsługą jaskini i zarezerwować termin zwiedzania. Informacje dotyczące rezerwacji są dostępne na stronie:
