Dzień 30 stycznia 1943 r. to dla mieszkańców Gdeszyna ważna data. Tego dnia z rąk gestapo ginie ich ukochany proboszcz, ks. Zygmunt Pisarski; ginie dlatego, że nie chce wydać Niemcom ukraińskich partyzantów. 13 czerwca 1999 r. Jan Paweł II wynosi kapłana meczęnnika do godności błogosławionego, a jego osoba przyciąga do Gdeszyna coraz liczniejszych pielgrzymów z Polski i Ukrainy. Po latach nowy proboszcz parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gdeszynie, ks. Ryszard Ostasz, podejmuje wyzwanie utworzenia na terenie tejże parafii sanktuarium Pojednania Polaków z Ukraińcami, któremu ma patronować bł. ks. Zygmunt Pisarski.
W mroźną niedzielę, 30 stycznia br., w dniu, w którym przypadła 68. rocznica męczeńskiej śmierci ks. Zygmunta, odbyły się w Gdeszynie uroczystości, a przewodniczył im bp Mariusz Leszczyński. Rozpoczęły się Eucharystią, którą wraz z ks. Biskupem sprawowali kanclerz kurii charkowsko-zaporoskiej ks. prał. Bronisław Bucki i ks. Jan Pałyga, autor publikacji poświęconej gdeszyńskiemu sanktuarium. Przy ołtarzu stanął także proboszcz parafii prawosławnej w Hrubieszowie, ks. Jan Kot. Wśród uczestników uroczystości znalazła się spora reprezentacja gości z Ukrainy z konsulem RP w Łucku, konsulem Ukrainy w Lublinie, z - dziś już 80-letnim - Iwanem Kucharukiem, który urodził się w Gdeszynie, mieszkał tam aż do przesiedlenia i do dziś pamięta ks. Zygmunta, dając o nim świadectwo. Nie zabrakło także przedstawicieli władz wojewódzkich, powiatowych i gminnych oraz mieszkańców Gdeszyna. Wszystkich, na czele z bp. Mariuszem Leszczyńskim, witał z radością gospodarz parafii, ks. Ryszard Ostasz. Bp Leszczyński, odpowiadając na tak serdeczne powitanie, przypomniał, że miał okazję poznać życie bł. ks. Pisarskiego, gdy pracował nad książką o kapłanach i ludziach świeckich, którzy w latach ostatniej wojny zginęli na terenie dzisiejszej diecezji zamojsko-lubaczowskiej. Zachęcił do dziękczynienia Bogu za dar bł. ks. Zygmunta. Wyraził też wdzięczność ks. Ryszardowi za podjęte dzieło budowania sanktuarium, które jest praktycznym wyrazem troski o jedność nas wszystkich w Chrystusie.
W homilii bp Leszczyński pochylił się nad treścią Kazania na Górze, zauważając, że „od pierwszych wieków chrześcijaństwa aż po nasze dni działała ona i działa jak żagiew, która ogień Ewangelii rozniecała i roznieca w ludzkich sercach”. Poprzez rozważania poszczególnych błogosławieństw ks. Biskup doprowadził zebranych do osoby bł. ks. Zygmunta, który realizował program zawarty w Kazaniu na Górze. Bp Mariusz zachęcał do odniesienia tych myśli do swojego życia, do postawienia sobie pytania, czy jesteśmy apostołami błogosławieństw. Przytoczył też fragment życiorysu bł. ks. Pisarskiego, mówiący o jego męczeńskiej śmierci, kończąc słowami: „Ta historia, którą znamy i którą przywołujemy, kreuje w naszych oczach człowieka świętego (...), ucznia Chrystusa, który oddał swoje życie za braci, jak Chrystus na krzyżu”. Zachęcił też do modlitwy za pośrednictwem bł. ks. Zygmunta, byśmy „na miarę naszych możliwości, naszej wiary i dobrej woli, chcieli wprowadzać w życie tę «małą ewangelię», którą są Chrystusowe błogosławieństwa”.
Niejako dopełnieniem treści zawartych w homilii był wystawiony po Mszy św. spektakl, nawiązujący do wydarzeń z życia bł. ks. Zygmunta. W rolę kapłana męczennika wcielił się ks. Ostasz, a poszczególnym scenom towarzyszyły pieśni w wykonaniu chóru parafialnego z Gdeszyna, studentów PWSZ w Zamościu oraz ukraińskiego chóru z Łyszcza.
Po spektaklu miała miejsce procesja do grobu bł. ks. Zygmunta, przy którym uczestnicy uroczystości modlili się pod przewodnictwem bp. Leszczyńskiego. Biskup powiedział m.in.: „Mamy nadzieję, że w niedługim czasie będziemy się modlić do Boga przez pośrednictwo naszego błogosławionego już nie tu, na cmentarzu, ale w kościele...”, a zwracając się do mieszkańców Gdeszyna: „To jest prawdziwie święte miejsce. To jest prawdziwy skarb dla was, drodzy siostry i bracia, którzy w tej parafii mieszkacie, i dla nas wszystkich, których ten błogosławiony jednoczy w miłości do Boga i do ludzi. Życzę ksi. Proboszczowi i nam wszystkim, żebyśmy doprowadzili do pięknego finału ten zamysł, który już żyje w sercach naszych od wielu lat, byśmy tutaj, w tej parafialnej świątyni w Gdeszynie mieli sanktuarium naszego bł. ks. Zygmunta Pisarskiego”.
W takim miejscu i momencie nie mogło też zabraknąć modlitwy duchownego prawosławnego, a poprowadził ją obecny na uroczystościach ks. Jan Kot. Ostatnim akcentem było złożenie wieńców na grobie bł. ks. Zygmunta. A potem... potem przybyli do Gdeszyna goście zostali zaproszeni na kulig po okolicy. Sprzyjała piękna pogoda, sprzyjały bajkowe krajobrazy. Niedzielne uroczystości zakończyły się w miejscowej Szkole Podstawowej im. bł. ks. Zygmunta Pisarskiego. Obejrzenie przygotowanej przez uczniów wystawy poświęconej patronowi oraz wspólny obiad dopełniły uroczystości.